Summary
Tentamen halen door deze samenvatting te bestuderen!?
- Course
- Institution
- Book
Nederlandstalige samenvatting van het boek van Slot, gebruikt in cursus S47321 Adolescentiepsychologie, Open universiteit.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
nicolehovens
Reviews received
Content preview
Samenvatting Adolescentiepsychologie s47321 Nicole Hovens feb-mrt 2018Inhoudsopgave
H1. Inleiding......................................................................................................................................3
1.1 Adolescentie: een eerste typering.................................................................................................3
H2. Theorieën over adolescentie.......................................................................................................5
2.1 inleiding........................................................................................................................................5
2.2 Theorie van ontwikkelingstaken...................................................................................................5
2.3 Klassieke theorieën.......................................................................................................................6
2.4 Contextuele theorieën...................................................................................................................7
2.5 Positieve Psychologie....................................................................................................................8
H3. Lichamelijke ontwikkeling en rijping...........................................................................................9
3.1 inleiding........................................................................................................................................9
3.2 lichamelijke veranderingen...........................................................................................................9
Veranderingen: narture...................................................................................................................9
Veranderingen-nurture.................................................................................................................10
3.3 Samenhang lichamelijke veranderingen en functioneren: psychosociale problemen.................10
Status en functioneren..................................................................................................................10
Timing en functioneren.................................................................................................................11
Tempo en functioneren.................................................................................................................11
3.4 Verklaringen voor invloed van fysieke ontwikkeling op functioneren.........................................12
Hypothese van stressvolle verandering.........................................................................................12
Hypothese van hormooninvloeden...............................................................................................12
Hypothese van afwijkende timing.................................................................................................12
Contextuele versterkingshypothese..............................................................................................12
Accentueringshypothese...............................................................................................................12
Rijpingsdichtheidhypothese..........................................................................................................12
H4. Hersenontwikkeling..................................................................................................................13
4.2 Hersenontwikkeling....................................................................................................................13
4.3 Puberteit.....................................................................................................................................13
4.4 Hersenontwikkeling en gedrag...................................................................................................13
4.5 Executieve functies......................................................................................................................13
4.6 Risico’s en beloningen.................................................................................................................14
4.7 Gezichten en emoties..................................................................................................................14
4.8 Sociale interacties.......................................................................................................................14
H5: Cognitieve ontwikkeling............................................................................................................15
5.3 Piagetiaanse benadering............................................................................................................15
5.4 Informatieverwerkingstheorie....................................................................................................16
5.5 psychometrische benadering......................................................................................................17
H6. Emotionele ontwikkeling...........................................................................................................19
6.2 Functionalistisch perspectief.......................................................................................................19
6.3 Ontwikkeling emotionele competentie.......................................................................................19
6.4 Emoties in de adolescentie..........................................................................................................20
6.5 Schaamte....................................................................................................................................21
6.6 Emotieregulatie en probleemgedrag..........................................................................................21
Regulatieproblemen en depressie.................................................................................................21
Agressie, narcisme en emotieregulatie.........................................................................................22
1
,H7. Ontwikkeling van het zelf en de identiteit.................................................................................23
7.1 Zelf en identiteit..........................................................................................................................23
7.2 Theorie over ontwikkeling van het zelf.......................................................................................23
7.4 Ego-ontwikkelingstheorie (Loevinger).........................................................................................23
7.5 Identiteitstheorie Erikson............................................................................................................24
Ontwikkeling zelf..............................................................................................................................25
Ontwikkeling identiteit.....................................................................................................................25
H8 Autonomie ontwikkeling............................................................................................................27
8.3 ontwikkeling autonomie.............................................................................................................28
