Samenvatting AF Na de geboorte
Hoofdstuk 18 Na de geboorte
Nadat de mens ter wereld is gekomen, begint zijn lichamelijke en geestelijke ontwikkeling. Elke dag
ontwikkelt een mens zich een beetje verder. In de ontwikkeling van een mens zijn enkele perioden aan te
geven met elk zijn eigen kenmerken; dat zijn de levensfasen. In elke levensfase bereikt de mens een
bepaald niveau van ontwikkeling.
18.1 Ontwikkeling
Er zijn drie componenten in de ontwikkeling van de mens:
Groei
Rijping
Leren
De ontwikkeling verloopt soms heel snel en lijkt op andere momenten stil te staan. Die stilstand is echter
schijn; de ontwikkeling stopt niet. Op elke moment van je leven is sprake van minstens één van de drie
componenten, die elkaar onderling beïnvloeden, maar ook onderhevig zijn aan invloeden van buitenaf.
18.1.1 Groei, rijping en leren
Groei:
Is de toename in afmeting en volume
Is een kwantitatief begrip (je kunt het meten)
Is meestal het gevolg van celdelingen; de nieuwe cellen gaan zich differentiëren (specifieke
bouw) en specialiseren (specifieke functie)
Gaat gepaard met afbraak, bijvoorbeeld:
- De hoornlaag van de huid slijt continu af en wordt continu bijgemaakt
- Rode bloedcellen sterven na 120 dagen en worden continu bijgemaakt
- Botweefsel wordt continu afgebroken en opgebouwd
Is vanaf het begin van de embryonale fase tot het 18 de levensjaar groter dan de afbraak
Is van het 18de tot het 45ste levensjaar ongeveer gelijk aan de afbraak
Is vanaf de 45ste levensjaar tot de dood kleiner dan de afbraak
Rijping:
Is de ontwikkeling van volle wasdom
Kan betrekking hebben op meerdere niveaus:
- Cellen
- Weefsels
- Organen
- Orgaanstelsels
- Het individu
Is een kwalitatief begrip (zegt iets over de hoedanigheid van het functioneren)
Leren:
Is het zich eigen maken van kennis en vaardigheden
18.1.2 Beïnvloeding
De ontwikkeling van de mens wordt beïnvloed door endogene factoren en exogene factoren.
Endogene factoren:
Zijn binnen de mens zelf gelegen
Belangrijke factoren zijn:
- Erfelijke aanleg
- Hormonale regulatie
1
, Exogene factoren:
Beinvloeden de ontwikkeling van de mens
Hieronder behoren:
- Sociale omstandigheden
- Culturele omstandigheden
- Economische omstandigheden
- Milieuomstandigheden
Goede voeding, een gezonde en inspirerende werkomgeving, een harmonische relatie met de mensen in
je omgeving, een juist evenwicht tussen inspanning en ontspanning, schone milieuomstandigheden, een
toereikend inkomen: allemaal steentjes die bijdragen aan een goede ontwikkeling.
18.1.3 Tempo
In de ontwikkeling van de mens zien we afwisselende perioden van vertraging en versnelling. Hiervan zijn
genoeg voorbeelden te geven. Het hoofd van een baby neemt de eerste tijd na de geboorte een relatief
groot deel van het lichaam in beslag. Daarna groeit het hoofd in verhouding nauwelijks, vergeleken met de
romp, de armen en de benen.
18.1.4 Door de eeuwen heen
De gemiddelde lichaamslengte van de westerse mens is de afgelopen twee eeuwen met ongeveer 10
cm toegenomen. De lengtetoename wordt voornamelijk toegeschreven aan verbeterde voeding. Niet
alleen is de hoeveelheid voeding toegenomen, maar ook de kwaliteit ervan.
De structurele lengtetoename heeft allerlei consequenties voor onze leefomgeving, zoals het veranderen
van de standaardmaten voor bedden, deuren, meubilair, kleding en vervoersmiddelen. Behalve de
lichaamslengte is ook de gemiddelde levensverwachting van de westerse mens aanzienlijk gestegen.
18.1.5 Meten van ontwikkeling
De fysiologische leeftijd (skeletleeftijd) is een betere maat voor het bepalen van de ontwikkelingsfase
dan de kalenderleeftijd (aantal levensjaren). Specifieke informatie over de ontwikkeling wordt verkregen
door regelmatige metingen van de schedelomtrek en het lichaamsgewicht, door de gebitsontwikkeling te
bekijken (gebitsleeftijd) of door de ontwikkeling van de secundaire geslachtskenmerken (seksuele
leeftijd) te vergelijken met gemiddelde waarden. Een indruk van de verstandelijke ontwikkeling
(intelligentieleeftijd) wordt verkregen door niveau- of intelligentietesten.
18.2 Levensfase
Een mensenleven wordt in de volgende levensfase verdeeld:
Neonatale fase
Zuigelingfase
Peuterfase
Kleuterfase
Fase van het schoolkind
Adolescentiefase
Volwassenheid
Ouderdom
In de neonatale fase (eerste 4 weken):
Vindt aanpassing plaats aan de overgang van het intra-uteriene naar het extra-uteriene leven.
In de ontwikkelingspsychologie wordt ook wel gezegd dat de geboorte de overgang is van de
fysiologische naar de psychosociale moederschoot
In de zuigelingfase (1ste levensjaar):
Is de baby hulpeloos en volledig afhankelijk
Wordt de basis gelegd voor het gevoel van vertrouwen in de wereld
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Mell-l. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.