Hoofdstuk 1. Huisvesting als strategisch bedrijfsmiddel
1.1 Noodzakelijk kwaad of strategisch goed
- Huisvesting schept ruimtelijk-fysieke condities voor het primaire proces
- Huisvesting is een strategisch goed, want het kan ook toegevoegde waarde opleveren
Strategisch bedrijfsmiddel bijdrage aan uitvoeren organisatiestrategie, lange planningshorizon,
kapitaalintensief
1.2 Waarde toevoegen met huisvesti ng
- Verhogen opbrengsten & verlagen kosten
Verhogen productiviteit
Reduceren verzuikosten
- Taxonomie Jensen en Van der Voordt
- Slechte luchtkwaliteit ongezonde medewerkers
- Slechte ruimtelijke kenmerken stress
- Mooie ruimte positieve invloed op vitaliteit van gebruikers
- Zonflicht & flora pijn verzachten, kosten geneesmiddelen verlagen
- Winkelinrichting klanttevredenheid
- Drukte omzeilen tevredenheid omhoog
- Privacy hogere tevredenheid
- Waarde toevoegen is maatwerk
- Alignment = het afstemmen van de huisvestingsstrategie op de organisatiestrategie
1.3 Huisvesti ngsprestati es managen
- Optimaliseren van de prestaties die de huisvesting levert
Huisvestingsprestaties = eigenschappen van de huisvesting die relevant kunnen zijn voor een
organisatie, zoals de uitstraling, de capaciteit, de flexibiliteit, de duurzaamheid en de marktwaarde
- TW vloeit voort uit functionele, esthetische, technische en financieel-economische prestaties
Huisvestingscomponenten = knoppen waar de manager aan kan draaien om de
huisvestingsprestaties te optimaliseren
Hoofdfuncties huisvesting:
1. Faciliteren van de activiteiten (gebruiksfunctie)
2. Klimaatregeling (gebruiksfunctie)
3. Symboolfunctie (culturele functie)
4. Economische functie
Verschillende vormen van waarde:
1. Gebruikswaarde of functionaliteit
2. Belevingswaarde
3. Toekomstwaarde: technisch, functioneel en economisch
4. Economische waarde of marktwaarde
- Eisen hangen af van de primaire processen
- Huisvestingscomponenten hoe presteert de huisvesting in relatie tot benchmarks?
huisvestingsprestaties (meten) Welke bijdragen worden geleverd aan organisatiedoelen -
TW (waarderen)
- Muteren = het draaien aan de componenten om huisvestingsprestaties te verbeteren
,1.4 Bedrijfseconomische impact van huisvesti ng
- W&V-rekening & balans – liquiditeit, solvabiliteit, rentabiliteit en activiteit
- Rentabiliteit Totaal vermogen = relateert het bedrijfsresultaat aan het totaal geïnvesteerd
vermogen graadmeter voor winstgevendheid
- DuPont-schema = schema dat laat zien hoe huisvesting langs drie wegen kan bijdragen aan
winstgevendheid verhoging omzet, verlaging kost, verlaging geïnvesteerd vermogen
Direct effect huisvesting op opbrengsten:
- Verkoop vastgoed
- Verhuur ruimte
Indirect effect huisvesting op opbrengsten:
- Opbrengstverhogende vormen van TW
Direct effect huisvesting op kosten:
- Huur- en servicekosten, rente, aflossing, afschrijving
- Exploitatiekosten: onderhoud, energie, schoonmaak, belasting, verzekering
NFC Index = huisvestingskosten van verschillende locaties en organisaties met elkaar vergelijken
Affordabilityratio = kengetal met huisvestingskosten als percentage van de omzet wat kan
worden gepermiteerd
Indirect effect huisvesting op kosten:
- Invloed huisvesting op efficiency van primaire proces
- Reduceren ziekteverzuim, logistiek optimaliseren
Vastgoedratio = de verhouding tussen de totale boekwaarde van het vastgoed en de totale activa
- Effect van huisvesting op vermogensstructuur van de organisatie
1. Mate waarin andere activa nodig zijn voor de bedrijsvoering
2. Verhouding tussen huur en eigendom
- Sale-and-lease-back = vastgoed verkopen en terughuren om schuldenproblematiek te
verhelpen
- Balanskorting = om het vermogensbeslag van vastgoed te redurceren
- IFRS = nieuwe boekhoudregels die ertoe leiden dat die strategie in de toekomst minder
wordt toegepast kleiner verschil tussen het vermogensbeslag bij eigendom en huur
- Vastgoed invloed op rentabiliteit groter bij hogere vastgoedratio
Positief/negatief? – hangt af van rendement vastgoed
Vaak lager dan rendement op kernactiviteiten
Vastgoedeigendom in algemeen negatief effect op waarde aandelen
- Solvabiliteit = verhouding EV & VV
Eigendomsvastgoed vaak gunstigere voorwaarden VV
- Liquiditeit
Vaste activa kan niet worden aangewend voor de kortlopende schulden
