Summary
Samenvatting Politieke Besluitvorming HAVO5
- Course
- Institution
Samenvatting maatschappij wetenschappen Havo 5 Boek politieke besluitvorming alle eindtermen en begrippen staan in deze samenvatting
[Show more]
1 review
By: maureenwillems98 • 8 year ago
Seller
Follow
arankcha
Reviews received
Content preview
HAVO - POLITIEKE BESLUITVORMING - samenvatting / eindtermenH1 WAT IS POLITIEK?
1.1 Het begrip politiek
Politiek en beleid
Er bestaat geen overeenstemming over het begrip politiek. Begrippen die vaak terugkomen in de definities
van politiek zijn macht, invloed, conflict, besluitvorming, belangen, beleid, overheid, staat, waarden, verdeling,
systeem en verandering.
Het begrip politiek komt tot uitdrukking in de systeembenadering (H5). In een systeembenadering wordt
politiek voorgesteld als het proces van omzetting van verlangens, wensen en eisen vanuit de omgeving in
bindende besluiten voor een samenleving. Dat proces gaat gepaard met conflicten, die weer samenhangen
met botsende belangen. De uitkomst van die conflicten is bepalend voor het antwoord op de vraag wie wat
krijgt.
Politieke besluitvorming is gericht op het oplossen van politieke problemen, die zich veelal kenmerken door
verdelingsvraagstukken en vraagstukken van openbare orde. Een politiek probleem is een situatie die
mensen ongewenst vinden en die ze (mede) door middel van overheidsingrijpen veranderd willen zien. Er is,
met andere woorden, overheidsbeleid nodig om het probleem op te lossen. Problemen die de aandacht
krijgen van burgers en van maatschappelijke groeperingen vormen de publieke agenda. De politieke agenda
is dan een lijst van problemen op de publieke agenda die aandacht krijgen van de beleidsmakers.
1.2 De overheid
Overheidsbeleid is in het dagelijks spraakgebruik alles wat de overheid doet: de genomen besluiten en de
getroffen maatregelen van de overheid.
Politiek beschouwt men vaak als de strijd (tussen politieke partijen) die voorafgaat aan de beslissing: politiek
is de strijd om (overheids)beleid.
Hoofdtaken van de overheid in de Nederlandse samenleving
De overheid zorgt voor zaken, die van algemeen belang zijn (collectieve goederen), die moeilijk via de
(vrije)markt kunnen worden aangeboden, maar in principe voor iedereen beschikbaar moeten zijn.
De overheid is nodig voor het ontwikkelen en instandhouden van collectieve goederen.
Een collectief goed is een goed waarvan iedereen gebruik maakt of kan maken.
In de tegenwoordige samenleving worden de meeste collectieve goederen (ook publieke goederen
genoemd) gerealiseerd doordat mensen verplicht zijn eraan bij te dragen. Ze betalen belasting aan de staat.
De staat zorgt daarmee vervolgens voor allerlei collectieve goederen.
De kerntaken van de overheid zijn:
− het garanderen van de openbare orde en veiligheid;
− het onderhouden van goede buitenlandse betrekkingen;
− het scheppen van werkgelegenheid, sociale zekerheid, goede arbeidsomstandigheden,
infrastructuur en een voorspoedig economisch klimaat;
− welzijn, onderwijs, volksgezondheid, kunst en dergelijke op sociaal-cultureel gebied.
De democratische rechtsstaat heeft zich gedurende (vooral) de tweede helft van de twintigste eeuw
ontwikkeld tot een verzorgingsstaat.
1 samenvatting/eindtermen politieke besluitvorming 2013 - 2014
, 1.3 Politiek en macht
Staat en overheid
Het begrip staat omvat vier kenmerken:
Een soevereine macht (1),
die regeert over een groep mensen (2),
op een bepaald grondgebied (3),
en die daarbij het geweldsmonopolie bezit (4).
Het begrip overheid verwijst naar die soevereine (=hoogste) macht, die uitgeoefend wordt door een regering
(staatshoofd en ministers) met behulp van een ambtenarenapparaat (dit slaat op de landelijke overheid).
(Politieke) macht en gezag
Macht is het vermogen het gedrag van anderen, desnoods tegen hun wil, te beïnvloeden in overeenstemming
met de eigen doeleinden.
Politieke macht is het vermogen de politieke besluitvorming te bepalen.
Het begrip gezag wordt meestal gebruikt voor situaties waarin mensen de zeggenschap van anderen als
legitiem (= wettelijk, rechtmatig) accepteren.
Machtsbronnen/ machtsbases zijn onder andere:
- de wet/wettelijk gezag;
- rechten/formele bevoegdheden;
- steun onder andere aantal kiezers/achterban;
- kennis/deskundigheid;
- geld/vermogen/bezit;
- persoonlijkheid/charismatisch gezag;
- sleutelposities bij overheid, maatschappelijke organisaties en bedrijfsleven;
- geweld (NB: in een rechtsstaat is dit een monopolie van de overheid).
Gegeven de verschillende machtsbronnen zijn macht en invloed ongelijk verdeeld.
2 samenvatting/eindtermen politieke besluitvorming 2013 - 2014
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller arankcha. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now