In deze samenvatting kun je alles vinden over: de beenderen/botten (soorten en functies), gewrichten (soorten en functies), beenderen van de schedel, romp en extremiteiten, spieren (functies, soorten etc.), spierspanning, spierwerking, spierstofwisseling enz.
Leerdoelen Afp Hoofdstuk 2 Het Skelet
2.1 Skelet
Functies van het skelet:
- Geeft vorm en steun aan het lichaam
- Beschermt organen (bv. borstkast beschermt het hart)
- Van belang bij groei
- Aanhechtingsplaats van spieren en banden -> zorgt voor beweging
- Maakt rode- en witte bloedcellen + bloedplaatjes aan in het rode beenmerg
Rood en geel beenmerg
Beenmerg bevindt zich in de holte van botten.
Rood beenmerg -> aanmaak van rode bloedcellen. Na de 5 jaar wordt rood beenmerg
vervangen door geel beenmerg.
Geel beenmerg -> geel van kleur doordat het gele vetcellen bevat.
Botten bestaan uit: calciumzouten en lijmstoffen. Calciumzouten maakt het bot stevig en
hard. Lijmstoffen zorgen ervoor dat het bot buigzaam blijft.
Vitamine D krijg je binnen door uv-straling uit zonlicht, die zorgen ervoor dat er vitamine D
wordt aangemaakt. Vitamine D zorgt ervoor dat je calcium uit voeding kan opnemen.
Calcium is belangrijk voor de botopbouw.
Soorten beenderen:
- Pijpbeenderen -> opperarmbeen, dijbeen, vingerkootjes en middenhandsbeentjes
In de pijpbeenderen zit rood beenmerg, maar na de 5 jaar wordt dat vervangen door
geel beenmerg. Pijpbeenderen zorgen voor de groei.
- Platte beenderen -> ribben, borstbeen, heupbeen, schedel en schouderblad
Zijn goed doorbloed, bestaan uit rood beenmerg, beschermen kwetsbare organen en
maken bloedcellen en bloedplaatjes aan.
- Sesambeentjes -> knieschijf en kleinste wortelbeentjes
Helpen de pezen met bewegen (geeft kracht).
- Onregelmatige beenderen -> voetwortelbeentjes, handwortelbeentjes, sommige
schedelbeenderen en wervels
Beschermt kwetsbare organen en bestaat uit rood beenmerg.
,Topografie van het lichaam
Distaal: van de romp afgelegen. Uiteinde armen of benen
Proximaal: naar de romp toe gelegen. Begin armen en
benen.
Lateraal: aan de buitenzijde gelegen
Mediaal: aan de binnenzijde gelegen
Ventraal: aan de buikzijde (voorkant) gelegen
Dorsaal: aan de rugzijde (achterkant) gelegen
Palmair: aan de handpalmzijde gelegen
Plantair: aan de voetzoolzijde gelegen
Gewrichten
Gewricht = een beweeglijke verbinding tussen 2 of meer
beenderen (hyaline kraakbeen).
Gewrichtskapsel
Het gewrichtskapsel houdt de botten bij elkaar. De binnenbekleding wordt gevormd door
een slijmvlieslaag, dit maakt slijmvliessmeer aan. Het gewrichtskapsel wordt versterkt door
de gewrichtbanden.
, 2 soorten gewrichtkapsels:
- Binnenste gewrichtskapsel -> aan en smeert het gewricht.
- Buitenste gewrichtskapsel -> sluit het gewricht luchtdicht af, waardoor er een
trekkracht ontstaat die de botten bij elkaar houdt.
Gewrichtsbanden (ligamenten)
Gewrichtsbanden verbinden botten of kraakbeen met elkaar en versterken het
gewrichtskapsel. Ze zorgen ervoor dat bewegingen van het gewricht niet te ruim worden.
Gewrichtsuiteinden
Gewrichtsuiteinden zijn botuiteinden en vormen samen het gewricht. Ze zijn bekleed met
kraakbeen en worden bij elkaar gehouden door gewrichtskapsels en gewrichtsbanden.
Slijmbeurs
Slijmbeurs is een gesloten zakje met vocht. Het vormt een stootkussen tussen botten,
spieren en pezen. Slijmbeurzen verminderen de wrijving in een gewricht en voorkomen
beschadigingen.
Gewrichtsholte
In de gewrichtsholte zit gewrichtssmeer (synoviaal vocht). Dat zorgt voor soepele
bewegingen. Ook voorkomt het slijtage en warmteontwikkeling.
Gewrichtskraakbeen
Gewrichtskraakbeen is een glasachtig laagje dat de wrijving vermindert tussen de
gewrichtsuiteinden, hierdoor vindt er makkelijker beweging plaats.
Soorten gewrichten:
- Straffe gewrichten -> weinig/nauwelijks beweging mogelijk
- Bewegelijke gewrichten -> veel beweging mogelijk
Straffe gewrichten:
- Heiligbeen – darmbeen
- Scheenbeen – kuitbeen
- Handwortelbeenderen onderling
- Voetwortelbeenderen onderling
Beweeglijke gewrichten:
- Scharniergewricht -> kunnen alleen buigen en strekken. Bijv. kniegewricht
- Rol- of draaigewricht -> kan van links naar rechts draaien
Roteren:
Endo-rotatie -> naar binnen draaien
Exo-rotatie -> naar buiten draaien
Bijv. spaakbeen naar ellepijp
- Zadelgewricht -> maakt beweging mogelijk in 2 vlakken die loodrecht op elkaar staan.
Bijv. verbinding van duim met handwortel
- Ei gewricht -> lijkt op een kogelgewricht. De lange kant kun je ver draaien, de korte
kant beperkte draaiing. Bijv. verbinding middenhandsbeentjes en vingers.
- Kogelgewricht -> laat bewegingen volledig toe, meeste beweging mogelijk. Bestaat
uit een kop en een kom (vorm van een kogel). Bijv. schoudergewricht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller zoeantonis. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.93. You're not tied to anything after your purchase.
