In deze samenvatting is het boek Nectar vwo 6 - 3e editie (biologie) uitgebreid samengevat. In de samenvatting vind je de volgende onderdelen:
- H17 - Stedelijke ecosystemen
- H18 - Wereldwijde kringlopen
- H19 - DNA
- H20 - Eiwitten
- H21 - Planten
- H22 - Terug naar de toekomst
Hoofdstuk 17 Stedelijke ecosystemen
§17.1 Het ecosysteem stad
Fotosynthese = proces waarbij planten (en sommige bacteriën) uit CO2, H2O en
zonlicht, het energierijke glucose maken
→ doel: energie opslaan in vorm van glucose
Chemosynthese = vastleggen van energie uit chemische reacties in glucose
→ bv diepzee ecosystemen
Energie die via assimilatische processen is beschikbaar voor alle organismen in
ecosysteem
Organische stof:
• Altijd C en H
• Vaak O
• Soms N, P, S
Producenten ecosysteem → autotrofe organismen
• Foto-autotrofe => organismen die mbv lichtenergie organische stof maken uit
anorganische stof
• Chemo-autotrofe => bacteriën die mbv chemische energie organische stof
maken uit anorganische stof
Consumenten ecosysteem → heterotrofe organismen
• Gebruiken organische stoffen van voedsel vanuit landbouw → deel is brandstof
→ vrijgekomen energie voor celprocessen en de rest warmte
Reducenten ecosysteem
• Leven van gestorven producenten en consumenten en hun organische
afvalproducten
• Einde voedselketen
Microklimaat wijkt in stad af van klimaat in omgeving
→ bv windbreking, warmte en afvalstoffen verdwijnen later
§17.2 De stad selecteert
Steden vernietigen ecosystemen, maar bouwen aan de andere kant ook nieuwe
biodiversiteit op
Gradiëntecosysteem => ecosysteem waarvan abiotische factoren vanaf ene kant
het ecosysteem naar de andere kant geleidelijk aan veranderen
• Gradiënten zijn geleidelijke veranderingen in ecosysteem
→ Dit maakt buitenwijken habitats en niches
Adaptatie => verandering in bouw of gedrag van een soort waardoor deze beter
aangepast is aan de heersende milieufactoren → bv dieren in steden
• Kan enige tijd duren
• Excoten (= organisme dat oorspronkelijk niet in een bepaald gebied voorkomt,
maar zich er wel heeft gevestigd) moeten zich vooral goed aan kunnen passen
• Fitness (= vermogen om bepaalde allelen door te geven aan volgende
generatie) draagt hier aan toe
, Samenvatting Biologie vwo 6
Flessenhalseffect => verandering in allelfrequenties na een ramp waarbij het
aantal individuen/allelen sterk is afgenomen
→ Je houdt over wat er over is gebleven → “hier moet je het mee doen”
→ Foundereffect => nakomelingen lijken genetisch er op hun ouders
- kwetsbare populatie
→ Genetic drift => dieren kunnen elkaar moeilijk vinden en soms komt er geen
voortplanting
- allelen van deze dieren verdwijnen uit populatie
- populatie nog kwetsbaarder
Concurrentie => wanneer 2 soorten een overlappende habitat en niche hebben
Eilandtheorie (T93C) => verband v uitsterven van soorten op eiland (ook
woestijn en oase)
→ verband biodiversiteit en factoren:
- grootte eiland
- afstand tot vaste land
§17.3 Voedsel
Verbouwing van voedsel:
* Monocultuur = op een stuk land wordt 1 gewas verbouwd
• kans op plagen en verspreiding is erg groot
• ook eutorfiëring => bemesting laat ook andere planten groeien die de
rest
overwoekeren → biodiversiteit neemt af
• voordeel is de verminderde milieuvervuiling
• Duurzame voedselproductie = manier van voedsel produceren zonder schade
aan milieu waarbij ook op lange termijn mensen voldoende te eten hebben
• letten op voedselveiligheid, manier productie, milieu, welzijn van vee
• oog voor transport, prijs en bewerking van voedsel
• Hydrocultuur = planten zetten in voedseloplossing met juiste hoeveelheid
minerale
• geen aarde nodig en geen verspilling water en voedingsstoffen
• Voedselketen = reeks opeenvolgende organismen die elkaar eten
• een pijl zegt “wordt gegeten door”
• Voedselweb = meerdere voedselketens in 1 schema
• in theorie komt iedere soort maar 1x voor
• onderaan de groene planten
• reducenten nooit in schema
§17.4 Water
Waterzuivering => het verwijderen van organische en anorganische stoffen uit
het water
→ veel drinkwater is gezuiverd grondwater
→ afvalwater kan op natuurlijke manier gezuiverd worden waarbij stoffen uit het
afvalwater
gebruikt worden voor groei voedselplanten en dieren
→ zowel producenten als consumenten en reducenten zijn actief in kringloop van
elementen
- ook in het water (T93)
, Samenvatting Biologie vwo 6
→ bij rioolzuivering wordt gebruikt gemaakt van aerobe en anaerobe bacteriën
(T93C)
§17.5 Afval
Uit verkeer komt fijnstof → veroorzaakt luchtwegproblemen
Biobrandstof => brandstof gemaakt ui plantenmateriaal
• 50% minder fijnstof (en met speciale filters nog minder)
• CO gehalte niet verhoogd → gemaakt van planten die al CO hebben
2 2
opgenomen
• Tijdens productie is uitstoot hoger dan bij gewone diesel
• Landbouwgrond die hiervoor nodig is kan niet meer voor voedsel gebruikt
worden
→ Oplossing is algen → geen landbouwgrond en snellere groei dan veel planten
Recycling = hergebruik van grondstoffen
→ levert werk en geld op en leidt tot schoner milieu
→ kan ook milieu belasten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller TheSummaryStudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.17. You're not tied to anything after your purchase.
