Summary
Goede samenvatting psychologie
- Course
- Institution
Dit vak is volledig samengevat
[Show more]
Seller
Followbrittvlerick
Content preview
Hoofdstuk 1: Psychologie een palet vol theorieën1.1 Inleiding (lees boek)
1.2 Wat is psychologie?
Er is onenigheid over de definitie
Object = het studie-onderwerp van een wetenschap
1.2.1 In psychologie geen eenduidigheid over het object op 2
vlakken:
Intern = geen eenduidigheid binnen de wetenschap psychologie zelf.
- Er zijn verschillende stromingen in de psychologie met hun eigen object + methode om
kennis te verwerven.
Extern = geen eenduidigheid tussen psychologie en andere (mens)wetenschappen.
- Psychologische onderwerpen worden ook in andere wetenschappen bestudeerd.
Gevolg: Realiserende beschrijvingen en verklaringen over eenzelfde onderwerp
Voorbeeld ppt
Poging tot definiëring van de psychologie
Psychologie = is een wetenschap waarbij zowel het gedrag van mensen wordt bestudeerd als de
gevoelens en gedachten die mensen hebben bij het ervaren van hun gedrag en de omstandigheden
waarin dat plaatsvindt. (Richter)
KORT WEERGEVEN
Wetenschap bestudeerd
- Gedrag + gevoelens die mensen hebben
- Bij het ervaren van hun gedrag in bepaalde omstandigheden
,Je kan een wetenschap typeren aan de hand van drie factoren
(psychologie typeren we aan de hand van)
1. De soorten vragen en problemen = het object
2. De methoden en theorieën
Er is een dynamisch spel tussen 1 & 2
Gevolg: de grenzen tussen wetenschappen liggen niet vast
3. Het maatschappelijk draagvlak
1.3 Theorieën
Theorieën zijn te typeren als referentiekaders (waaruit psychologen te werk gaan)
= psychologen hebben geen objectieve waarneming, hun referentiekader bepaalt wat ze zien
en waar ze nadruk op leggen. = hun waarneming is theoriegeladen
- Bieden interpretaties waarmee verschijnselen (bv: vandalisme, werkloosheid,…) bekeken
worden en verhelderd worden
- grote verscheidenheid in theorieën
Vaak ook theorieën voor een specifiek onderwerk
Veel verschillende theorieën over 1 verschijnsel
Gevolg: verschijnsel vaak verschillend beschreven en verklaard
Voorbeeld p 23 boek
1.3.1 Functies van theorieën
Wetenschappelijke theorieën vervullen drie functies
1. Systematiseren of ordenen
- Wetenschappelijke kennisverwerving verloopt volgens duidelijke/ expliciete regels:
Controleerbaar = men moet wetenschappelijke bevindingen rapporteren in een
helder geformuleerde verbanden of wetten.
Herhaalbaar of repliceerbaar = wat in het ene onderzoek wordt aangetroffen moet
ook in het andere onderzoek opnieuw aangetroffen worden.
o Bv: psycholoog toont aan dat dat mannen in een specifieke situatie extreem
gehoorzaam kunnen zijn pas geldig als dit verband ook in andere
experimenten wordt aangetoond
2. Verklaren en voorspellen van gedrag
- = Resultaten kunnen verklaard worden door aan te geven dat ze in specifieke
omstandigheden bereikt worden.
- Bv: In de ene situatie is de persoon afhankelijk van opdrachtgever in de andere situatie
minder afhankelijk zo kan men aan de hand van deze omstandigheden bekijken of de
ene groep meer of minder gehoorzaam zal zijn.
3. Heuristische functie
- = Een theorie is nooit af, ze levert steeds nieuwe ideeën op.
- Op basis het inzicht dat de theorie heeft opgeleverd kunnen nieuwe voorspellingen
gedaan worden
Lees kader 2 p25
, 1.4 kenmerken van psychologische stromingen
Een stroming heeft
- een bepaalde geschiedenis van ontstaan
- een eigen visie op kenmerkende eigenschappen van de mens = mensbeeld
1.4.1 Geschiedenis van theoretische stromingen
Een theoretische stroming heeft altijd een historische ontwikkeling
Een theoretische stroming heeft altijd invloed van cultuur en het tijdstip van ontstaan.
