Psychoanalytische theorie van Freud: onbewuste krachten zijn bepalend voor iemands
persoonlijkheid en gedrag
Kritiek: weinig evidentie, gebaseerd op een kleine onderzoeksgroep, voornamelijk gericht op
mannelijke ontwikkeling
Psychosociale theorie van Erikson: benadering van ontwikkeling die veranderingen omvat in de
manier waarop we aankijken tegen onze interacties met anderen, gedrag van anderen en onszelf als
leden van de maatschappij
Kritiek: voornamelijk gericht op mannelijke ontwikkeling, op sommige punten vaag
-Behavioristisch perspectief:
Klassieke conditionering van Watson: een mens leert op een bepaalde manier reageren op een
neutrale stimulus die die respons normaal niet uitlokt
Operante conditionering van Skinner: een vrijwillige respons kan worden versterkt of verzwakt door
associatie met positieve of negatieve consequenties
Sociaal-cognitieve leertheorie van Bandura: leren door het gedrag van een ander te observeren:
- Aandacht: je neemt gedrag waar
- Retentie: je kan het gedrag herinneren
- Reproductie: je kan het gedrag reproduceren
- Motivatie: je wil het gedrag leren en uitvoeren omdat je ziet dat het iets oplevert
Kritiek: geen duidelijke verklaring voor leren zonder beloning of straf, sommige dingen te
ingewikkeld om simpelweg met stimulus-respons te verklaren, theorieën op sommige punten in
strijd met elkaar
-Cognitieve perspectief:
Cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget: Volgens deze theorie is de cognitieve ontwikkeling
afhankelijk van de interactie met de omgeving, leren door te experimenteren. De ontwikkeling van
het denken wordt opgedeeld in 4 (leeftijds)fases:
- Sensomotorische fase
- Preoperationele fase
- Concreet operationele fase
- Formeel operationele fase
Kritiek: tijdstip van vaardigheden, universaliteit en discontinuïteit van stadia
Informatieverwerkingstheorie: geest/verstand wordt gezien als een complex systeem waarbinnen
informatie wordt opgenomen, opgeslagen en geordend. Er wordt informatie opgenomen vanuit de
omgeving (input) en vervolgens vinden allerlei interne processen plaats. Informatie wordt
gecodeerd, geïnterpreteerd en vergeleken met andere informatie in het systeem. Door deze
, cognitieve processen kan men betekenis geven aan een gebeurtenis, problemen oplossen en
beslissingen nemen (output).
Kritiek: weinig aandacht voor creativiteit, weinig aandacht voor sociale context van ontwikkeling
-Contextuele/systemische perspectief:
Sociaal-culturele theorie van Vygotsky: je kan de ontwikkeling niet begrijpen als je geen rekening
houdt met de culturele context. Ontwikkeling is het gevolg van interacties die een kind heeft met de
omgeving. Volwassenen beïnvloeden kinderen, maar kinderen beïnvloeden ook volwassenen en
andere kinderen.
Kritiek: te weinig oog voor biologische factoren op de ontwikkeling, moeilijk empirisch te toetsen
Kritiek: te weinig oog voor biologische factoren op de ontwikkeling
Dynamische systeemtheorie: ziet de ontwikkeling van een kind als een dynamisch systeem, alles
ontwikkelt zich tegelijk en hangt nauw samen met de ervaringen die het kind opdoet. Ontwikkeling
is een dynamisch proces, niet-lineair, een iteratief proces (vorige toestand is beginsituatie voor de
volgende) en zelforganiserend.
Kritiek: schrijft de ontwikkeling veelal toe aan leerervaringen en niet zozeer aan genetische aanleg
-Evolutionair perspectief:
Charles Darwin: evolutietheorie
Genetische erfenis van voorouders:
- Rol van genen in verschillend gedrag tussen mensen
- Tweeling studies: hoe veel lijkt een-eiige tweeling op elkaar en hoe veel lijkt een twee-eiige
tweeling op elkaar, aan de hand daarvan -> genetisch bepaald of door de omgeving bepaald?
- Adoptie studies: is de ontwikkeling gevoeliger voor omgeving of genen?
- Ethologie: invloed van biologische kenmerken op gedrag en naar evolutionaire rol van
gedrag in processen van adaptie en overleving
Kritiek (op evolutionair perspectief): te weinig aandacht voor omgevingsfactoren, geen goede
manier om theorieën experimenteel te toetsen
(college 4 H6 & artikelen)
Motorische theorieën
Neurale rijpingstheorieën van Gesell en McGraw: motoriek primair bepaald door neurologisch
systeem, de ontwikkeling komt helemaal van binnenuit, omgeving heeft geen invloed op de
motorische ontwikkeling.
- Rijping van het neutrale zenuwstelsel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isaboel11. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.