Class notes
Hoorcollege aantekeningen introductie ISW (cijfer: 8,2)
- Course
- Institution
Alle acht hoorcolleges van introductie interdisciplinaire sociale wetenschap. Met suggesties voor mogelijke tentamen vragen genoemd in de colleges.
[Show more]
Seller
Follow
Roos2125
Reviews received
Content preview
Introductie Interdisciplinaire Sociale WetenschappenEen samenvoeging van aantekeningen, college slides, werkgroep discussies en literatuur.
Main points cursushandleiding:
- De steeds terugkerende vraag bij deze colleges is in hoeverre deze theorieën erin
slagen om de bestudeerde verschijnselen vanuit de optiek van die wisselwerking
tussen individu en sociale omgeving te verklaren.
- Leerdoelen:
● Het verkrijgen van elementaire kennis van en inzicht in vier cruciale thema’s van
sociaalwetenschappelijk onderzoek en theorievorming, te weten: (1) sociale
ongelijkheid, (2) sociale cohesie, (3) internaliserend probleemgedrag (angst en
depressie) en (4) externaliserend probleemgedrag (agressie en delinquentie).
● Het verkrijgen van inzicht in wat interdisciplinariteit betekent en in de manier waarop
die naar voren komt in klassieke en hedendaagse sociaalwetenschappelijke
theorieën in vier themagebieden. Met andere woorden: het verkrijgen van een
elementair inzicht in de centrale problematiek van ISW: de wisselwerking tussen
individu en sociale omgeving, en de theorievorming daarover.
● Het verwerven van basale academische vaardigheden zoals het vinden van en
verwijzen naar wetenschappelijke literatuur, het schrijven van een wetenschappelijk
paper en het beoefenen van wetenschap op een integere wijze.
Inhoudsopgave
Schuingedrukt = Engelse tekst of een citaat.
Onderstreept = een begrip.
Lichtgroene markering = een mogelijke vraag op een tentamen.
Structuur binnen Introductie ISW 2
Hoorcollege 1: Sociaal economische status(SES) klassiek; Weber’s protestantse werkethiek 2
Werkgroep 1 6
Hoorcollege 2: Sociaal economische status(SES) modern; De gospel van rijkdom en geluk 7
Werkgroep 2 10
Hoorcollege 3: In- en uitsluiting klassiek; Adorno’s autoritaire persoonlijkheid 11
Werkgroep 3 16
Hoorcollege 4: In- en uitsluiting moderne theorievorming 16
Werkgroep 4 18
Hoorcollege 5: Internaliserend probleemgedrag klassiek; Freud en de donkere kant van het leven 18
Werkgroep 5 24
Hoorcollege 6: Internaliserend probleemgedrag modern; Al die depressieve meisjes 24
Werkgroep 6 27
Hoorcollege 7: Externaliserend probleemgedrag klassiek; Schedelmeters en andere foute jongens 27
Werkgroep 7 31
Hoorcollege 8: Externaliserend probleemgedrag modern: Moffitt revisited 31
Begrippenlijst 34
1
,Structuur binnen Introductie ISW
- Vier interdisciplinaire thema’s, waarvan we de klassieke en
moderne theorievorming bekijken:
1. Sociaal-economische status
2. In- en uitsluiting
3. Internaliserende problemen
4. Externaliserende problemen
Hoorcollege 1: Sociaal economische status(SES) klassiek; Weber’s protestantse
werkethiek
Je persoonlijkheid(individu), opvoeding(context), groep(context) en religieuze context
beïnvloeden jouw sociaal-economische status.
Centrale vragen:
1. Zijn protestanten rijker dan katholieken, moslims of niet gelovigen (in Nederland)?
2. “Waarom zijn protestanten en in het bijzonder calvinisten, rijker en beter sociaal
georganiseerd dan de katholieken?”- Weber(1920/1921)
1. Zijn protestanten rijker dan katholieken, moslims of niet gelovigen (in Nederland)?
● Uit onderzoek van het CBS(2010, tabel 3) verdienen mensen die niet naar de kerk
gaan gemiddeld het meeste. Maar de protestanten die 1x per week naar de kerk
gaan zitten daar ook dichtbij.
● Protestanten die 1x per week naar de kerk gaan hebben de hoogste mediaan bij
vermogen, in vergelijking met andere groeperingen.(CBS, 2010, tabel 2)
➔ Dus: Ja, protestanten hebben meer vermogen in vergelijking met andere
groeperingen.
2. “Waarom zijn protestanten en in het bijzonder calvinisten, rijker en beter sociaal
georganiseerd dan de katholieken?”- Weber(1920/1921)
- Maatschappelijke context: Duitsland 19e eeuw
● In 1870; Eenwording, nieuwland.
● Relatief gezien extreem snelle industrialisatie t.o.v. GB/FA.
● Steden(‘killing machines’) ⇢ ziektes en dood.’
● Grote verschillen tussen; kapitaalbezitters vs. arbeiders.
○ Komt door de klassen-positie.