8.4 Autonomie als bron van welbevinden en basis voor ontwikkeling..............................................28
8.5 Contexten die bijdragen tot autonomie......................................................................................28
H9: Morele ontwikkeling.................................................................................................................30
9.5 ontwikkeling moreel affect.........................................................................................................30
9.7 ontwikkeling moreel redeneren..................................................................................................30
9.9 Moraliteit en cultuur...................................................................................................................31
9.10 Moreel gedrag..........................................................................................................................31
H10: psychosociale ontwikkeling: gezin...........................................................................................32
10.3 Opvoeding.................................................................................................................................32
10.4 Gehechtheid en conflicten.........................................................................................................32
10.5 Gezinssysteem..........................................................................................................................33
10.6 Gezin en maatschappij..............................................................................................................33
H11: Peers.......................................................................................................................................35
11.2 Vriendschappen........................................................................................................................35
11.3 Vriendengroep..........................................................................................................................36
11.4 Schoolgroepen..........................................................................................................................36
11.5 Relatie ouder-adolescent..........................................................................................................37
H12: psychoseksuele ontwikkeling..................................................................................................38
12.2 ontwikkelingen in het denken...................................................................................................38
12.3 Genderidentiteit en genderrol...................................................................................................38
12.4 Soloseks....................................................................................................................................38
12.5 relatievorming..........................................................................................................................39
Seks onder je 25ste.......................................................................................................................39
12.8 Seksuele oriëntatie....................................................................................................................39
12.10 Seksuele opvoeding en vorming..............................................................................................41
H13: internaliserende problematiek................................................................................................42
13.4 Problemen en stoornissen tijdens levensloop...........................................................................42
13.5 Angststoornissen......................................................................................................................43
13.6 Stemmingsstoornissen..............................................................................................................44
13.7 Eetstoornissen...........................................................................................................................44
H14: externaliserende stoornissen..................................................................................................45
14.8 Meisjescriminaliteit...................................................................................................................46
14.9 Seksuele delicten.......................................................................................................................46
14.10 Externaliserende stoornissen..................................................................................................46
14.11 Risico’s....................................................................................................................................47
14.12 Middelengebruik.....................................................................................................................48
H15 Hulpverlening...........................................................................................................................49
15.8 hulpverlening............................................................................................................................50
2
,H1. Inleiding
1.1 Adolescentie: een eerste typering
Het begrip 'adolescentie' en de afbakening hiervan
Kenmerkt de periode tussen kindertijd en jong volwassenheid.
Sociale en culturele aspecten bepalen in grote mate hoe de adolescentie wordt afgebakend. Dit kan
per tijdperk en cultuur nl verschillen.
Emerging Adulthood (Arnett): ontluikende volwassenheid: Westerse jongeren nemen steeds langer
deel aan onderwijs en gaan later werken. Dit leidt niet tot spanning omdat zij het wel oké vinden om
nog niet echt volw te zijn. Moffitt stelt dat de discrepantie tussen volw moeten zijn maar nog niet de
middelen hiervoor hebben wel tot problemen kan leiden. Emerging adulthood eindigt als volwassen
rollen zijn aangenomen.
Onderdeel van adolescentie is puberteit: het proces van geslachtrijp worden. Hormonen en gedrag
beïnvloeden elkaar continu.
Altijd kijken naar zowel continuïteit als discontinuïteit in leven van een jongere. Hulpmiddel:
beschrijving en analyse van levenslooptrajecten: welke samenhang tussen opeenvolgende
gebeurtenissen is er te zien? De analyse geeft een beeld van keuzes die een jongere maakt en
gevolgen hiervan. Een ongunstige factor in kinderleven kan tijdens de ado gunstig worden beïnvloed
of iets wat gunstig was kan ongunstig worden beïnvloed (acceleratie)
Ontwikkeling is continu:
Continuïteit zit in de kern van een psychologisch verschijnsel, de uitingsvormen zullen verschillen
(belang van hechting wordt door kleuter anders geuit dan bij ado).
Continuïteit zit in kern van de persoon: vroege gedragingen voorspellen later gedrag. Hierover is veel
discussie want er kunnen nieuwe invloedrijke ontwikkelingen plaats vinden gedurende de levensloop.
Ontwikkeling is discontinu:
Individuen vertonen plasticiteit: door protectieve factoren kunnen bepaalde life events toch een
positieve bijdrage leveren aan de ontwikkeling.
Life events kunnen belangrijke wendingen betekenen in het leveren van een jongere.
De karakteristieken van deze ontwikkelingsperiode
Vormen van eigen identiteit en bereiken van autonomie tov ouders
Manieren van omgaan met bepaalde innerlijke conflicten
Bepaald niveau van cognitief functioneren (ontwikkeling van cognitieve vermogens en
ontwikkeling in denken over morele kwesties)
Al deze veranderingen worden geïntegreerd in het zelfbeeld van de jongere.
Hiervoor is het noodzakelijk dat jongeren experimenteren.