- Stroming is cultuurhistorisch bepaald
Stromingen reageerden op elkaar
- Bv: het behaviorisme verwaarloosde cognitieve eigenschappen van mensen daarna
ontstond de stroming waarin juist dit aspect bestudeerd wordt: cognitieve psychologie
Er is sprake van wisselende methodes = slingerbeweging
- Zie voorbeeld p29
Stromingen maken gebruik van elkaars inzichten
- Bv: begrip ‘het onbewuste’ werd traditioneel gebruikt in de psychoanalyse maar wordt
ook nu ook vanuit referentiekader van cognitieve psychologie bestudeerd.
Nadruk op effectiviteit van een methode/behandeling
- Een theorie en de daarop gebaseerde behandeling moet bewijzen dat ze een juist inzicht
biedt en dat ze werkt
= Evidence based werken
Afkomstig uit medische wetenschappen
= wetenschappelijk bewijs nodig om te bewijzen dat methode effectief is
o bewijsmateriaal uit systematische kwantitatief en kwalitatief onderzoek
1.4.2 Mensbeelden bij theoretische stromingen
Iedere psychologische stroming is te karakteriseren a.d.h.v. een mensbeeld
Mensbeeld = hoe de mens opgevat wordt (iedereen heeft een mensbeeld)
- Mensbeeld is historisch, religieus en cultureel bepaald
- Mensbeelden hebben consequenties voor opvatting over gezondheid en ziekte
In het westen: je bent pas dood als je hersendood bent
Japan: je bent dood als het hart stopt met kloppen
Mensbeeld heeft 2 aspecten
1. Beschrijving van kenmerkende eigenschappen (=bodem menselijk bestaan) en
essentiële kenmerken
Bij kenmerkende eigenschappen gaat om bijvoorbeeld wat het verschil is tussen
mensen en dieren/ het verschil tussen kinderen en volwassen
2. Een verwijzing naar hoe mensen behoren te zijn/ hoe ze zich moeten
gedragen(=doelbeeld)
Doelbeeld: hierin staat centraal hoe de mens zich hoort te gedragen
o Zo sturen we ons eigen handelen en beoordelen we hoe men zich hoort te
gedragen (Bv: uitspraak: ‘dit is onmenselijk’)
, 1.5 Indeling van theoretische stromingen
1.5.1 Mensbeelden in de psychologie
Theoretische stromingen kunnen op verschillende manieren ingedeeld worden.
Onderscheid tussen drie niveaus van het menselijk gedrag
Elk niveau komt overeen met een mensbeeld
Hoe hoger het niveau, hoe complexer het gedrag
- Het persoonlijke niveau is het meest complexe
- Het persoonlijke niveau omvat ook het organistische niveau en het mechanistische
niveau
- Omgekeerd niet: organistische niveau bevat niet het persoonlijke niveau.
Mechanistische mensbeeld
Mens is samengesteld uit afzonderlijke delen (net zoals een machine)
Een mens is een ingewikkeld dier
- onderscheid mens en dier gemaakt vaak ook gebruik gemaakt van resultaten uit
dierenexperimenten
Mensen zijn als mechanieken die door externe krachten worden voortbewogen
Ieder mens en ieder menselijk deeltje is afzonderlijk te bestuderen
De invloed van de omgeving is NIET essentieel
- = Mensen kunnen bestuurd worden los van materiële/functionele omgeving waarin ze
functioneren.
Lineair causaal verklaringsmodel
- = oorzaak voor gedrag wordt gezocht (causaal verband) + verband tussen oorzaak en
gedrag is lineair
- A veroorzaakt B
Het geheel is gelijk aan de som der delen
- = er wordt vanuit gegaan dat als alle onderdelen bekend zijn, dat we het geheel kennen.
- Bv: als we alle onderdelen van de hersenen kennen --< weten we hoe ze als geheel
functioneren
Statisch
Hierbij past het behaviorisme, onderdelen uit biologische en cognitieve psychologie
Het organistische mensbeeld
Mensen zijn als organismen, ze groeien en bloeien = mensen zijn 1 geheel
<-> Statisch geheel
Als het organisme groeit verandert het kwalitatief: het krijg nieuwe vermogens, verwerft
nieuwe capaciteiten
Vergelijkingen met dieren kunnen zinvol zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittvlerick. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now