Week 1, hoorcollege
Wat zijn goederen? > Art. 3:1 BW: Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten.
Wat zijn registergoederen? > Art. 3:10 BW: Registergoederen zijn goederen voor welke
overdracht of vestiging inschrijving in daartoe bestemde openbare registers noodzakelijk is.
Wat zijn zaken? > Art. 3:2 BW: Zaken zijn de voor menselijke beheersing vatbare stoffelijke
objecten.
Eenheidsbeginsel: alles wat we in de werkelijke wereld als een eenheid zien, zien we ook in
het recht als een eenheid. Zaken moet voldoen aan het eenheidsbeginsel.
Art. 5:3 BW: Voor zover de wet niet anders bepaalt, is de eigenaar van een zaak
eigenaar van al haar bestanddelen.
Wat zijn bestanddelen? > Art. 3:4 BW: 1) Al hetgeen volgens verkeersopvatting onderdeel
van een zaak uitmaakt, is bestanddeel van die zaak. 2) Een zaak die met een hoofdzaak
zodanig verbonden wordt dat zij daarvan niet kan worden afgescheiden zonder dat
beschadiging van betekenis wordt toegebracht aan een der zaken, wordt bestanddeel van de
hoofdzaak.
Wat zijn onroerende en roerende zaken? > Art. 3:3 BW: 1) Onroerend zijn de grond, de nog
niet gewonnen delfstoffen, de met de grond verenigde beplantingen, alsmede de
gebouwen en werken die duurzaam met de grond zijn verenigd, hetzij rechtstreeks, hetzij
door vereniging met andere gebouwen of werken. 2) Roerend zijn alle zaken die niet
onroerend zijn.
Wanneer is sprake van gebouwen of werken die ‘duurzaam met de grond verenigd’ zijn? >
Interpretatie – wat is de betekenis van de regel? Tekst van de wet, in systeem, met behulp
van de (wets- of rechts) geschiedenis uitleggen, en met behulp van beginselen, doel,
rechtsvergelijking…
HR 31 oktober 1997, NJ 1998, 97 (Portacabin)
“Een gebouw kan duurzaam met de grond verenigd zijn in de zin van art. 3:3 BW, doordat
het naar aard en inrichting bestemd is om duurzaam ter plaatse te blijven”
“Kenbaarheid (van bestemming) – dit vereiste vloeit voort uit het belang dat de
zakenrechtelijke verhoudingen voor derden kenbaar dienen te zijn” (beginsel
van kenbaarheid (publiciteit))
Verkeersopvattingen voor nadere invulling van bestemmingscriterium
, Zeecontainers
“Hof: … dat containers als de onderhavige oorspronkelijk een functie hebben in het
vervoer van roerende zaken en niet naar aard en inrichting bestemd zijn om op dezelfde
plaats te blijven ….”
“HR 5 januari 2000, ECLI:NL:HR:2000:AA4061: …. daarmee heeft het hof immers miskend
dat het gaat om de vraag of de onderhavige containers in de gegeven omstandigheden
duurzaam met de grond verenigd zijn. Daarbij komt het mede aan op de kenbare bedoeling
van belanghebbende zoals deze uit vorenbedoelde omstandigheden blijkt ….”
Waterwoningen?
“HR 9 maart 2012, LJN: BV8198 … Een zaak die blijkens zijn constructie bestemd is om te
drijven en drijft, moet worden aangemerkt als een schip in de zin van artikel 8:1 BW en is
in het algemeen een roerende zaak (zie HR 15 januari 2010, nr. 07/13305, LJN BK9136,
BNB 2010/80). “
Wat zijn vermogensrechten? > Art. 3:6 BW: Rechten die, hetzij afzonderlijk hetzij tezamen
met een ander recht, overdraagbaar zijn, of er toe strekken de rechthebbende stoffelijk
voordeel te verschaffen, ofwel verkregen zijn in ruil voor verstrekt of in het vooruitzicht
gesteld stoffelijk voordeel, zijn vermogensrechten.
Absolute vermogensrechten – goederenrechtelijke rechten en intellectuele
eigendomsrechten (property rights)
Relatieve vermogensrechten – jegens een persoon (personal rights)
Vorderingsrechten – verbintenis uit overeenkomst – art. 6:1 BW
Rechten OP goederen: niet door enkele overeenkomst, maar door vestiging en verkrijging
(C.2.3.20 Traditionibus ..dominia rerum non nudis pactis transferuntur - door levering, niet
door enkele overeenkomst worden eigendomsrechten van zaken verkregen - Diocletianus
293)
• Eigendom (art. 5:1 BW - dominium)en de andere goederenrechtelijke rechten
• Vruchtgebruik (art. 3:201 BW - usufructus)
• Pand en hypotheek (art. 3:227 BW - pignus & hypotheca)
,Beginselen
• De wet kent een gesloten stelsel van rechten op goederen (of numerus clausus -
art. 3:81 BW)
• Gesloten stelsel van verkrijging van goederen (art. 3:80 BW)
• Absolute werking – dus goederenrechtelijk gevolg (droit de suite) en dus prioriteit
(bij beperkte rechten)
• Publiciteit of kenbaarheid van goederenrechtelijke verhoudingen
• Specialiteitsbeginsel en eenheidsbeginsel
• Dwingend recht – en dus: Nederlands
Art. 5:1 BW: Eigendom is het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan
hebben.
