Summary
Samenvatting Strafrechtelijke aansprakelijkheid
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van de gehele studiestof van het vak Strafrechtelijke aansprakelijkheid uit het studiejaar 2015/2016
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followirisbogaards
Reviews received
Content preview
Strafrechtelijke aansprakelijkheidSamenvatting studiestof 2015/2016
Week 1: Het legaliteitsbeginsel, overgangsrecht en rechtsmacht
Voorwaarden voor strafbaarheid:
1) Menselijke gedraging
2) Die valt binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving
3) Die wederrechtelijk is
4) En aan schuld te wijten
Krenkingsdelict = strafrechtelijke reactie op daadwerkelijke schending of krenking
van rechtsgoed
Gevaarzettingsdelicten = bedreiging van rechtsgoed (gevaar voor krenking)
strafbaar gesteld
o Abstract gevaarzettingsdelict = strafbaarstelling van gedraging die in
algemene, niet nader in de delictsomschrijving gespecificeerde zin gevaar
kan opleveren
o Concreet gevaarzettingsdelict = in d.o. wordt vereist dat daadwerkelijk
gevaar is ontstaan
Formele delicten = voor strafbaarheid is een bepaalde handeling voldoende
Materiële delicten = een bepaald gevolg staat centraal
Kwaliteitsdelicten = delictsomschrijving richt zich in directe zin slechts tot
rechtssubjecten met een bepaalde hoedanigheid (normadressaten)
o Expliciete kwaliteitsdelicten = in d.o. is als bestanddeel een bepaalde
hoedanigheid van de pleger opgenomen
o Impliciete kwaliteitsdelicten = voor het plegen is een bepaalde hoedanigheid
nodig zonder dat een dergelijk vereiste met zoveel woorden in d.o. zelf is te
lezen
Omissiedelicten en normadressaatschap: wanneer een strafbaar feit door nalaten
kan worden gepleegd, moet wel worden vastgesteld wie een plicht tot handelen had
(kan worden gezien als een voor het plegen vereiste ‘kwaliteit’).
Oneigenlijk omissiedelict = commissiedelict dat ook door nalaten kan worden
begaan (gaat vaak om materieel omschreven delicten, waarbij het gevolg door niets
doen wordt veroorzaakt)
Ratio legaliteitsbeginsel (art. 1 lid 1 Sr): burger moet ten tijde van het plegen van
het feit moeten weten of dit handelen strafbaar is.
Elementen van legaliteit:
Aansprakelijkheid op grond van een wettelijke bepaling
Nullum crimen sine lege: geen misdaad zonder wet Lex certa: wet moet zo
duidelijk en helder mogelijk beschrijven welk gedrag strafbaar is gesteld
Nulla poena sine lege: geen strafbaar gedrag zonder wettelijuke basis
, Geen terugwerkende kracht (nulla poena sine lege praevia)
Verbod van te extensieve interpretatie en analogieverbod
Legaliteitsbeginsel is zowel instrumenteel als rechtsbeschermd: het legitimeert
(wettelijke basis) en limiteert (machtsinperkend) de mogelijkheid van strafrechtelijk
optreden.
Fundamenten van materieel-strafrechtelijk legaliteitsbeginsel:
Schuld en preventie: vermijdbaarheid en verwijtbaarheid je had kunnen
weten dat jouw gedrag strafbaar is en je had je van dat gedrag moeten
onthouden
Rechtsstaat: binding overheid aan democratisch gelegitimeerde wet
Rechtszekerheid als overkoepelend fundament
Hoofdregel: tijdens de berechting geldt de wet die gold ten tijde van het strafbare
handelen. Maar uitzondering in art. 1 lid 2 Sr: bij een wetswijziging ten gunste van
de verdachte moet de nieuwe wet worden toegepast.
Wanneer is er sprake van een verandering van wetgeving (art. 1 lid 2 Sr)?
1) Wijzigingen die verband houden met de delictsomschrijving
- Beperkte materiële leer: veranderd inzicht van de wetgever omtrent
strafwaardigheid van de onderwerpelijke gedraging
- Materieel: niet alleen wetswijziging aangaande de strafbepaling maar ook
andere relevante wetswijzigingen die doorwerken in de strafrechtelijke
normering (bijv. een wijziging in de meerderjarigheidsgrens zoals aan de
orde was in het Incest-arrest door de verlaging van de
meerderjarigheidsgrens was ten aanzien van de periode dat zijn dochter
de leeftijd van achttien jaar had gepasseerd, sprake van een gunstigere
bepaling voor de verdachte
- Beperkt: slechts veranderingen die voortvloeien uit een veranderd inzicht
omtrent de strafwaardigheid (van bijvoorbeeld ontuchtig handelen met
minderjarige kinderen). Bij tijdelijk karakter geen sprake van een gewijzigd
inzicht.
2) Wijzigingen in regels van sanctierecht
- HR Lex Mitior: een wijziging in het sanctierecht na het plegen van het feit
moet door de rechter met onmiddellijke ingang worden toegepast, indien
en voor zover die verandering in de voorliggende zaak ten gunste van de
verdachte werkt (dus GEEN toepassing van het vereiste van ‘veranderd
inzicht omtrent strafwaardigheid’)
- EHRM Scoppola: gebod om gunstigste bepalingen met terugwerkende
kracht toe te passen ligt besloten in art. 7 EVRM proportionaliteit van
straftoemeting
- Voorbeeld: wijziging in voorwaardelijke vrijheidsstraffen nu vaker
mogelijk om een voorwaardelijke vrijheidsstraf op te leggen en ook voor
langere duur. Standpunt van Kooijmans: regeling is gunstiger voor de
verdachte, omdat het vaker mogelijk is om een deel van de straf
voorwaardelijk op te leggen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller irisbogaards. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.72. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
51683 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now