- Ectoderm > epitheliale bekleding buitenoppervlak (opperhuid), zenuwstelsel
(neuro-ectoderm)
- Mesoderm > mesenchymale weefsels: fibro, osteo, chondro, lipo, myo,
meso- en endotheel (afgesloten holten)
- Endoderm > epitheliale bekleding binnenoppervlak dat in contact staat met
buitenwereld (slijmvliezen)
Epitheliaal (dus kan van ectoderm of endoderm afkomstig zijn) > cellen liggen
aaneengesloten
Mesenchymaal (van mesoderm) >
- cellen liggen aaneengesloten (spierweefsel, endotheel(=binnenbekleding
lymfe- en bloedvaten), mesotheel(=bekleding sereuze vliezen, zoals
buikvlies, pleurabladen en hartzakje))
- los van elkaar en worden bijeengehouden door een tussenstof
(fibreus, benig, kraakbenig, vocht) > bindweefsels
mesotheel en endotheel hebben een epitheloïde rangschikking (= 1 cellaag)
in histologieboeken aangeduid als ‘simple squamous epithelium’, terwijl het
dus geen epitheel is, juiste benaming is ‘epitheloïd’ (=lijken morfologisch op
epitheel)
epitheel (vanuit ecto- en endoderm) = bekleding van oppervlakten die in contact
staan met buitenwereld, klierstructuren (instulpingen)
Plaveiselcel > huid, mondholte, slokdarm, vagina
hemopoëtische cellen = bloedvormende cellen
Klieren (epitheliaal):
, - exocrien: product wordt via afvoergang afgegeven aan buitenoppervlak >
verdere differentiatie tot tubulair en acinair (=simple alveolar), al dan niet
vertakkend en gecombineerd > 2-lagige epitheliale bekleding,
kubisch/cylindrisch epitheel
- endocrien: verbinding met oppervlak verdwenen, product afgegeven aan
circulatie (via capillairen) > kubisch epitheel
Immuunhistochemie: coupe kleuren met antilichamen tegen specifieke
celcomponenten (bijv. tegen keratine in epitheliaal weefsel of actine in
spierweefsel). Antilichamen gekoppeld aan een kleurstof.
Groei- en differentiatiestoornissen 2
Reversibele reacties agv een prikkel:
- Hyperplasie = toename volume weefsel/orgaan door toename aantal cellen
> bv clavus (=eksteroorg, likdoorn) > vaak bij belasting epitheliaal weefsel
- Hypertrofie = toename volume van weefsel/orgaan door toename celvolume
> bv uturus bij zwangerschap, spieren bij bodybuilding > vaak bij belasting
mesodermaal weefsel
- Atrofie = afname aantal cellen en/of celvolume bij ontbreken van de normale
prikkel > bv bij poliomyelites (infectie van neuronen van ruggenmerg en
hersenstam > uitval/apoptose motorische neuronen > verlamming > atrofie
spieren), postmenopausale verkleining van de uturus en afname volume
thymus bij ouder worden
- Metaplasie = normaal gedifferentieerde cel gaat over in ander type normaal
gedifferentieerde cel
, Hypoplasie = storing in de ontwikkeling van een orgaan; gerelateerd aan atrofie;
storing in de morfogenese > bv kleine ledematen bij baby (=achondroplasie)
Size control strategies: to exit G1 with the appropriate size, cells can adjust
either:
- The time spent in G1 fase
- The rate at which they grow
Bij tumoren is de regulatie van de celgrootte weggevallen
Neoplasie = nieuwvorming (tumor):
- ongecontroleerde groei (dus niet stimulus afhankelijk)
- geassocieerd met genetische veranderingen
- tumorcellen kunnen normale cellen beïnvloeden door productie van
groeifactoren en hormonen
- op basis van biologisch gedrag ingedeeld in goedaardig (benigne) en
kwaadaardig (maligne = kanker)
Benigne:
- niet invasief, blijft gelokaliseerd (exofytisch = groeit naar buiten toe)
- groeisnelheid laag
- sterke gelijkenis met weefsel van herkomst
Maligne:
- invasief
- kan zich uitbreiden op afstand (uitzaaien/metastaseren)
- groeisnelheid relatief hoog
- variabele gelijkenis met weefsel van herkomst
Groei- en differentiatiestoornissen 3
Naamgeving tumoren:
- hebben allemaal het achtervoegsel -oom
- benigne epitheliaal: papilloom (plaveiselcel origine), adenoom (cilinder-,
klierepitheel)
- benigne mesenchymaal > voorvoegsel voor waar het vandaan komt (fibro,
osteo, chondro, etc.)
- maligne epitheliaal: carcinoom (plaveiselcel-, adeno-)
- maligne mesenchymaal: sarcoom (fibro, osteo, chondro, etc.)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ajvv. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.18. You're not tied to anything after your purchase.