Summary
Samenvatting Basisboek Schulden
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van hoofdstuk 1 t/m 10 en ook een begrippenlijst
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followmaaiketespenke
Content preview
Samenvatting Basisboek schuldenHoofdstuk 1: Omvang van schuldenproblematiek
Soorten schulden:
- Koop op afbetaling
- Lening
- Boete
- Onterechte verstrekking
1.1 Betalingsachterstanden
Er is een verschil tussen schulden en achterstallige rekeningen: er is sprake van een schuld als je nog
geld moet betalen. Van een achterstallige betaling is pas sprake als iemand zijn betalingsverplichting
niet op tijd na komt.
Dus: als je geld leent en dat terugbetaalt volgens de afspraak heb je wel een schuld maar geen
betalingsachterstand.
Cijfers:
- 2014: 19,7% van de Nederlandse huishoudens minstens één achterstallige betaling
- Sinds 2009 is de percentage huishoudens met minimaal een achterstallige rekening
verdubbelt
Nibud: om in kaart te brengen waarom mensen hun rekeningen niet betalen brengen periodiek een
enquête uit. Het Nibud staat voor: Nationaal instituut voor budget voorlichting. Het is een
onafhankelijke stichting die informeert en adviseert over financiën van Nederlandse huishoudens.
Redenen die mensen opgeven voor ontstaan achterstanden in 2012 en 2015.
Reden 2012 2015
Te hoge vaste lasten 15% 27%
Inkomen is gedaald 25% 26%
Te hoge zorgkosten 10% 22%
Nonchalance: geld was er wel 34% 21%
Terugbetalen toeslagen 21% 19%
1.2 Risicovolle schulden
Problematische schulden → Als het bedrag dat je moet afbetalen per maand hoger is dan het bedrag
wat je zou overhouden als je dor een gemeente of schuldhulpverlenende organisatie geholpen zou
worden met een schuldregeling.
Risicovolle schuldsituatie → het huishouden kan de schulden nog wel zonder hulp van bijv.
gemeente of schuldhulp oplossen maar het is wel heel moeilijk. Er is sprake van een risicovolle
schuldsituatie als één of meer van de volgende risicofactoren aanwezig zijn;
- Meer dan 3 soorten achterstallige rekeningen
- Er zijn een of meer achterstallige rekeningen in de categorieën hypotheek, huur, elektriciteit,
gas of water, ziektekostenverzekering, bij de afbetalingen van leningen of
betalingsregelingen
- Totale omvang van rekeningen bedraagt meer dan 500 euro
- Leden huishouden staan minstens één keer per maand of meestal rood voor meer dan 500
euro
, - Creditcard schuld van meer dan 500 euro
Schuldhulpregeling → Een betalingsafspraak met je schuldeisers die 3 jaar duurt. In die drie jaar
betaal je zo veel mogelijk terug aan je schuldeisers. Na afloop van 3 jaar krijg je kwijtschelding.
Tijdens de 3 jaar kom je rond van een bedrag dat gelijk is van 90% van de bijstandsnorm.
1.3 Problematische schulden
Er is ook sprake van problematische schuldsituatie als iemand zijn schulden tot grote problemen
kunnen leiden: Bijv. dreigende uithuiszetting en afsluiting van gas, water en energie. Het hebben van
prob. Schulden hangt dus af van:
- Bedrag wat per maand te besteden is
- Of tot grote problemen leiden
Er word onderscheid gemaakt van problematische schulden en risicovolle schulden door schuldhulp:
➔ Alleen als schuld problematisch is kom je in aanmerking voor schuldregeling met
kwijtschelding (3 jaar en een zo hoog mogelijk bedrag afbetalen) bij schuldeisers
➔ Als de schuld risicovol is dan moet je de gehele schuldlast betalen
1.4 Omvang schulden problematiek
Per groep in 2015
Groep % % Aantal Aantal
huishoudens huishoudens huishoudens huishuideens
(mininmaal) (maximaal) (minimaal) (maximaal)
1. Geen risico 81,2% 82,6% 6.165.000 6.269.000
2. Onzichtbare risicovolle 8,1% 11,3% 614.000 858.000
schulden
3. Onzichtbare 4,6% 7,5% 351.000 571.000
problematische schulden
4. Zichtbare problematische 2,5% 2,5% 193.000 193.000
schulden
Totaal 17,4% 18,8% 1.322.000 1.425.000
Verdere cijfers:
- Aantal huishoudens met problematische schulden nam in de periode 2009-2015 toe van
893.000 naar 1.377.000 (54%)
- Aantal huishoudens met risicovolle of problematische schulden nam in periode van 2009-
2012 toe met 35%
- Terwijl groei in 2012-2015 nog maar 14%
- In 2012 was 38% van alle huishoudens met problematische schulden bekend bij
hulpverlening
- In 2015 is dit afgenomen tot 29%
Risicogebieden in NL: Zuid-Limburg, de kop van Friesland en Groningen
In Zuid NL en Noordwest NL juist weinig financiële problemen.
Internationaal perspectief → NL heeft veel schuld in vergelijking met de rest van Europa. Alleen
Denemarken staat hoger. Dit komt waarschijnlijk door dat veel Nederlanders hypotheekschulden
hebben, wij hebben een hogere hypotheek in verhouding tot andere landen. Zolang je dat kan
,betalen hoeft dat geen probleem te zijn. Anders wel: zeker als de hypotheek hoger is dan de waarde
van de woning.
Tot 1 januari 2013 kon je een aflossingsvrije hypotheek afsluiten, je betaald dan alleen rente over
het geleende bedrag. Bij het verkoop van je huis hou je dan een grote restschuld over. Als je vanaf
het moment dat je koopt je schuld begint af te betalen loop je minder risico.
