Summary
Samenvatting Recht
- Course
- Institution
Een samenvatting van het vak Recht die gegeven wordt in het eerste jaar orthopedagogie te Vives Kortrijk
[Show more]
Seller
Follow
kimseys
Content preview
DEEL 1: ALGEMENE INLEIDING TOT HET RECHT1 Recht: begripsomschrijving
Recht = een geheel van gedragsregels die afdwingbaar gesteld zijn door de overheid
Regels zijn te ruim gedragsregels
Gedragsregels: zeggen wat anders kan, maar niet anders mag
o Vb: stoppen voor rood licht
Afdwingbaar gesteld door overheid
o Afdwingbaar: aanwezigheid van sancties
o Alle rechtsregels zijn afdwingbare gedragsregels, maar
niet alle afdwingbare gedragsregels zijn rechtsregels!
Vb: spelregels voetbal afdwingbaar,
beleefdheidsregels
Dus afdwingbaar door overheid (staatsapparaat)
o Afdwingbaar ≠ gemaakt door de overheid
Vb: kotbaas die huurcontract opstelt
Sanctie ≠ straf
o Alle straffen zijn wel sancties, maar niet alle sancties zijn straffen
Straf: gevangenis, werkstraf, geldboete
Enkel bij misdrijven
Betalen aan overheid
Sancties: schadevergoeding
Betalen aan persoon die schade heeft ervaren
Dubbel afdwingbare regels
o Zowel morele regel (geweten) als rechtsregel (overheid)
2 Doel van recht
Orde & rechtszekerheid
Orde: zonder zou er chaos zijn
Rechtszekerheid: mensen weten beter waar ze aan toe zijn en wat hen te wachten
staat wanneer ze zich op een bepaalde manier gedragen
! betekent niet noodzakelijk rechtvaardigheid !
3 Bronnen van recht
= verschillende vormen waarin rechtsregels kunnen worden uitgedrukt (zie titels)
3.1 De wetgeving in ruime zin
3.1.1 Omschrijving
Federale wetten
o Wetgeving gestemd door federale parlement ( “wet” )
Decreten en ordonnanties
o Wetgeving gestemd door deelstaatparlementen
Beslissingen van de uitvoerende macht
o Koninklijke/Ministeriële Besluiten, gemeentelijke en provinciale besluiten…
,3.1.2 Waar vind je de wetgeving?
Belgisch Staatsblad
o Maar niet altijd recentste versie geconsolideerde wetgeving (juridat.be)
Gemeentelijke en provinciale wetgeving
o Provincies: Bestuursmemoriaal
o Gemeenten: aanplakking of online
3.2 De gewoonte
Rechtsgewoonten = gevestigde, ongeschreven gebruiken die door de gemeenschap
als bindende rechtsregels worden beschouwd
3.3 Algemene rechtsbeginselen
Ongeschreven gedragsregels die op een bepaald ogenblik essentieel worden geacht
voor de samenleving
o Vb: bescherming van de zwakken
3.4 De rechtspraak
Geheel van rechterlijke uitspraken:
o Vonnissen (rechtbanken) & arresten (hoven) & uitspraken van andere
rechtscolleges
Uitspraak rechter is enkel binden voor partijen die bij rechtszaak betrokken zijn
o Gezaghebbende bron
o Vaak belangrijke aanvulling op de wet
3.5 Rechtsleer
Geschriften van juristen
o Geheel van publicaties waarin rechtsgeleerden hun opvattingen over recht
meedelen
o Gezaghebbende rechtsbron
Op zich niet algemeen bindend, maar kan grote invloed uitoefenen op
wetgeving en rechters
3.6 Private regelgeving
Overeenkomsten tussen twee personen die bindend is voor beide partijen
o Geldige overeenkomsten zijn een bron van recht(sregels), althans voor
contracterende partijen
,4 Indeling van het recht
4.1 Klassieke indeling in publiekrecht en privaatrecht
4.1.1 Het publiekrecht
Regelt organisatie en werking van overheid en de relatie van overheid met de burgers.
Rechtstakken:
Grondwettelijk recht of staatsrecht
o Fundamentele regels: inrichting en werking van verschillende staatsmachten
& fundamentele rechten en vrijheden van de burgers (mensenrechten)
Bestuursrecht of administratief recht
o Werking en structuur van de organen van de uitvoerende macht
Wegwijs in verschillende administratieve diensten en hun werking,
alsook het statuut van de ambtenaren die er werken
Vb: dienst leefmilieu of stedenbouw van een gemeente
Strafrecht
o Regels met betrekking tot het opleggen van strafsancties
Fiscaal recht
o Heffen en innen van belastingen
Vb: BTW, hypotheek, inkomstenbelastingen
Gerechtelijk recht of procesrecht
o Bevat regels over:
Organisatie, bevoegdheid en werking van rechtscolleges
Manier waarop men moet procederen
Rechtsmiddelen die tegen rechterlijke uitspraak kunnen worden
aangewend (beroep, verzet)
Uitvoering van rechterlijke uitspraken
o Verdere indeling
Gerechtelijk privaatrecht : van toepassing op geschillen van
privaatrechtelijke aard
Strafprocesrecht of strafvorderingsrecht: schrijft voor hoe misdrijven
worden vervolgd en bestraft
, 4.1.2 Het privaatrecht
Regelt verhoudingen tussen burgers onderling
Rechtstakken:
Handelsrecht
o Handelaars en daden van koophandel
Burgerlijk recht
o Verhouding tussen burgers
o Regelt:
Personenrecht
Rechten en plichten ten opzichte van anderen
Familierecht of gezinsrecht
Verhoudingen tussen echtgenoten, tussen ouders en kinderen,
tussen personen die uit de echt scheiden of uit de echt
gescheiden zijn, en tussen ongehuwd samenwonenden
Huwelijksvermogensrecht
Verhouding tussen gehuwden, op vlak van vermogen
Overeenkomstenrecht
Verhoudingen die ontstaan op basis van een overeenkomst
Vb: huurder-verhuurder of koper-verkoper
Onrechtmatige daad
Verhoudingen die ontstaan obv onrechtmatige daad
Zakenrecht
Rechten die burgers kunnen laten gelden tov allerhande
soorten goederen
Erfrecht
Erfrechtelijke verhouding tussen erflater en erfgenamen
o Terug te vinden in Burgerlijk Wetboek en afzonderlijke wetteksten
4.1.3 Gemengde rechtstakken
Arbeidsrecht
o Regelt (arbeids)verhoudingen tussen werkgevers en werknemers
Sociale zekerheidsrecht
o Regelt de verschillende sociale voorzieningen
Vb: werkeloosheid, ziekte, invaliditeit, moederschap, ouderdom…
4.2 Indeling op basis van normerende waarde
4.2.1 Aanvullend recht
Recht waarvan je mag afwijken, op voorwaarde dat de partijen een andere regeling
hebben getroffen
o (= rechtsregels die je naast je mag neerleggen, maar alleen maar indien men
(op voorhand) andere, afwijkende regeling heeft afgesproken)
o Vb: wettelijk huwelijksvermogensstelsel huwelijkscontract met scheiding
van goederen (dia 11 ppt1)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kimseys. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80467 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now