,Hoofdstuk 1: Familierecht
Het familierecht heeft betrekking op de rechtsverhouding tussen personen op het terrein van families en relaties.
Het regelt de verticale relaties (afstamming en ouderlijk gezag) en de horizontale relaties (huwelijk en
geregistreerd partnerschap).
Het afstemmingsrecht regelt de afstamming tussen ouders en kinderen → wie volgens de wet familie van elkaar
is.
§1.1 Juridisch ouderschap
• Moeder door geboorte
• Ouder van rechtswege
• Ouder door erkenning
• Ouderschap via adoptie
Moeder door geboorte is de vrouw waaruit het kind geboren is. Zij is de juridische moeder, ook als bij de
bevruchting genetisch materiaal van een ander is ingebracht. Bij draagmoederschap is de draagmoeder ook de
juridische moeder, de wensmoeder kan alleen juridische moeder worden door adoptie.
Ouder van rechtswege is dat de partner waarmee de juridische moeder een formele relatie (huwelijk of
geregistreerd partnerschap) heeft, automatisch ook de biologische vader is. Ook als er feitelijk gezien sprake is
van een andere man bij de conceptie of een anonieme donor, is de man die de relatie heeft met de vrouw, de
biologische vader.
Ouder door erkenning is wanneer iemand het kind erkent; erkenning schept een juridische relatie tussen de
man die het kind erkent en het kind. Dit moet worden verklaard bij de burgerlijke stand van de gemeente.
Hiervoor is toestemming nodig van de moeder, als zij deze niet geeft maar de man kan aantonen dat hij de
verwekker is, kan hij de rechter vragen om vervangende toestemming.
Als de duomoeder het kind wil erkennen, heeft zij ook toestemming nodig van de juridische moeder. Als de
juridische moeder weigert maar als het kind zelf naar de erkenning verlangt, en als dit in het belang is van het
kind, kan de rechter dit toewijzen.
Ouder via adoptie geeft de mogelijkheid om door adoptie juridisch ouder te worden. Er ontstaan niet alleen
familierechtelijke relaties tussen het adoptiekind en de adoptiefouders, maar ook tussen het kind en de familie van
de adoptiefouders.
Regels in de wet wat betreft ouderschap:
• De man die een formele relatie heeft met de moeder op het moment van de geboorte is van rechtswege
altijd de vader, ook als er een andere man was bij de conceptie of een anonieme donor
• Wanneer het kind wordt geboren voordat partners zijn getrouwd/GP, ontstaat geen vaderschap
rechtsweg maar zal de man het kind moeten erkennen
• Moederschap van rechtswege kan op twee voorwaarden; de meemoeder heeft een formele relatie met
de zwangere vrouw en als het kind is verwekt door kunstmatige inseminatie moet de donor anoniem zijn
Erkenning kan niet:
• Als het kind al twee ouders heeft
• Als de man wegens te nauw verwantschap geen huwelijk zou kunnen sluiten met de moeder
• Als de man nog geen 16 jaar oud is
§1.2 Adoptie
Adoptie van een Nederlands kind onder de volgende voorwaarden:
• Het is in het belang van het kind
• Op het moment van een adoptieverzoek moet vaststaan dat het kind niets meer van zijn biologische
ouders in de rol van ouder te verwachten heeft
• Een kind mag alleen geadopteerd zolang het onder de 18 jaar oud is, daarnaast moet bij een kind van
12> onderzocht worden hoe het over adoptie denkt
• De biologische ouders moeten niet afwijzend tegenover de adoptie staan
• De biologische moeder dient tenminste 16 jaar te zijn en heeft geen gezag meer over haar kind
• De adoptiefouders moeten tenminste 18 jaar ouder zijn dan het kind dat ze willen adopteren
• De adoptiefouders moeten al minstens drie jaar samenwonen (aantonen van een stabiele relatie)
• Voor de adoptie moet het kind al tenminste een jaar bij hen thuis wonen en door hen worden verzorgd
en opgevoed, als er sprake is van één adoptiefouder moet het kind daar al drie jaar wonen
Proces van een buitenlandskind adopteren:
• Kandidaat-adoptiefouders moeten een verzoek indienen bij het ministerie van Justitie en Veiligheid
• Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek naar de geschiktheid van de ouders voor adoptie
2
, • Verplichte voorlichtingscursus over de gevolgen van adoptie
• De minister verleent beginseltoestemming
• Via een door de overheid erkend bemiddelingsbureau gaan ouders opzoek naar een adoptiekind
§1.3 Minderjarigheid
Een minderjarige is ieder mens jonger dan achttien jaar, tenzij volgens het op het kind van toepassing zijnde
recht waardoor de meerderjarigheid eerder wordt bereikt.