- Vermogensrechten `behoren toe’ aan de rechthebbende
Kenmerken eigendom en `toebehoren’
• absoluut, exclusief, meest omvattend, overdraagbaar
Bevoegdheden eigendom
• usus , fructus, abusus – gebruik, opbrengst (vruchten), beschikken (overdragen
of bezwaren met beperkt recht)
• te kwalificeren als: » machtsuitoefening of: houden/bezitten (art. 3:107 e.v. BW)
Revindiceren: Art. 5:2 BW: De eigenaar van een zaak is bevoegd haar van een ieder die haar
zonder recht houdt, op te eisen.
Bevoegdheid te gebruiken met uitsluiting van een ieder – art. 5:1 lid 2 BW
Bevoegdheid tot gebruik – maar hoever?
Art. 5:1 lid 2 …… mits dit gebruik niet strijdt met rechten van anderen en de op wettelijke
voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde beperkingen daarbij in acht
worden genomen.
• Berg en Dalse watertorenarresten (1936 en 1937)
• Grensoverschrijdende garage (1970)
Art.3:13 BW - 1. Degene aan wie een bevoegdheid toekomt, kan haar niet inroepen,
voor zover hij haar misbruikt. 2. Een bevoegdheid kan onder meer worden misbruikt
door haar uit te oefenen met geen ander doel dan een ander te schaden of met een
ander doel dan waarvoor zij is verleend of in geval men, in aanmerking nemende de
onevenredigheid tussen het belang bij de uitoefening en het belang dat daardoor wordt
geschaad, naar redelijkheid niet tot die uitoefening had kunnen komen.
, o Eigendom (en andere goederenrechtelijke rechten) – bevoegdheden niet
uitoefenen in strijd met rechten van anderen en grenzen van wet en ongeschreven
recht
o Wet - supranationaal, bv onrechtmatig uit een lid-staat uitgevoerde
`cultuurgoederen’ - RL 93/7 EG. Of nationaal:
o Misbruik van bevoegdheid (art. 3:13 BW)
o Hinder (art. 5:37 BW De eigenaar van een erf ….)
o Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW Hij die jegens een ander een onrechtmatige
daad pleegt….
o Overeenkomst (art. 6:217 BW, zoals een huurovereenkomst tussen eigenaar A
en huurder B)
o Beperkt gerechtigden (zoals eigenaar A die ten behoeve van B een recht van
erfpacht heeft gevestigd)
o Beperkte rechten – de rechthebbende kan zijn recht bezwaren met een beperkt recht
o Art. 3:8 BW. Een beperkt recht is een recht dat is afgeleid uit een meer
omvattend recht, hetwelk met het beperkte recht is bezwaard
o Afleiden uit = bezwaren = vestigen = als overdracht van bevoegdheden: zie art. 3:84
jo 3:98 BW
o Art. 3:84 BW - 1 Voor overdracht van een goed wordt vereist een levering
krachtens geldige titel, verricht door hem die bevoegd is over het goed te
beschikken.
o Schakelbepaling: Art. 3:98 BW Tenzij de wet anders bepaalt, vindt al hetgeen in deze
afdeling omtrent de overdracht van een goed is bepaald, overeenkomstige
toepassing op de vestiging, de overdracht en de afstand van een beperkt recht op
een zodanig goed.
Week 1, kennisclip
Definitie van goederen: art. 3:1 BW
> Goederen zijn alle zaken en alle vermogensrechten.
Definitie van zaken: art. 3:2 BW
> Zaken zijn voor menselijke beheersing vatbare stoffen.
- Alles waar wij, mensen, controle over hebben.
- Hiervoor is wel vereist dat het object af te scheiden is van andere objecten.
- Lucht is bijvoorbeeld geen zaak, want het valt niet af te scheiden.
Zaken zijn onder te verdelen in twee categorieën: art. 3:3 BW:
> Onroerende zaak: art. 3:3 lid 1 BW
- De grond en hetgeen dat daar duurzaam mee verenigd is
- Gebouwen
> Roerende zaak: art. 3:3 lid 2 BW
- Alle zaken die niet onroerend zijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lindejordaan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.01. You're not tied to anything after your purchase.