- Boekwaarde elk jaar verlaagd door afschrijving
Vaak verschil met marktwaarde
Stille reserve = wanneer de boekwaarde lager is dan de marktwaarde
- Investeringen in huisvesting hebben over het algemeen een negatieve invloed op de balans
van een organisatie
- Afwegen tegen rendement op investeringen
- Vormen van rendement:
1. Directe opbrengstverhogen
2. Indirecte opbrengstverhoging
3. Directe kostenreductie
4. Indirecte kostenreductie
,Hoofdstuk 5. Aanbodanalyse: kenmerken en prestaties
5.1 Inventarisati e van het aanbod
Inventarisatie op verschillende niveaus
- Schaalniveau
- Inventariseren locatiekenmerken, vloeroppervlak, financiële parameters, energielasten
- Strategisch
- Lager niveau: ingrepen op korte of middellange termijn (functioneel of technisch verouderd)
gedetailleerde analyse aanbod
- Aanbodanalyse kan gericht zijn op specifieke thema’s
- Periodiek
- Vastleggen en borgen van huisvestingsinformatie in een vastgoeddatabase
Overzicht van componenten van locaties van gebouwen en van faciliteiten
- NEN 2748: termen voor facilitaire voorzieningen EN 15221-1
Locatiekenmerken:
- Geografische ligging
- Ligging t.o.v. stadscentrum
- Ontsluiting: verkeersinfrastructuur, bereikbaarheid
- Omvang en afmeting terrein
- Verhouding bebouwd/onbebouwd
- Functies en bestemmingen in de buurt
- Demografische kenmerken
- Sociaaleconomische kenmerken
- Milieu
- Wet- en regelgeving
- Leidingen
- Eigendomsverhouding van de grond
Gebouwcomponenten:
- Capaciteit (BVO/VVO/verhuurbaar)
- Hoofdopzet
- Ontsluiting in gebouw
- Indeling
- Inrichting
- Gebruik
- Buitenhuis
- Draagstructuur
- Installaties en leidingen
- Binnenklimaat
Facilitaire voorzieningen (NEN 2748 – 15.221)
- Huisvesting: gebouw en terrein
- Belastingen, heffingen, verzekeringen
- Mutaties en onderhoud
- Energie en water
- Beheer: verwerven, afstoten, exploiteren
- Diensten en middelen: consumptief, risico, schoonmaak, etc.
- Informatie- en communicatietechnologie
- Externe voorzieningen verblijf en vervoer
- Facility management
, Eigendomsvormen
1. Huur
2. Eigendom
3. Lease (zit tussen huur en koop)
- Financial lease = huurkoop economisch eigenaar, leasemaatschappij juridisch activatie
op balans
- Operational lease = ligt bij huur off-balance
4. Sale-and-lease-back
Kiezen tussen eigendom of huur
- Argument: bedrijfscultuur of vrijheid om pand naar eigen wens te bouwen en in te richten
- Tegenargument: huisvesting draagt niet direct bij aan bedrijfsinkomsten & beperkte
leencapaciteit ‘
- Nadeel huren: huurprijs kan sterk fluctueren, vast aan een huurtermijn
- Zie tabel
- IFRS 16 gevolgen voor huur, koop of lease
Leegstand
Frictieleegstand = enige leegstand is gewenst om de vastgoedmarkt in beweging te houden en
mutaties mogelijk te maken
- Transformatie, herbestemming, sloop
5.2 Waarderen van de kenmerken
Aanbodanalyse (presteert huisvesting voldoende)
1. Objectieve waardering: toetsen aan eisen Bouwbesluit
2. Subjectieve waardering: waardering hangt af van de mate waarin de huisvesting aansluit op
de missie en visie van de organisatie, beantwoordt aan huisvestingsdoelen en voorziet in
specifieke behoeften
3. Relatieve waardering: in vergelijking met andere gebouwen: benchmarking
Kwaliteitsaspecten/relatievelden:
1. Functionele kwaliteit/ functionele prestaties: praktische bruikbaarheid afgestemd op
gebruikers en hun activiteiten ergonomische eisen
2. Esthetische kwaliteit: uitstraling, identiteit, architectonisch
3. Technische kwaliteit: bouwtechnische prestaties (fundering, technische eisen) en
bouwfysische prestaties (milieuvriendelijk, binnenklimaat)
4. Financieel-economische kwaliteit: financiële mddelen t.b.v. huisvesting efficent en effectief
zijn ingezet verhouding tussen prijs en prestaties of kosten en kwaliteit
- Sick building syndrome
Prestatie-indicatoren = om de genoemde kwaliteiten en prestatievelden in kaart te brengen
- Missie, visie, doelen, strategie, budget, tijd, wet- en regelgeving
Functioneel: bereikbaarheid, veiligheid, fysiek welbevinden, doelmatigheid
Esthetisch: beeldkwaliteit, representativiteit
Technisch: brandveiligheid, duurzaamheid
Financieel-economisch: investeringskosten, exploitatie, opbrengsten, waardeontwikkeling
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mariaidadj45. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.