Rechtsgeleerdheid Inleiding van staats- en bestuursrecht
Thema 1. Beginselen van de democratische
rechtsstaat H1. Het onderwerp van het staats-en
bestuursrecht
Organen worden ook wel ambten genoemd
Veelheid van Juridische verschijnselen
• Organen met hun verschillende wijzen van samenstelling en onderscheidene bevoegdheden
• Besluiten van verschillende aard
o Beschikking; besluit m.b.t. een individueel geval
o Algemeen verbindend voorschrift besluit gericht op onbepaalde hoeveelheid
• Controlemechanismen
• Bevoegdheidsverdelingen
• Rechtsbeschermingsvoorzieningen
Formele deel, betreft de procedurele normen
Materiële deel, betreft de inhoudelijke normen
Het staats-en bestuursrecht omdat dus de formele en materiele rechtsnormen inzake het handelen van
de overheid en de rechtsbetrekkingen van burgers ten opzichte van de overheid.
Handelen van de overheid
• Feitelijke handelingen;
• Rechtshandelingen; handelingen van de overheid die een verandering in de wereld van
het recht tot gevolg hebben. Zowel private als publieke aard. De meeste
publiekrechtelijke rechtshandelingen hebben de vorm van besluiten die eenzijdig bindend
worden opgelegd.
§1.2
Besluiten Staatsrecht
• Besluiten van hoogste staatsorganen en de organisatorische structuur van deze organen
zijn bindend
Besluiten Bestuursrecht
• Besluiten van organen die zich op specifieke terreinen tot burgers richten plus
organisatorische structuur.
§1.3
Soorten overheidsbesluiten staats- en bestuursrecht
• Algemeen eenzijdig bindende overheidsbesluiten; gelding van het besluit is niet afhankelijk
van de instemming van hen tot wie het besluit zich richt.
• Meerzijdig.
• Niet bindend besluit, indicatieve betekenis, te verwachten ontwikkelingen
Typerend voor overheidsbesluiten is dat zij bindend zijn, in die zin dat de geadresseerden van die
besluiten ergens toe verplicht worden of anderszins een verandering in hun rechtssituatie ondergaan,
onafhankelijk van het antwoord op de vraag of zij daarmee instemmen.
§1.4 De noodzaak van bindende overheidsbesluiten
,Bindende overheidsbesluiten vormen de oplossing van een probleem; zij beantwoorden aan een
maatschappelijke behoefte aan dergelijke besluiten
Waarom bindende besluiten?
• Er dienen een aantal voorzieningen te worden getroffen in een menselijke gemeenschap
• Verwerving van financiële middelen en besluiten omtrent de besteding van deze middelen
§1.6
Aanvaardbaarheid van eenzijdig bindende besluiten
• Er moet meerderheid zijn van de volksvertegenwoordiging in parlement
• Sterk ervaren minderheidsopvattingen dienen zoveel mogelijk te worden gerespecteerd
• Grondrechten beogen de vrijheid van de burgers te waarborgen.
H2. Historische ontwikkeing
, Hoorcollege 1.
Wat is het doel?
Leert ons
1. Wie de overheid is
2. Welke bevoegdheden zij heeft
3. En hoe deze bevoegdheden gereguleerd zijn
Overheidsmacht wordt omgezet in overheidsgezag
Overheidsgezag= rechtmatige uitoefening van overheidsmacht
Beginselen van een democratische rechtstaat
1. Legaliteitsbeginsel
2. Machtenscheiding
3. Grondrechten
4. Rechterlijke controle
5. Democratie
1) Legaliteitsbeginsel
Alles wat de overheid doet, zeker het handelen dat de vrijheid van ons als burger beperkt, moet zijn
terug te voeren op wet, wet in formele zin.
- Nut van het legaliteitsbeginsel
- (Zonder lb) Het overheidshandelen wordt voorspelbaar
- De wet maakt democratische inspraak mogelijk
2) Machtenscheiding
Het uitvoeren en het maken van de regels mogen nooit bij hetzelfde orgaan liggen (Machtsmisbruik)
3) Grondrechten
Er zijn onderdelen van ons leven die de overheid nooit mag aantasten
4) Rechterlijke controle
Er is iemand die moet toezien of het overheidsoptreden overeenstemt met rechtmatigheidsnormen.
5) Democratie
Wij als burgers moeten voor het meest ingrijpende overheidshandelen inspraak hebben
VERBANDEN TUSSEN DEZE 5 LEGGEN
5&3 Democratie; meerderheid beslist; probleem; minderheden komen in de verdrukking.
Grondrechten; zijn juist bedoeld om minderheden te beschermen. Er moet altijd rekening worden
gehouden met de belangen van minderheden.
2&4. Rechterlijke controle is een van de voornaamste onderdelen van machtsverdeling.
2&4 en 1&3. Machtsverdeling en rechterlijke controle zijn mechanismen om te bewerkstelligen dat de
overheid zich houdt aan de legaliteit en grondrechten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindejordaan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.13. You're not tied to anything after your purchase.