Algemene Rechtswetenschap 1 – Inleiding in het Nederlandse recht
Hoofdstuk 3 – de wet als rechtsbron
Wet:
Voornaamste bron van het positieve recht;
Bevat algemeen verbindende voorschriften voorschriften die gelden in een onbepaald
aantal gevallen en zijn gericht tot een onbepaald aantal deelnemers;
Inhoud van wetten:
Meestal rechten of plichten voor een bepaald geval;
Kennen bevoegdheden toe of leggen verplichtingen op;
Bijv.: het recht om bij verkiezingen te mogen stemmen / de plicht om wegenbelasting te
betalen.
Maar: er zijn ook wetten die geen rechten of plichten doen ontstaan instellings- en
definitiebepalingen.
o Bevatten geen gedragsvoorschriften;
o Bijv.: art. 2 Wet op de rechterlijke organisatie; welke gerechten behoren tot de
rechterlijke macht.
Bevoegdheid tot wetgeving:
Wetgevende macht is opgedragen aan regering en Staten-Generaal tezamen en de regering
zelfstandig;
Decentralisatie organen van lagere overheden (bijv. provincies, gemeenten, etc.) bevoegd
tot wetgeving. Maken verordeningen.
Beschikking tegenpool algemeen verbindend voorschrift. Overheidsbesluit dat gericht is op een
individueel geval.
Hoofdstuk 3 – wetten in materiële zin en wetten in formele zin
Twee betekenissen van “wet”:
1. Algemeen verbindend voorschrift (ongeacht van welk orgaan); enkel kijken naar inhoud
van een besluit – bevat de wet een algemeen verbindend voorschrift of niet?
2. Besluit van regering en Staten-Generaal samen; enkel kijken naar van wie het besluit
afkomstig is – va regering en Staten-Generaal tezamen of niet?
Wetten in materiële zin:
Een algemeen verbindend voorschrift;
“Materieel” geeft aan dat het om een overheidsbesluit gaat dat als inhoud algemeen
verbindende voorschriften heeft;
Van welk orgaan de wet komt maakt niet uit;
Alleen letten op de inhoud van het overheidsbesluit, die moet bestaan uit algemeen
verbindende voorschriften.
Wetten in formele zin:
Elk besluit van de regering en Staten-Generaal tezamen;
Niet letten op de inhoud, maar uitsluitend op de herkomst van het besluit;
Door de hoogste wetgever (regering en Staten-Generaal) samengesteld;
Bevatten vaak algemeen verbindende voorschriften en zijn dus ook wetten in materiële zin;
, Gevallen van wetten in formele zin die niet ook wetten in materiële zin zijn:
1. Goedkeuringswet door regering en Staten-Generaal; levert geen algemeen verbindend
voorschrift omdat hij niet is gericht op een onbepaalde groep mensen / gevallen;
2. Rijksbegroting; bevat geen algemeen verbindend voorschrift;
3. Art. 28 GW lid Koninklijk Huis kan voor zijn huwelijk toestemming krijgen d.m.v. wet,
geen algemeen verbindend voorschrift want gericht tot één persoon.
In alle andere gevallen bevatten wetten in formele zin algemeen verbindende voorschriften zowel
wet in formele als materiële zin.
Wet in formele zin en tevens in materiële zin een besluit afkomstig van de regering en Staten-
Generaal tezamen met als inhoud algemeen verbindende voorschriften.
Wetten in materiële zin die niet afkomstig zijn van regering en Staten-Generaal tezamen:
Vaak AmvB’s en wetgeving van lagere overheden;
o AmvB’s worden ook reglement of besluit genoemd;
Ministeriële regeling algemeen verbindend voorschrift gemaakt door minister;
Wordt vaak regeling genoemd;
Verordening algemeen verbindend voorschrift afkomstig van gedecentraliseerde
wetgevers; worden altijd verordening genoemd, behalve i.g.v. een waterschapsverordening
die strafbepalingen bevat (=keur).
Wetgeving van de centrale overheid:
Grondwet
Wetten in formele zin
AmvB’s
Ministeriële regelingen
Grondwet:
Grondwet hoogste wettelijke regeling in ons land, bevat belangrijkste bepalingen
staatsrecht
Indeling:
o Hoofdstuk 1 grondrechten
o Hoofdstuk 3 + 4 belangrijkste organen van de staat en hun bevoegdheden
o Hoofdstuk 5 wetgeving en bestuur
o Hoofdstuk 6 rechtspraak
o Hoofdstuk 7 lagere overheden
o Hoofdstuk 8 procedure voor herziening van de grondwet
Niet alles staat in de Grondwet, vaak opdracht tot nadere regels
o Organieke wetten wetten die in de GW zijn voorgeschreven en van belang zijn
voor de inrichting van de staat
1814 eerste GW
1983 laatste ingrijpende wijziging van GW
Herziening:
o Eerste lezing vaststellen d.m.v. wet in formele zin welke wijzingen GW dient te
ondergaan
o Tweede lezing nadat er na de verkiezingen een nieuwe TK is
o Voorstel voor wijziging kan worden aangenomen als er in TK én EK een meerderheid
is van 2/3e
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rbrouwer12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.