1.1 De verschillende soorten laterale epitheel verbindingen
Epitheel is een essentiële component van vele organen. Epitheel bestaat uit cohesieve
velden van epitheelcellen die een aflijnende, beschermende barrière vormen in en rond
zowat elk orgaan in het menselijk lichaam. Epitheelcellen spelen daarnaast ook een
belangrijke functionele rol, zowel in de absorptie van moleculen (zoals in de darm) als de
secretie van stoffen (zoals in klierweefsels).
Zoals reeds vroeger besproken (zie Module 2), behoort epitheel tot een van de vier
basisweefsels, naast spier- , zenuw- en bindweefsel (zie de volgende modules).
1.2 Het ontstaan van epitheel weefsel
1
,Het epitheel van de huid, neus- en mondholte en geassocieerde klieren ontstaat uit het
buitenste kiemblad of ectoderm tijdens de embryogenese. Uit het ectoderm ontstaan o.a.
ook het zenuwweefsel, de pigmentcellen (melanocyten) en de retina.
Het aflijnend epitheel van de niertubuli ontstaat uit het middelste kiemblad of mesoderm.
Hieruit ontstaan ook het spierweefsel, de bindweefsels en de bloedcellen. Het epitheel van
de inwendige organen schildklier, longen, lever, pancreas, nieren (met uitzondering van de
tubuli) en ook het aflijnend epitheel van de gehele maagdarm tractus (met uitzondering van
mond en anus), respiratoire tractus (met uitzondering van de neusholte) en uro-genitale
tractus ontstaat uit het binnenste kiemblad of endoderm.
1.3 Epitheel: oriëntatie en eigenschappen
Ter hoogte van een individuele epitheelcel
onderscheidt men de apicale zijde, de basale zijde en
de laterale zijde. De apicale zijde grenst aan de
buitenwereld, de basale zijde rust op het
onderliggende weefsel en de laterale zijde heeft
contact met naastliggende epitheelcellen.
Een typische eigenschap van epitheelweefsels is ook
dat deze avasculair zijn (i.e. geen bloedvaten
bevatten). Daarom ligt epitheelweefsel steeds op een
onderlaag van steun- of bindweefsel dat structurele
ondersteuning geeft, maar ook zorgt voor de aanvoer
van zuurstof en nutriënten en de afvoer van
afvalstoffen naar de epitheelcellen omdat deze laag
wel goed doorbloed wordt.
2
,1.4 De verschillende soorten epitheel
Epitheel wordt geklasseerd op
basis van de vorm van de
epitheelcellen en de gelaagdheid
van het epitheel. Wat de vorm
betreft onderscheidt men
plaveiselepitheel, kubisch
epitheel en cilindrisch epitheel.
Vorm:
Plaveiselepitheel: De cellen zijn
plat en lijken op straatstenen of
plaveien. Als synoniem wordt ook
de naam squameus epitheel
gebruikt (squama = schilfer;
Engels: squamous).
Kubisch epitheel: De cellen zijn
ongeveer even hoog als breed.
Cilindrisch epitheel: De cellen zijn
2 tot 5 keer hoger dan dat ze
breed zijn.
Gelaagdheid:
Wat betreft de gelaagdheid onderscheidt men 1-lagig epitheel (simpel), dat dus bestaat uit
1 laag van epitheelcellen en meerlagig of gestratifieerd epitheel (stratified) dat uit
meerdere lagen bestaat, maar waarvan enkel de onderste (basale) cellaag contact heeft met
het onderliggend weefsel. Hiernaast bestaat ook nog het pseudomeerlagig of
pseudogestratifieerd epitheel. Bij dit laatste epitheeltype rusten alle epitheelcellen met hun
basis (ook al is dit soms maar een klein stukje) op de basale membraan die het epitheel
ondersteunt, maar zijn de kernen op verschillende hoogte gelegen.
Ten laatste is er nog transitioneel epitheel dat typisch is voor de urinewegen en blaas (zie
later in deze module).
3
, 2 Cel-cel verbindingen tussen epitheel cellen
2.1 Laterale epitheelcel verbindingen
Als aflijning van weefsels vormt epitheel een stevige, beschermende barrière die op
gecontroleerde wijze transport van buiten naar binnen en omgekeerd toelaat. Het epitheel
is dus een functionele eenheid. Dit is mogelijk door de aanwezigheid van gespecialiseerde
verbindingen tussen de epitheelcellen onderling.
Er bestaan 4 types van verbindingen, elk met hun specifieke functie die in meerdere of
mindere mate aanwezig zal zijn afhankelijk van de functie van het epitheel. Deze zijn (van
buiten naar binnen):
- Tight Junction,
- Adherens Junction,
- Desmosoom
- Gap junction.
2.2 Tight Junctions (TJs)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studyKUL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.