- Karl Marx: Das Kapital (1867)
● Het einde van kapitalisme door de klassenloze samenleving.
○ Mensen kwamen in opstand tegen de klassen. Bijv. In Rusland in
1917
- Max Weber: Die protestantische Ethik und der Geist des Kapitalismus
● “Wat zijn de wortels van het kapitalisme?”
○ Marx: ‘klasse’ en Weber:’religie’.
2
, ● “Verschillen in rijkdom komen door de protestantse werkethiek(PWE), wat
weer spoort met een kapitalistische mentaliteit.”
- Protestantse werkethiek: data
● Economische en demografische data
○ Preken, geschriften Calvijn en calvinisten(GB).
➔ Dus: Weber zegt PWE. Historici zeggen: NL; de welvaart in de Gouden eeuw werd
nauwelijks beïnvloed door religieuze opvattingen. Protestanten werden wel als vlijtig
en spaarzaam gezien.
De geest van het kapitalisme
- Benjamin Franklin; Advice to a young tradesman(1748)
● Je moet werken. “Tijd is geld”
● Laat je geld werken.
● Investeer je kapitaal goed en plan je arbeid.
● Een fortuin hebben is ‘goed’.
■ “Arbeid is een roeping/plicht.”
○ Religie ⇢ psycho ⇢ economie.
➜ Hoe past die kapitalistische geest dan bij het protestantisme?
● Weber:”katholieke WE naar protestante WE”
● KWE katholicisme:
○ Arbeid is minder belangrijk dan contemplatie(Thomas van Aquino).
■ Je volledig toewijden aan God; sober leven.
○ Renteverbod; geld draagt geen vruchten, dus je kan niet meer geld
terugvragen dan je uitgeleend hebt.
● PWE Calvijn
○ “Wij zijn hier voor God, dus we moeten(/kunnen) hem dienen door te
werken ⇢ arbeid is plicht.”
○ “Rente, handel en winst is geaccepteerd. Want je neemt een risico en
daar staat een vergoeding tegenover.”
● Geest protestantisme
● Pessimisme; hoop op het hiernamaals.
○ Enorm groot Godsvertrouwen, ondanks die kwelling van het leven.
● PW;: vier protestantse stromingen:
1. Piëtisme (DU)
2. Methodisme (GB/VS)
3. Baptistische sekten
a. Mennonieten (NL/VS)
b. Quakers (GB/VS)
4. Calvinisme (FA/NL/VS)
↓
Hopen op een plek in de hemel. ‘Wat heeft God met mij voor?’ Terug
naar de oorsprong van het protestantisme; de kern.
● PWE: belang ‘predestinatie’
● Calvijn: “Mensen zijn slecht. We hebben nog een kans, als ze zich wenden tot
God/protestantisme.”
3
, ■ Maar beperkte redding, niet iedereen komt in de hemel.
○ Er is geen katholieke heil (geestelijke welzijn).
○ Predestinatie= God heeft van tevoren al besloten of je naar de hemel
gaat of niet. Weinig aan te veranderen.
- Weber concludeert door predestinatie
● Eenzaamheid; ‘Ik sta er alleen voor’.
● Pessimistisch individualisme ⇢ “Leidt dat niet tot fatalisme?”
○ = aannemen dat jij als mens geen invloed hebt op het lot.
➜ Predestinatie: psychologische en gedragsmatige consequenties
- Calvijn: “Certitudo salutis” ⇢ ‘Ik kom sowieso in de hemel’
- Gevolgen: mensen gingen toetsen of ze in de hemel zouden komen door te kijken
naar hun positie in de wereld.
● Geen fatalisme, maar..:
1. Heel veel werken als angstreductie; afleiding.
2. Succes/rijkdom = voorteken dat je in de hemel zal komen.
3. Sociale activiteiten; anderen helpen.
- PWE: moraal en gedrag
1. Werken is verplicht.
2. Rationele levenshouding.
a. Rente mag.
3. Vrije tijd en consumptie = verdacht. Je kan beter werken.
4. Streef naar succes ⇢ voorteken.
5. Goed burgerschap = een plicht.
↓
Weber‘s idee van PWE
Geest kapitalisme PWE
Plicht tot arbeid. Arbeid = religieus legite plicht.
Rationele handeling kapitaal/arbeid. Rationele levenshouding/arbeid.
Iets anders dan werk is verdacht. Ga Iets anders dan werk is verdacht. Ga
werken! werken!
Vermeerderen van kapitaal = plicht. Succes = voorteken.
➜ PWE: Maatschappelijke en culturele consequenties
1. Accumulatie bezit ⇢ de rijkdom zal zich opstapelen.
2. Economische rationele levenshouding is dominant in de samenleving.
3. Werkwillige beroepsbevolking.
4. Flexibele beroepsbevolking; als hier geen werk is zoeken we het anders waar.
5. Sobere, maar comfortabele levensstijl.
❖ Weber: “PWE stimuleert kapitalisme. Grote protestantse bevolking betekent een
stimulans voor de economie.”
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Roos2125. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now