Ontwikkelingstaak (Erikson): ontwikkelen eigen identiteit.
Zeven ontwikkelingstaken (m.n. geformuleerd tbv hulpverlening om hele context van ontwikkeling bij
behandeling te betrekken).
1. Vormgeven aan veranderende relatie binnen het gezin
2. Zorgdragen voor gezondheid en uiterlijk
3. Zinvol invullen vrije tijd
4. Vormgeven aan intimiteit en seksualiteit
5. Participeren in onderwijs en werk
6. Vriendschappen en sociale contacten onderhouden
7. Omgaan met autoriteit
De kenmerken van de normale en pathologische ontwikkeling
Probleemgedrag/emotionele problematiek is bijna nooit het directe gevolg van veranderingen in de
adolescentie.
De adolescentie levert voor iedereen wat spanning op maar het gros komt er goed door heen. Er moet
niet te veel aandacht worden geschonken aan oppervlakkige uitingen van non-conformisme.
3
, Er is een verschil tussen eenmalige gedragingen/gevoelens en langdurigere patronen. Het is normaal
dat jongeren experimenteren en snelle stemmingswisselingen hebben. Dit hoeft niet meteen tot
problemen te leiden.
Er is een verschil tussen spanningen die horen bij het aanpakken van nieuwe ontwikkelingstaken en
spanningen die beschouwd moeten worden als ontwikkelingsverstorend. Alleen als dit onderscheid
gemaakt wordt, kan er snel ingesprongen worden op zorgen.
Er is een verschil tussen problemen die uit de adolescentie voortkomen en problemen die al eerder
aanwezig waren. Is er bijv sprake van life course persistent agressie gedrag (Mofitt) of adolescence
limited agressief gedrag.
Voor beoordeling van probleemgedrag tijdens ado is het belangrijk om vanuit
ontwikkelingspsychologisch perspectief te kijken: voorgeschiedenis zegt veel over hoe problemen
tijdens ado moeten worden ingeschat.
Ontwikkelingspsychologisch standpunt:
Zowel aandacht voor intra-individuele (binnen persoon) veranderingen als interindividuele (tussen
individuen) veranderingen. De ontwikkeling is een gevolg van nature en nurture invloeden.
Ontw.psychopathologie richt zich op condities (situaties die een verhoogd risico inhouden) waaronder
stoornissen in ontwikkelingen optreden, in stand blijven of verdwijnen en naar de individueel
verschillen in aanpassing die daarbij voorkomen. Hierbij speelt balans tussen risico en protectieve
factoren een rol. Ook samenspel tussen jongere en omgeving speelt rol. Transactionele modellen
ondersteunen dit: er is sprake van dynamisch interactionisme (Magnusson): mensen geven hun eigen
omgeving vorm en omgeving geeft vorm aan mens.
Hoe hangt genotype samen met omgeving (persoonomgeving interactie)
Passieve interactie: individu krijgt omgeving die door ouders wordt aangeboden.
Evocatieve interactie: individu beïnvloedt een omgeving door reacties die hij bij anderen
oproept (verlegen kind lokt bepaalde reacties bij interactie uit).
Actieve interactie: individu selecteert een omgeving (vrienden die bij hem passen).
Tijdens adolescentie is een verschuiving van passief naar actieve interactie merkbaar/te verwachten.
Tijdens de adolescentie vindt er een verschuiving plaats van passieve interacties naar actieve
interacties. Deze verschuiving wordt veroorzaakt doordat het belang van acties of keuzes van een
individu in deze periode toeneemt. Adolescenten kunnen gemakkelijker buiten het gezin een
omgeving vinden (denk aan school, studie of werk). Deze omgeving kan zowel een positieve als een
negatieve invloed hebben op het ontwikkelingstraject van de adolescent.
Hoewel het evocatieve interactietype gedurende de gehele levensloop een rol speelt, lijkt deze in de
adolescentie een belangrijkere plaats in te gaan nemen.
Effecten van omgeving hangen af van persoonskenmerken van jongere.
Domeinen van verandering adolescenten:
Biologisch domein: veranderingen uiterlijk en seksuele ontwikkeling
Cognitief domein: abstract denken neemt toe.
Sociaal domein: sociale rollen veranderen en relatievorming.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nicolehovens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now