Deze samenvatting is geschreven voor het vak Inleiding Taal van de opleiding Logopedie aan Windesheim Almere. In de samenvatting zijn lesopdrachten opgenomen.
Taal is één van de middelen die we gebruiken om te communiceren, maar taal heeft nog een andere
belangrijke functie. Het is een instrument voor denken en leren. Met behulp van taal kunnen we
plannen maken, problemen signaleren, redeneren, alternatieven bedenken, problemen oplossen,
fantaseren en voorspellen. Het leren van taal is belangrijk voor een goede sociale, emotionele en
intellectuele ontwikkeling.
Alleen de mens heeft het vermogen taal te spreken, te lezen en te schrijven en om ingewikkelde taal
te begrijpen.
Taal vs communicatie
Symbolen en signalen worden gebruikt om te communiceren, maar zijn geen taal.
Taal vs spraak
Taal Spraak
- Een systeem van regels - De talige klanken die je produceert:
- Kennis o Stem
- Middel tot communicatie: o Adem
o Gesproken taal o Articulatie
o Geschreven taal - Motorische vaardigheid
o Gebarentaal
Lokalisatie van taal in het brein
Frontaalkwab Motoriek, inclusief articulatie taal: met name
grammaticale vermogens
Temporaalkwab Gehoor, auditieve analyse en herkenning taal:
woordbeelden
Occipitaalkwab Visus: scherpte van je gezichtsvermogen
Pariëtaalkwab Gevoel en geheugen voor tijd en ruimte
,Taalniveaus
Er zijn verschillende modaliteiten:
Gesproken taal Geschreven taal Gebarentaal
Klank/foneem Letter/grafeem Handvorm-plaats-beweging
Woord Woord Gebaar
Zin/uiting Zin Zin/uiting
Monoloog/gesprek Tekst Monoloog/gesprek
Vorm Inhoud/betekenis Gebruik
Klank Fonologie: het systeem van Pragmatiek: hoe
klanken mensen hun
Een woord begint nooit taalgebruik
met /ng/ aanpassen aan de
context
‘Hey, geef mij
effe die boter’
en ‘Zou u mij de
boter kunnen
doorgeven?’
Woord Morfologie: het systeem van Semantiek: de betekenis van
woordvorming woorden en zinnen
Een kind dat ‘ik loopte’ Speculaasbrokken zijn
zegt, snapt het brokken van speculaas,
Nederlandse systeem maar hondenbrokken
van de verleden tijd zijn geen brokken van
honden
Zin Syntaxis: het systeem van
zinsvorming
In het Engels staat het
werkwoord altijd op de
tweede plaats in de zin;
in het Nederlands staat
het werkwoord vaak
achteraan
,Taalkunde: fonologie, semantiek, morfologie, syntaxis en pragmatiek
Linguïstische begrippen
Fonologie: het systeem van klanken
Een woord begint nooit met /ng/
Semantiek: de betekenis van woorden en zinnen
Speculaasbrokken zijn brokken van speculaas, maar hondenbrokken zijn geen brokken van
honden
Morfologie: het systeem van woordvorming
Een kind dat ‘ik loopte’ zegt, snapt het Nederlandse systeem van de verleden tijd
Syntaxis: het systeem van zinsvorming
In het Engels staat het werkwoord altijd op de tweede plaats in de zin; in het Nederlands staat
het werkwoord vaak achteraan
Pragmatiek: hoe mensen hun taalgebruik aanpassen aan de context
‘Hey, geef mij effe die boter’ en ‘Zou u mij de boter kunnen doorgeven?’
Specialisatie binnen taalwetenschap
Theoretische taalwetenschap
- Onderzoek hoe talen in elkaar zitten: Wat hebben ze gemeen? Wat zijn verschillen?
Historische taalkunde
- Bestudeert hoe taal verandert en welke patronen hierin te herkennen zijn
Neurolinguïstiek
- Onderzoekt de verwerving en de verwerking van taal in de hersenen
Psycholinguïstiek
- Onderzoekt cognitieve processen die ten grondslag liggen aan taalverwerving en
taalverwerking
Sociolinguïstiek
- Onderzoekt het verband tussen de sociale groep waartoe iemand behoort en zijn/haar
taalgedrag
Klinische linguïstiek
- Houdt zich bezig met klinische toepassingen van de taalwetenschap: hoe kunnen we onze
kennis over taalverwerving en taalverwerking inzetten in de behandeling van mensen met
taalstoornissen?
, Taalkunde
Het nut van leestekens
Han’s been
Hans’ been
Twee verschillende namen
Het nut van correcte spelling
Hoe berijd je een paard?
Lijkt alsof je het paard klaarmaakt om te gaan eten
Het model van Levelt
De zender of De ontvanger of de
spreker luisteraar
Zender
Stel: je wil een vragen stellen tijdens de les
De conceptualisator: mijn docent gaat mijn vraag dom vinden
De formulator: Ik wil graag een vraagstellen/Zou ik u even mogen onderbreken om een vraag te
stellen?
Spraaksignaal: Zou ik u even mogen onderbreken om een vraag te stellen?
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukmae. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.31. You're not tied to anything after your purchase.