Hoofdstuk 4: verpleegkundige theorieën en modellen
Visies in verpleegkundige
Visie op de mens (reductionisme en holisme) / gezondheid / zorg
Elke VPK heeft een eigen visie of kijk op wat VPK inhoudt
Florence nitghtingale (1820-1910-
Was de eerste VPK dat kon lezen schrijven en statistieken Zij heeft voor het eerst
een aantal belangrijke begrippen benoemd. Verpleging veronderstelt kennis. Er
zijn wetten, voorschriften, fundamentele regels voor het verplegen. Er zijn
beginselen waarop verpleging rust. Benoemen en communiceren van
belangrijke concepten in de verpleegkunde
Vanaf jaren ’60 (USA) en ’70 (wereldwijd)
professionalisering en visievorming waren gestart. Afbakenen vpk discipline:
« Wat zou vpk moeten zijn? »
vpk theorievorming: verzameling van concepten of begrippen die vpk activiteiten
beschrijven, verklaren of voorspellen. VPK theorie beweert iets in de praktijk
(medicatie in eigen beheer nemen door patiënt → betere therapietrouw?)
functies VPK theorie
1. Ordenen van veelheid van op zichzelf staande feiten tot een betekenisvol geheel
Samenhang ontdekken tussen verschillende Vpk concepten of begrippen definiëren om
er dan de jjuiste interpretatie/conclusie uit te kunnen halen
2. Richtinggevend voor WOZ (wetenschappelijk onderzoek en ontdekken van nieuwe
vpk kennis
- Systematisch gegevens verzamelen
- Vragen stellen, hypotheses formuleren en onderzoeken
3. Zoeken naar wezenlijke kenmerken verpleegkunde
- Zoeken naar focus vpk handelen
Reikwijdte VPK theoriën
Grand theories:
focussen op wat vpk inhoudt en gaat vpk begrippen/concepten definiëren wat
vrij abstract, breedomvattend, vaag is
Middle-range theories:
empirische, wetenschappelijke theorieën die een verklaring geven voor vpk
fenomenen, wat al iets minder breedomvattend is
• Practice theories:
Hier gaan ze zich focussen op 1 deel v/d vpk zorg en maken ze er regels voor de praktijk
voor dit zijn dan de richtlijnen en protocollen
Relatie VPK theorie en verpleegmodel
, Hoofdstuk 4: verpleegkundige theorieën en modellen
Belang verpleegmodellen
Het is een hulpmiddel voor concretisering van VPK opdracht. Het helpt de
complexiteit te reduceren dmv systematische benadering. Als dit niet gebeurt,
dan gaan ze de belangrijke problemen uit het oog verliezen en té toevallig
bepalen wat belangrijk is. Er wordt belang gehecht aan wat VPK zelf belangrijk
vindt ipv wat patiënt belangrijk vindt
Ze gaan zich focussen om zicht te krijgen op complexere opdrachten, maar ze
hebben nog wel zicht op het gehele plaatje
Indeling VPK theorieën en modellen
Naargelang gehanteerde perspectief
Geen enkel model heeft aandacht voor alle aspecten
Elk model legt eigen accenten
Keuze van model afhankelijk van gehanteerde visie op zorg
Zelfzorgmodellen (kernconcept, centraal begrip)
Concept = zelfzorg
Verplegen = zelfzorg optimaliseren → stimuleren door alleen mee te helpen
waarbij ze niet meer aankunnen of niet meer zelf kunnen en de rest ze zelf laten
doen
Virginia Henderson
Voldoen aan de zelfzorgbehoeften van patiënten: doen wat een patiënt normaal
gezien voor zichzelf zou doen
Dorothea Orem
Wat is het aandachtsgebied en wat zijn de begrenzingen van verpleegkunde als
praktijkgebied en kennisgebied?
Wat maakt dat iemand verpleegkundige zorg nodig heeft?
o Het onvermogen van een persoon om voortdurend en in voldoende mate
te kunnen voorzien in de zelfzorg, als gevolg van zijn/haar
gezondheidstoestand
Adaptiemodellen
Zorgvragers hebben bepaalde adaptie- of aanpassingsvermogensproblemen en
de taak van de VPK is om de patiënt te ondersteunen bij adaptie door:
o Adaptievermogen te verhogen → leren wat de patiënt moet doen bij
bepaalde zaken (te hoge suiker) → aanpassing verhogen dat er iets
voorkomen kan zijn
o Prikkel die de adaptie nodig maakt verminderen → nodige kennis
verlenen dat dit voorkomt → dieet met weinig suikers
Ze moeten het evenwicht ook terugvinden dat door hun ziekte, opname of
behandeling was verstoord
Voordelen
Adaptiemodel (van roy) hangt beter vast dan een zelfzorgmodel: door het begrip
rolfunctie wordt de patiënt minder geïsoleerd bekeken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller shalinaverdijck. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.82. You're not tied to anything after your purchase.