ARW1 – Inleiding in het Nederlands Recht – Hoofdstuk 7
Goederenrecht deel van vermogensrecht dat rechten die op goederen kunnen rusten tot onderwerp
heeft (boek 3 + 5 BW)
Absolute rechten werken tegenover iedereen
Eigendom:
Geen definitie van eigendomsrecht gegeven
Twee kenmerken van eigendomsrecht (ex 5:1 BW)
o Het meest omvattende recht (ook wel moederrecht genoemd)
o Kan slechts bestaan ten aanzien van een zaak
Zaak een voor menselijke beheersing vatbaar stoffelijk object (geen dier)
Onroerende zaken grond, nog niet gewonnen delfstoffen, beplantingen
op de grond, gebouwen en werken duurzaam verenigd met de grond
Roerende zaken alle zaken die geen onroerende zaken zijn
Portacabin (HR) – wanneer is een werk duurzaam met de grond verenigd?
o Bedrijf had naast het gebouw een verplaatsbare kabine geplaatst met aansluitingen op
gas-, water- en elektriciteitsnet, riolering en telefoonnet
o Rabobank verleent hypotheek beschouwt het als onroerende zaak (want
hypotheken alleen op onroerende zaken)
o HR: duurzaam met de grond verenigd naar aard en inrichting bestemd om
duurzaam ter plaatse te blijven dus Rabobank terecht hypotheek verleend
Eigenaar van een zaak is tevens eigenaar van al haar bestanddelen
o Bestanddeel hetgeen volgens verkeersopvatting onderdeel van een zaak uitmaakt
Bijv.: contactsleutel bij auto, afstandsbediening bij televisie, etc.
o Zaakbeschadiging iets is een bestanddeel als het niet van de hoofdzaak kan
worden afgescheiden zonder schade aan een van beide zaken
Straalcabine (HR) – beide criteria van bestanddelen toegepast
o Autoschadebedrijf heeft straalcabine in de hal en de hal heeft een aantal
voorzieningen speciaal voor die straalcabine (bijv. gaten in het plafond)
o Gerechtshof beslist dat naar verkeersopvatting de straalcabine geen bestanddeel
vormde van de bedrijfshal en zonder schade van betekenis kon worden
losgeschroefd
Stelconplaten (HR) – enkel criterium van verkeersopvatting toegepast
o Koper koopt huis met terrein waarop stelconplaten liggen die bij de oplevering zijn
verwijderd eist schadevergoeding
o Stelconplate ten tijde van overeenkomst bestanddeel van de grond? HR: nee
Betonplaten waren niet duidelijk gemaakt voor dit onroerend goed
Betonplaten maken volgens verkeersopvatting geen deel uit van terrein
Bevoegdheden van eigenaar:
Gebruiksrecht het staat de eigenaar vrij van zijn zaak gebruik te maken (5:1 (2) BW):
o Genotsrecht het recht op het genot van een zaak, betreft alle feitelijke
handelingen die uit het eigendomsrecht kunnen voortvloeien
Bijv. eigenaar mag op vakantie gaan met zijn auto, mag erin wonen, etc.
Eigenaar kan afzien van genotsrecht (bijv. door te verhuren)
Incl. recht op vruchten van de zaak
Bijv. pachter van een appelboomgaard is eigenaar van de appels
ongeacht of hij wel of niet eigenaar van de bomen is
o Beschikkingsrecht de bevoegdheid rechtshandelingen te verrichten t.a.v. de zaak
, Bijv. in eigendom overdragen van de zaak, etc.
Eigenaar kan dus zelf vrijwillig de omvang van zijn eigendomsrecht begrenzen (d.m.v. genot
van de zaak / recht op de zaak afstaan) – maar: ook beperkt door wettelijke voorschriften
Beperkingen van het eigendomsrecht door de wet:
Overheid heeft het recht om de uitoefening van het particulier eigendomsrecht te beperken
als dat in het algemeen belang nodig is
Onteigening de overheid ontneemt de eigenaar zijn onroerend goed (als deze (1) geschiedt
in het algemeen belang en (2) tegen vooraf verzekerde schadeloosstelling)
o Nader uitgewerkt in onteigeningswet
Onteigening kan alleen geschieden op grond van een nutswet
Nutswet een wet in formele zin voor het algemeen nut; aangegeven welke
gebieden worden onteigend
Schadeloosstelling volledige en voorafgaande vergoeding voor alle
schade die de onteigende door het verlies van zijn zaak zal lijden (art. 40 e.v.
Onteigeningswet)
o Ook wettelijke voorschriften die uitoefening eigendomsrecht beperken, bijv.:
Wet ruimtelijke ordening
Veiligheidswet
Wet milieubeheer
Woningwet
Beperkingen van het eigendomsrecht door ongeschreven recht:
Fatsoensregels de norm dat mensen rekening met elkaar dienen te houden, gelden ook
voor de eigenaar
Hinder (titel 4 boek 5) een ander storen in het genot van zijn eigendom (bijv. d.m.v. rook,
stank, rumoer, etc.)
o Juridische actie is pas mogelijk als er sprake is van overlast
o Onrechtmatige hinder valt onder onrechtmatige daad (5:37 BW) dus: hinder kan
onrechtmatig zijn als de eigenaar inbreuk maakt op het recht van een ander of door
zijn gedrag handelt in strijd met hetgeen volgens ongeschreven recht in het
maatschappelijk verkeer betaamt
o Per geval beslist de rechter of toegebrachte hinder in strijd is met dat wat volgens
ongeschreven recht in het maatschappelijk verkeer betaamt
o Aard, ernst en duur moeten worden meegenomen in het oordeel
Bijenspat II (HR):
o A teelt in kassen, B heeft bijenkasten op 100m en was er eerder
o Bijenspat op kassen minder licht in kassen + duur laten verwijderen
o HR: of hinder onrechtmatig is hangt af van aard, ernst, duur, schade en of de
hinder er al was toen de klager kwam (zo ja: leef er mee)
o HR: B zat er eerder, dus A moet er maar mee leven
Misbruik van bevoegdheid het gaat om het optreden van de eigenaar
o 3 gevallen van misbruik van bevoegdheid:
Bevoegdheid uitoefenen met geen ander doel dan om een ander schade te
geven
Bevoegdheid uitoefenen met een ander doel dan waarvoor zij is verleend
Bevoegdheid uitoefenen terwijl het belang bij uitoefening en het geschade
belang niet in verhouding staan
o Maar: misbruik van bevoegdheid is ook buiten de drie genoemde gevallen mogelijk
– ongeschreven rechtsregels die aansluiten bij de onrechtmatige daad
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rbrouwer12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
