Summary
Samenvatting Criminaliteit en Rechtsstaat Havo5
- Course
- Institution
Samenvatting Maatschappijwetenschappen Havo 5 Boek Criminaliteit en Rechsstaat alle belangrijke begrippen aspecten en eindtermen staan hierin
[Show more]
3 reviews
By: asc • 7 year ago
By: yaseminxo • 7 year ago
By: amyvansuijlekom • 7 year ago
Seller
Follow
arankcha
Reviews received
Content preview
CRIMINALITEIT - samenvatting / eindtermenH1 WAT IS CRIMINALITEIT?
1.1 Rechtsregels
Algemeen: normen (gedragsregels) komen voort uit waarden (wat men waardevol vindt). Bij criminaliteit
gaat het om rechtsregels.
Kenmerken rechtsregels - worden gesteld + gehandhaafd door de overheid
- gelden voor iedereen (i.t.t. religieuze, morele, fatsoensnormen)
- gaan voor andere regels/normen
Doel rechtsregels: - bieden rechtszekerheid
- ordenen de samenleving (zonder regels weet niemand waar je je aan moet
houden, wordt het chaos)
- maken onafhankelijke rechtspraak mogelijk (regels gelden voor iedereen
op gelijke wijze
Rechtsregels komen voort uit rechtsbronnen:
- wet, Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB), ministeriële regelingen
- jurisprudentie (het geheel van eerder genomen rechterlijke beslissingen)
- internationale verdragen.
Rechtsregels zijn plaats- en tijdgebonden:
- let op het verschil tussen strafbaar (geldende recht) en strafwaardig gedrag
(opvattingen over strafbaar gedrag)
- rechtsregels kunnen ook conflicten oproepen, bijvoorbeeld als wetten
achterhaald zijn
1.2 Criminaliteit
Formele betekenis: - het geheel van gedragingen dat wettelijk strafbaar is gesteld
Materiele betekenis: - het geheel van gedragingen dat door de bevolking als misdadig/strafbaar
(in de praktijk) wordt beschouwd, en is dus een relatief begrip, want:
- is tijd- en plaatsgebonden, o.i.v. maatschappelijke ontwikkelingen (bijv.
drugswetgeving, computercriminaliteit);
- wordt beïnvloed door media (beeldvorming): is (dus) een opvatting
- is cultureel bepaald.
De opvatting dat criminaliteit bij wet strafbaar gesteld gedrag is, valt niet noodzakelijk samen met het gedrag
waarvan mensen vinden dat het bestraft zou moeten worden:
- er zijn vormen van gedrag die door groepen in de samenleving strafwaardig
worden gevonden, maar volgens de wet niet strafbaar zijn;
1 - er zijn vormen van strafbaar gedrag waarvan groepen in de samenleving
vinden dat ze niet strafwaardig zijn bijvoorbeeld euthanasie, handel in
softdrugs.
Criminalisering: strafbaar stellen van gedrag bijv. milieucriminaliteit, (nieuwe) economische criminaliteit.
Decriminalisering: het niet (meer) strafbaar stellen van gedrag bijv. softdrugs, euthanasie.
Soorten van criminaliteit: o.a. vermogensdelicten, seksuele delicten, verkeersdelicten, gewelddelicten,
delicten tegen de openbare orde, enz.
Indelingen bij criminaliteit: veelvoorkomende versus zware en/of georganiseerde criminaliteit
Je kunt algemene uitspraken over criminaliteit nuanceren op grond van het bovenstaande. Je houdt onder
meer rekening met de ernst en frequentie van de delicten en de belangen die hier een rol spelen.
1 samenvatting/eindtermen criminaliteit
, 1.3 Criminaliteit als maatschappelijk probleem
Criminaliteit als een sociaal en politiek (maatschappelijk) probleem
1
- Sociaal probleem, want het betreft een situatie die mensen onwenselijk vinden, die in strijd is met en
bedreigend voor heersende waarden en normen van de samenleving. Het staat prominent op de
publieke agenda, onder andere omdat velen vinden dat er actie moet worden ondernomen om die
situatie te veranderen. Er bestaan uiteenlopende opvattingen over de aanpak ervan. De schade die de
samenleving ondervindt van criminaliteit is zeer groot. Overigens is ook de culturele dimensie in dit
opzicht van belang: de huidige maatschappelijke cultuur vraagt optimale individuele vrijheid binnen
maximale collectieve veiligheid (door de overheid verschaft).
0
- Politiek probleem, want het 'handhaven van de openbare orde' en het verschaffen van veiligheid voor
de burgers behoort tot de basisfuncties van de staat. Daarnaast staat bestrijding van criminaliteit op de
politieke agenda. Criminaliteit wordt gezien als een bedreiging voor de rechtsorde. Over de oplossing
van criminaliteit bestaan verschillen van mening tussen de politieke partijen die tot verschillende
afwegingen komen bij de dilemma's met betrekking tot de rechtsstaat. (zie ook par. 4.3)
Gevolgen van criminaliteit voor burger en samenleving
Op materieel vlak: (jaarlijks circa 30 miljard euro)
- criminaliteit berokkent financiële schade aan burgers, bedrijven en de overheid;
1 - de bestrijding van criminaliteit kost de overheid, het bedrijfsleven en de burgers geld;
2 - particuliere beveiliging brengt kosten met zich mee;
3 - bedrijven rekenen schade als gevolg van criminaliteit door in de prijzen voor hun
4 producten of diensten. De burger merkt dit als consument;
1 - verzekeringsbedrijven berekenen hogere premies;
2 - er ontstaat een zwart geld circuit en het 'witwassen' waardoor de overheid
3 belastinggelden en sociale premies mist.
Op immaterieel vlak:
1 - ontstaan van angst en optreden van geestelijke en emotionele schade vooral bij
0 gewelddadige delicten;
2 - er ontstaat morele verontwaardiging;
3 - aantasting van het rechtsgevoel;
4 - burgers voelen zich in hun bewegingsvrijheid beperkt (angst om 's avonds de straat op
5 te gaan);
6 - de rechtsstaat wordt bedreigd / gevaar voor eigenrichting;
7 - veranderende opvattingen van goed en kwaad;
8 - verlies aan vertrouwen in mensen, organisaties en de samenleving als geheel;
9 - ontstaan van negatieve beeldvorming ten aanzien van bepaalde groepen mensen.
2 samenvatting/eindtermen criminaliteit
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller arankcha. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now