Kenmerken van huishoudens met schulden
Ernstige financiële achterstanden → schuldenaar heeft meerdere betalingen bij schuldeiser gemist +
kan het voorkomen dat hij word afgesloten of dat er sprake is van beslag op zijn inkomen.
Lichte achterstanden → schuldenaar is in gebreke gebleven, maar is zijn nog geen aanwijzingen dat
hij uiteindelijk niet gaat betalen.
Demografische kenmerken → de groepen zonder achterstanden, met lichte of ernstige
achterstanden verschillen met elkaar
VERBANDEN TUSSEN HUISHOUDENS:
Huishoudens zonder achterstanden → huishoudens met achterstanden
- Als er kinderen zijn is er een grotere kans op een lichte schuldsituatie
- Leeftijd: kans op lichte achterstanden neemt toe tot een leeftijd van 48 jaar om vervolgens
weer af te nemen
- Huurders hebben een grotere kans dat zij te maken hebben met een lichte achterstand
- Als er sprake is van een inkomens terugval is de kans groter dat er lichte financiële
achterstanden zijn
- Met toename van het inkomen neemt de kans af dat het huishouden een lichte achterstand
heeft.
Huishoudens lichte achterstanden → huishoudens met ernstige achterstanden
- Mannelijke respondenten hebben een grotere kans op ernstige financiële achterstanden
- Respondenten met een laag opleidingsniveau hebben een grotere kans op ernstige financiële
achterstanden dan bij een hoger opleidingsniveau
- Huurders hebben een grotere kans dat zij te maken hebben met ernstige achterstanden
- Bij inkomstenterugval, grotere kans op ernstige achterstanden
Huishoudens zonder achterstanden → Huishouden met ernstige achterstanden
De volgende groepen hebben een grotere kans dat zij een ernstige schuldsituatie hebben:
- Mannen ten opzichte van vrouwen
- Met kinderen dan zonder kinderen
- Lage en midden opleiding ten opzichte van hogere opleidingen
- Leeftijd: kans op ernstige achterstanden neemt toe tot een leeftijd van 32 jaar om vervolgens
weer af te nemen
- Huurders ten opzichte van huiseigenaren
- Met een geloof ten opzichte zonder geloof
- Een inkomstenterugval
- Lager inkomen ten opzichte van een hoger inkomen
Hoofdstuk 2: Soorten schulden en verbanden
2.1 Overlevingsschulden
- Spelen met name bij lage en middeninkomens
- Bij te lang rondkomen van een te laag inkomen
, Bij te weinig reserves kunnen onvoorziene uitgaven (zoals een kapotte auto of een
ziekenhuisrekening) niet worden betaald. Bij toch betalen is er geen geld meer voor bijvoorbeeld
huur. Achterstand op huur, energie en zorg zijn typische overlevingsschulden.
Huishoudens gaat zorgvuldig met geld om maar het inkomen is te laat om rond te kunnen komen.
Stijging huren
In de afgelopen jaren zijn de woningcorporaties verplicht om huren inkomensafhankelijk te maken +
zijn er eisen gesteld aan maximale inkomens die mensen mogen hebben om bij een coöperatie een
huis te huren. Dit heet een inkomseis.
Dit betekend at als je net een te hoog inkomen hebt je word gedwongen om in de vrije sector te
huren/kopen.
Toename zorgkosten
Zorgverzekeringen zijn de afgelopen jaren flink wat duurder geworden:
- Eigen risico: tot 2016 was het 385 euro maar nu bij een budgetverzekering wel tot 800 euro
- Basispremie: in 2007-2015 gestegen van 1147 euro naar 1228 euro per jaar
- Allerlei zorg is vanuit het basispakket verschoven naar aanvullend
2.2 Compensatieschulden
- Sprake van weinig geld, maar schulden zijn op zich wel te vermijden
- Doorgaans omdat ze de stressvolle situatie willen compenseren
- Bijvoorbeeld: laptop of luxegoed op afbetaling, roodstand om aankopen te financieren of een
creditcardsaldo
Bij een laag inkomen moet iemand continu zichzelf beheersen. Ze zien mooie spullen, maar moeten
zich beheersen omdat ze geen geld ervoor hebben, want als ze het kopen ontstaan er problemen:
roodstanden, achterstanden op creditcards of achterstanden op goederen die op afbetaling worden
gekocht.
Tot niet zo lang geleden werd dit gedrag gezien als: ‘zorgeloos’ koop gedrag, ofwel overvloedige
consumptie (Faber & O’Guinn, 1998) of compenserende consumptie (Caplovit, 1967). Nu word er
wel wat genuanceerder naar gekeken.
2.3 Aanpassingsschulden
- Bij plotseling minder inkomende of stijgende vaste lasten
- Bijv. bij werkloosheid, ziekte, scheiding, of minder opdrachten bij een eigen bedrijf
- Ze moeten hun bestedingspatroon aanpassen aan het nieuwe inkomen
2.4 Overbestedingsschulden
- Als mensen consequent te veel uitgeven → ze weten wel hoeveel er beschikbaar is maar
geven (bijna) elke maand meer uit dan ze hebben.
- Bijv. kwartaal kredieten en roodstanden
- Omstandigheden zijn hiervan vaak de oorzaak: verslaving, onvermogen om administratie bij
te houden, niet kunnen omgaan met de druk van de omgeving of overkreditering
- Ook wel een groep die de marketing niet kan weerstaan
2.5 Bureaucratische schulden
Ontstaan als het gevolg van het bureaucratische onvermogen van een huishouden om zaken met de
overheid goed te kunnen regelen.
Komt bijv. door:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maaiketespenke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53249 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now