Summary
Samenvatting Semiotiek
- Course
- Institution
Samenvatting van het vak Semiotiek gegeven op HBO Fontys Communicatie
[Show more]
Seller
Follow
marionxoxo
Content preview
Samenvatting SemiotiekBij boodschap onderscheiden we:
1. Inhoud: datgene wat je wil mededelen
2. Vorm: de vorm waarin je iets meedeelt
Wat wij waarnemen is NIET de inhoud maar de vorm. Ons brein geeft betekenis aan
wat we waarnemen!
Met ‘vorm’ wordt bedoeld dat de boodschap zintuiglijk waarneembaar is:
visueel (zien)
auditief (horen)
gustatief (proeven)
olfactorisch (ruiken)
tactiel (tasten, voelen)
Twee hoofdstromingen semiotiek:
1. Franse tak, grondlegger: Ferdinand de Saussure
2. Angelsaksische tak, grondlegger: Pierce
Intentionele tekens kunnen worden onderverdeeld in ‘iconische’, ‘indexicale’
en ‘symbolische’ tekens (driedeling door Peirce)
(Intentionele) tekens krijgen betekenis door paradigmatische en
syntagmatische ordening (Saussure)
Bij betekenisgeving maken we onderscheid tussen denotatie en connotatie
(Barthes)
Volgens Pierce: Het zintuiglijk waargenomen teken verwijst naar een al dan niet
aanwezig object hetgeen leidt tot een voorstelling van dat object door degene die het
teken waarneemt.
Peirce gaat er ten onrechte vanuit dat tekens verwijzen naar objecten (ze verwijzen
naar concepten)
Peirce meende dat mensen bij denkactiviteit gebruik maken van tekens (woorden,
beelden). Onjuiste voorstelling van breinactiviteit: mensen zijn in staat om hun interne
realiteit uit te drukken in de vorm van tekens, maar het denken bestaat niet uit tekens.
Leidt tot cirkelredenatie: tekens worden geïnterpreteerd door tekens
Een waarneembaar teken kan ons informatie opleveren. Een teken staat altijd voor iets
anders. (= een representatief karakter) Een teken is een verwijzing.
Een teken is niet altijd een boodschap, maar een boodschap is wel altijd een teken.
Achter een boodschap zit altijd intentie, terwijl je ook natuurlijke tekens kunt hebben.
Een boodschap is een verzameling zintuiglijk waarneembare tekens, die intentioneel
door iemand zijn geproduceerd en aan iemand beschikbaar gesteld.
Drie aandachtsvelden/tekensystemen semiotiek:
1. Syntaxis = de vorm en structuur van het (samengestelde) teken
, 2. Semantiek = wijze waarop tekens kunnen leiden tot betekenissen (referentie)
3. Pragmatiek = betekenis die de ontvanger uiteindelijk geeft
Twee typen informatieproces:
Eerste orde: uit rechtstreekse waarneming van (niet intentionele) gebeurtenis
Tweede orde: uit gemedieerde ervaringen van anderen (boodschap betreffende een
gebeurtenis)
Een teken bestaat uit 2 aspecten:
1. Het waarneembare deel = Signifiant (betekenaar)
2. Het verwijzende deel = Signifie (= de gedachte/concept)
Uiteindelijke betekenis van een teken van de ontvanger = signification
Drie soorten tekens (manier waarop het signifiant verwijst naar een signifie):
1. Iconische tekens = Lijkt op de werkelijkheid. Boslucht uit een luchtverfrisser
verwijst naar frisse geuren (olfactorisch) uit het bos.
2. Symbolische tekens = Teken dat herkenbaar is afspraken. Bijvoorbeeld tekst.
3. Indexicale tekens = deelgeheelrelatie tussen signifie en signifiant
a. Iconische indextekens = Bovenlichaam – Heel lichaam
b. Symbolische indextekens = Afkorting – heel woord
Verschillende tekens in de communicatie:
visueel
auditief
tactiel
Tekencomplex = een verzameling tekens die in onderlinge samenhang worden
aangeboden en samen een betekenisvol geheel vormen (boodschappen)
De semiotiek onderzoekt niet alleen op zichzelf staande tekens, maar ook de relatie
tussen tekens en hun context:
Het tekensysteem (bijvoorbeeld: gesproken Nederlandse woorden)
Het tekencomplex (een zin gevormd uit gesproken Nederlandse woorden)
Aandacht voor verschillende interpretaties: De Saussure
Saussure onderscheidt drie niveaus van taal:
1. Langage – taal als algemeen vermogen van mensen
2. Langue – een systeem talige tekens (signes) die voor iedereen in een bepaalde
tijd of situatie dezelfde betekenis hebben (synchroniciteit). Deze veranderen in
de loop der tijd (diachronisch/dynamisch)
3. Parole – alle concrete taaluitingen van individuele sprekers
Communicatie is mogelijk door dat de ontvanger parole kan begrijpen vanuit langue
Synchroon = Saussure bestudeert de betekenisgeving aan taal zoals deze op een
gegeven moment wordt gebruikt
Diachroon = Studie naar betekenisgeving kan ook worden gedaan op basis van de
historische ontwikkeling van de taal.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marionxoxo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.71. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48072 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now