Evolving capacities of the child houdt in dat algemene leeftijdsgrenzen worden gehanteerd maar dat er ook
rekening wordt gehouden met de kinderlijke ontwikkeling. Het jeugdrecht hanteert vaste leeftijdsgrenzen,
onafhankelijk van de persoonlijke ontwikkeling van de jeugdige.
Risico-aansprakelijkheid: als kinderen schade toebrengen…
• <14 jaar zijn de ouders aansprakelijk
• 14-15 jaar zijn de ouders aansprakelijk, tenzij ze kunnen aantonen dat hun niet kan worden verweten dat
zij de gedraging van het kind niet hebben verhinderd
• 16> jaar is het kind zelf aansprakelijk
Kenmerkend voor een minderjarige is dat zij onder gezag staan, van ouders of een voogd; het kind heeft geen
volledig zeggenschap over zijn doen en laten. Dit ouderlijk gezag eindigt op het 18 e jaar van de jeugdige.
Kenmerkend is de handelingsonbekwaamheid van een minderjarige; ouders/voogd beslissen over kwesties als
woonplek, schoolkeuze en medische behandeling.
Handlichting is wanneer de rechter een minderjarige op diens verzoek en met instemming van zijn ouders voor
bepaalde rechtshandelingen handelingsbekwaam kan verklaren (denk aan tienermoeders die het gezag over hun
kind willen, of een minderjarige in een familiebedrijf waarbij ouders niet meer in staat zijn zelf de bedrijfsvoering te
doen).
Het hoorrecht van minderjarigen betekent dat zij vanaf 12 jaar in principe in alle zaken betreffende het gezag die
hen rechtstreeks raken door de rechter in de gelegenheid moeten worden gesteld hun mening kenbaar te maken.
De rechter wordt geacht geen beslissing te nemen zonder de jeugdige vanaf 12 jaar in de gelegenheid te hebben
gesteld zijn mening naar voren te brengen. Als de rechter dit niet doet moet hij zeer goede redenen aanvoeren.
Een minderjarige heeft geen mogelijkheid om zelf te procederen, dat kan alleen via zijn ouders/voogd.
Informele rechtsgang is wanneer een minderjarige de rechter verzoekt een beslissing te nemen over gezag,
omgang en/of benoeming van een bijzondere curator. Daarvoor moet de minderjarige een brief sturen naar de
rechter.
§1.4 Ouderlijk gezag
Alle minderjarigen staan onder gezag.
Dwingend recht wil zeggen dat het niet ter vrije bepaling van ouders of andere betrokkenen staat;
afstammingsrecht en gezagsrecht.
Parental authority – ouderlijk gezag – kan alleen worden beperkt of afgenomen met een maatregel van
kinderbescherming door de kinderrechter.
Gezagsrecht is belangrijke veranderingen doorgaan:
• Het belang van het kind is leidend
• Het gezagsrecht is stapsgewijze is losgekoppeld van het huwelijk
• De kring van personen die gezag over het kind kunnen krijgen is uitgebreid
Gezag heeft betrekking op de persoon van de minderjarige, het bewind over zijn vermogen en zijn
vertegenwoordiging in burgerlijke handelingen, zowel in als buiten rechte.
1. Ten eerste: opvoeding en verzorging; ouders dienen zorg te dragen voor lichamelijk en geestelijk welzijn
en veiligheid van het kind, zij dienen de ontwikkeling van zijn persoonlijkheid te bevorderen.
2. Ten tweede: financiële bewindvoering; ouder is aansprakelijk voor de schade als gevolg van slecht
bewind.
3. Ten derde: wettelijk vertegenwoordiger van de minderjarige; de minderjarige is handelingsonbekwaam
en heeft voor het verrichten van rechtshandelingen toestemming nodig van zijn ouder met gezag.
Bijzonder curator is voor conflicten tussen ouders en kind over zaken betreffende de opvoeding of verzorging,
etc., deze heeft geen gezag maar moet opkomen voor de belangen van de minderjarige en indien nodig voert hij
namens hem een rechtszaak. Deze bemoeit zich niet met andere opvoedingsaangelegenheden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LisaSijbesma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.