Samenvatting de bevoegdheden van de federale overheid, van de gemeenschappen en de gewesten
8 views 0 purchase
Course
Staatsrecht (BKULC04O6A)
Institution
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Book
Beginselen van het Belgisch staatsrecht
Dit pdf document is de samenvatting van DEEL II van de syllabus "beginselen van het Belgisch staatsrecht (uitgave 2022)" geschreven en gedoceerd door Christian Behrendt.
HOOFDSTUK I
: BEGINSELEN DIE DE VERDELING VAN DE BEVOEGDHEDEN REGELEN
Vier grote beginselen → grondslag aan verdeling vd bevoegdheden
1. Exclusiviteitsbeginsel
2. hiërarchische gelijkheid tussen de federale overheid en de deelgebieden
3. toepassingsgebied beginsel “in foro interno, in foro externo”
4. de afwezigheid, de jure, van subnationaliteiten
Afdeling 1 : exclusiviteitsbeginsel van de bevoegdheden
Exclusiviteitsbeginsel
= toewijzing bevoegdheden aan een entiteit heeft het gevolg dat andere entiteiten onbevoegd w in
betreffende materie.
→ sluit in principe systeem van concurrerende bevoegdheden uit
→ beginsel gepaard met
: ruime uitlegging vd bevoegdheden die w toegewezen aan Gewesten/Gemeenschappen
Arbitragehof 1986 ; arrest nr.25
= grondwetgever/ bijzondere wetgever w geacht aan de gemeenschappen en de gewesten volledige
bevoegdheid te hebben toegekend tot uitvaardigen vd regels die eigen zijn aan hun toegewezen
bevoegdheden.
➢ Nog steeds geldige rechtspraak
➢ Draagwijdte van het exclusiviteitsbeginsel : moet w gerelativeerd
→ niet absoluut : nuanceringen en uitzonderingen (vb parallelle bevoegdheden)
→ coöperatief federalisme = nuttig voor bepaalde bevoegdheden
➢ Overdragen van bevoegdheid : overgangsrecht
→ geregeld door art. 94, § 1 BWHI
= oude regels blijven van toepassing indien ze niet w gewijzigd/opgeheven
→ aangevuld met art. 83 § 2 en § 3 BWHI
Afdeling 2 : hiërarchische gelijkheid tussen de federale overheid en de deelgebieden
Wettelijke normen federale OH en deelgebieden : voet van gelijkheid
➢ decreet gemeenschap / gewest = dezelfde rechtskracht als federale wet
➢ bijzonder statuut ordonnanties BHG én GGC
→ wat strikt verdeling van bevoegdheden betreft
: als gelijkwaardig aan federale wet beschouwen
, ➢ Voorbehoud normen federale OH in hoofde van gehele rechtsorde
→ gelijkheidsverhouding niet van toepassing op federale normen die tot doel hebben de
federale structuur vd staat te regelen
→ (art. 1 & 26 BWGH) grondwettelijk hof bevoegd door toepassing vdeze vaststelling
➢ Gelijkwaardigheidsbeginsel nauw verbonden met exclusiviteitsbeginsel
Beginsel “in foro interno , in foro externo“
= bevoegdheid op nationaal vlak gaat samen met bevoegdheid op internationaal vlak
→ 167 § 3 GW
→ onvermijdelijke aanpassingen door dit beginsel
→ verdienste van het federalisme
Afdeling 4 : de afwezigheid, de jure, van subnationaliteiten
➢ inwoners tweetalig BHG hebben optie ts diensten vd Franse of Vlaamse gemeenschap
➢ België onderscheidt zich van andere federale staten
➢ Géén juridische subnationaliteiten maar : in feite bestaan de subnationaliteiten wel
→ paradoxale situatie
→ essentieel punt ; verschillende politieke partijen in noord en zuid
HOOFDSTUK II
: DE BEVOEGDHEDEN VAN DE FEDERALE OVERHEID
Federale bevoegdheden : twee categorieën (rationo materiae)
1. Bevoegdheden die rechtstreeks w toegekend door GW
➢ Art. 195 GW Bevoegdheden gewesten en gemeenschappen
➢ Art. 142 GW → bijzondere wetgever ; bepaalde bevoegdheden uitdrukkelijk federaal
➢ Art. 144-159 GW
➢ Art. 180 GW → terug te vinden in ; art 4-6 BWHI
➢ Art. 160-161 GW
, 2. Residuaire bevoegdheden
Federale OH beschikt over de residuaire bevoegdheden
= bevoegdheden die niet expliciet toegewezen zijn aan een overheid
→ onderscheidt ons met andere federale staten waar residuaire bevoegdheden bij deelgebieden ligt
Art. 35 GW
= De federale overheid is slechts bevoegd voor de aangelegenheden die de Grondwet en de wetten, krachtens de Grondwet
zelf uitgevaardigd, haar uitdrukkelijk toekennen. De gemeenschappen of de gewesten zijn, ieder wat hem betreft, bevoegd
voor de overige aangelegenheden onder de voorwaarden en op de wijze bepaald door de wet. Deze wet moet worden
aangenomen met de meerderheid bepaald in artikel 4, laatste lid. Overgangsbepaling.
De wet bedoeld in het tweede lid bepaalt de dag waarop dit artikel in werking treedt. Deze dag kan niet voorafgaan aan de
dag waarop het nieuw in titel III van de Grondwet in te voegen artikel in werking treedt dat de exclusieve bevoegdheden van
!
de federale overheid bepaalt.
➢ Aangenomen bij 4e staatshervorming
➢ Federale overheid beschikt slechts over limitatief opgesomde bevoegdheden
➢ Residuaire bevoegdheden bij gewesten en gemeenschappen
➢ Artikel NOOIT in werking getreden
➢ Overgangsmaatregel die verbonden is aan het artikel onderwerpt de inwerkingtreding ervan
aan een NIEUWE herziening vd Grondwet
➢ Lezing a contrario artikel 35 : federale overheid beschikt over de residuaire bevoegdheden
Afbakenen residuaire bevoegdheden : geen gemakkelijke opdracht
→ inzake bescherming van de volksgezondheid
➢ Bevindt zich dicht in de buurt vd bevoegdheden vd gemeenschappen (Art. 5 § 1 BWHI) inzake
gezondheidsbeleid
➢ GWH ; bescherming volksgezondheid slechts weggehaald bij federale wetgever inzake art. 5
§ 1 BWHI (de rest komt de federale wetgever toe !)
→ bovendien : uitoefening geneeskunde = residuaire bevoegdheid federale OH
→ 6ter BWHI
➢ Ter uitvoering Lambermont-akkoorden
➢ NOOIT ten uitvoer gebracht
➢ Ontwikkelingssamenwerking ; algemene bevoegdheid nog altijd voor Federale OH
Aspect ratione loci
rekening mee w gehouden met territoriale wateren (die niet tot taalgebied/ gewest behoren)
→ enkel federale wetgever bevoegd
→ vb : cultureel erfgoed Noordzee
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller helenadecorte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.