Summary
Samenvatting tandarts en wetenschap
- Course
- Institution
samenvatting alle colleges tandarts en wetenschap
[Show more]
Seller
Follow
lauritvandenboom
Content preview
Tandarts en wetenschapPico & literatuur 1
Stappen evidence-based tandheelkunde
1. Het klinisch probleem vertalen in een beantwoordbare vraag PICO vraag
2. Het efficient zoeken naar het beste bewijsmateriaal directness of evidence
3. Het wegen van de gevonden evidence op methodologische kwaliteit en toepasbaarheid in de
eigen praktijksituatie risk of bias
4. Het nemen van een beslissing op grond van de beschikbare evidence
5. Het regelmatig evalueren van de kwaliteit van dit proces
klinische probleem in partjes verdelen
Domeinen van vragen
- Diagnose:
o Patiënt verdacht van ziekte
o Aan of afwezigheid van ziekte
- Etiologie
o Patiënt at risk voor ziekte
o Veroorzakers van ziekte
- Prognose
o Patiënt met diagnose/aandoening en kans op eindpunt
o Beloop van ziekte
- Therapie
o Patiënt met diagnose/aandoening en kans op eindpunt
o Behandeling van ziekte, beïnvloeding van beloop
- Preventie
o Patiënt at risk voor een ziekte of voortschrijding ervan
o Voorkomen van of beperken van ernst van ziekte
P= patiënt
I= interventie (of exposure)
C= comparison
O= outcome
PICO-vraag Diagnose
- P: patiënt met mogelijke ziekte
- I: diagnostische test nieuw
- C: diagnostische test standaard
- O: accurate diagnose van de ziekte of afwezigheid ervan. Vermoeden van ziekte bij patiënt,
draagt gebruik test bij aan accuraatheid van diagnose?
Vb:
- P: 14-jarige patiënt met mogelijk een beginnende cariëslaesie in het front
- I: QLF-methode
- C: röntgenfoto
- O: accurate diagnose van beginnende cariëslaesie
I en C moeten beide met een referentietest vergeleken worden
PICO-vraag etiologie
P: patiënt met risico op ziekte
I: aanwezigheid van de risicofactor
,C: afwezigheid van de risicofactor
O: optreden van de ziekte
patiënt at risk, is de genoemde factor inderdaad een mogelijke oorzaak van de ziekte?
Vb:
P: 14-jarige patiënt met risico op dentinecariës
I: vaste orthodontische apparatuur
C: uitneembare orthodontische apparatuur
O: dentinecariës
PICO-vraag prognose
P: patiënt met ziekte/aandoening
I: aanwezigheid prognotische factor/subgroep A
C: afwezigheid prognotische factor/ subgroep B
O: beloop van de ziekte (klinisch relevante uitkomstmaat)
patiënt met een diagnose, wat is het beloop
Vb:
- P: 14-jarige patiënt met een beginnende cariëslaesie in het front
- I: hoge SES
- C: lage SES
- O: dentinecariës
patiënt met een diagnose, wat is het beloop
PICO-vraag Therapie
P: patiënt met ziekte
I: nieuwe behandeling
C: standaardbehandeling (geen behandeling)
O: klinsch relevante uitkomstmaat
patiënt met een diagnose, wat doet behandeling met beloop
Vb:
- P: 14-jarige patiënt met een beginnende cariëslaesie in het front
- I: behandeling met ozon
- C: geen behandeling
- O: dentinecariës
- O: minder streptococcus mutans pas op voor surrogaatuitkomsten!
PICO-vraag preventie
P: patiënt met risico op ziekte/met ziekte
I: nieuw preventief middel
C: oud preventief middel/geen preventief middel
O: voorkomen ziekte/verminderen beloop
patiënt met kans op ziekte of met een diagnose, wat doet behandeling met beloop?
PICO-vraag preventie:
P: 14-jarige patiënt met hoog cariësrisico at risk voor beginnende cariëslaesies omdat behandeling
met vaste otrhodontische apparatuur wordt gestart
I: fluoridespoelmiddel
C: geen fluoridespoelmiddel
O: beginnende cariëslaesies
,PICO & Literatuur 2
Directness of evidence: toepasbaarheid
- Verschillen in populate: komen de steekproeven in de onderzoeken overeen met de
kenmerken van de patiënt?
- Verschillen in interventie: komen de interventies in de onderzoeken overeen met de uit te
voeren interventie?
- Verschillen in uitkomstmaten:
o Surrogaatuitkomsten
o Tijdsduur gemeten uitkomst korter
o Andere uitkomsten dan die gewenst gemeten
- Indirecte vergelijkingen: de juiste interventies of subgroepen worden niet met elkaar
vergeleken in dezelfde studie
Risk of bias
- Beperkingen binnen het onderzoek
- Bedreigingen interne validiteit van het onderzoek
Designs
- Experimenteel vs. Observationeel
- Retrospectief vs. Prospectief
- Longitudinaal vs. Cross-sectioneel
- RCT, cross-over designs, split-mouth design, cohortstudie, patient-controle studie, cross-
sectionele survey, patiëntenserie
Experimenteel bs. Observationeel onderzoek
- Experimenteel: de onderzoeker grijpt in en houdt controle
o Clincical trials
o Die- en laboratoriumonderzoek
- Observationeel: de onderzoeker grijpt niet in
Prospectief vs. Retrospectief
- Prospectief: de date worden voorwaarts in de tijd verzameld, vanaf een beginpunt
- Retrospectief: de data worden terug in de tijd verzameld, terug vanaf het punt waarop het
uitgangspunt gemeten is
, Longitudinaal vs. Cross-sectioneel
- Longitudinaal: onderzoek vindt plaats gedurende een bepaalde tijdsperiode. Meer dan een
meetmoment
- Cross-sectioneel: alle gegevens worden tegelijkertijd gemeten
Experiment: clinical trial bij mensen
- Bij voorkeur: randomized controlled trial en eigenlijk gaat hier ook bijna altijd om als deze
term wordt gebruikt
- Cross-over design
- Split-mouth design
Randomized controlled trial (RCT) – therapie en preventie
- Vergelijken van gelijke groepen gevormd door random toewijzing van de
onderzoekseenheden aan de experimentele groepen
- Een variabele wordt gevarieerd, de rest wordt constant gehouden: manipulatie van de
onafhankelijke variabele
- Aantonen causale verbanden
= longitudinaal
Causaliteit
- Bij variabelen die samenhangen mag niet zomaar over een oorzaak-gevolg relatie worden
gesproken
- Alternatieve verklaringen kunnen een rol spelen en moeten uitgesloten zijn: confounders
In RCT ene groep wel of niet laat stokeren gaat ervan uit datalle factoren hetzelfde zijn bij elke
groep
Cross-over design
- Vorm van experimenteel onderzoek
- Beide behandelingen worden bij alle patiënten uitgevoerd, na elkaar
- Volgorde behandeling randomiseren
- Random verdeling van patiënten over 2 groepen
- Beide groepen krijgen beide behandelingen
- Tussen behandeling voldoende tijd voor herstel: wash-out periode
Split-mouth design
- Kwadranten random verdelen over condities
- Vergelijking binnen patiënt
- Vorm van experimenteel onderzoek
Risk of bias – RCT
- Selectiebias: wanneer selectie of uitval van patiënten is gerelateerd aan de behandeling of
uitkomst. Beoordelen op:
o Randomisatie
o Concealment of allocation
o Compleetheid van data
- Informatiebias: als er een systematische fut optreedt bij meting uitkomst of risicofactor of
manipulatie
o Blindering
o Standaardisatie
Onjuiste randomisatie
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauritvandenboom. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now