Biologie hoofdstuk 9 Bloedsomloop
§1. Hart en bloedsomloop
Spieren trainen
Het trainen van de hartspier (cardiotraining) is mogelijk door het hart regelmatig sneller en
harder te laten werken. De hartspier neemt zo toe in dikte en kracht. Je maximale
hartslagfrequentie is ongeveer 220 – leeftijd.
Een hartslag
Een menselijk hart bestaat uit een linker- en een rechterhelft. Elke helft bestaat uit een
boezem en een kamer. Tussen de boezems en kamers zitten hartkleppen. Tussen de kamers en
slagaders (de aorta en longslagaders) zitten slagaderkleppen (halvemaanvormige kleppen). De
kleppen verhinderen dat het bloed de verkeerde kant op stroomt.
De hartcyclus loopt als volgt:
Bij het begin van de diastole zijn beide kleppen gesloten.
Diastole: aan het begin van de vulfase zijn zowel de kamers als de boezems
ontspannen. De hartkleppen staan open, de slagaderkleppen zijn gesloten.
Boezemsystole: de boezems trekken samen. Het bloed stroomt naar de kamers. De
hartkleppen zijn open, de slagaderkleppen zijn gesloten.
Bij het begin van de kamersystole sluiten de hartkleppen en gaan de slagaders open.
Dan trekken de kamers samen, het bloed wordt in de slagaders gepompt.
Beide kleppen sluiten; begin diastole.
De kleppen openen en sluiten door een verschil in bloeddruk aan weerszijden van de kleppen.
Een hoge bloeddruk opent de kleppen, een lage bloeddruk sluit de kleppen. Het dichtslaan
van de kleppen geven de tonen bij een hartslag.
Bloedsomloop van een mens
De rechter harthelft pompt O2-arm bloed door de longslagaders. In de wand van de
longblaasjes vindt uitwisseling van O2 en CO2 plaats. Het O2-rijke bloed komt via de longader
aan in de linkerboezem van het hart. Dit circuit is de kleine bloedsomloop.
De linkerhelft van het hart pompt het O2-rijke bloed via de aorta en slagaders het hart uit. De
eerste slagader uit de aorta is de kransslagader. Bloed stroom door de organen, waar een deel
van de O2 wordt afgegeven. Het O2-arme bloed stroomt via de holle ader of andere aders
terug naar de rechter harthelft. Dit circuit is de grote bloedsomloop. De grote en de kleine
bloedsomloop vormt de dubbele bloedsomloop, gekoppeld door het hart.
In de weefsels stroomt het bloed door haarvaten. Het bloed zit dus altijd en een bloedvat: er
is sprake van een gesloten bloedsomloop. Een dubbele gesloten bloedsomloop maakt het snel
vervoeren van veel O2-rijk bloed naar de hersenen en spieren mogelijk (door druk na longen).
, Bloedsomloop van een dier
Vissen hebben een enkelvoudige gesloten bloedsomloop. Bloed stroomt na het enkelvoudig
hart eerst snel naar de kieuwen en vervolgens langzamer door de rest van het lichaam.
Insecten hebben een open bloedsomloop. Het bloed stroomt via de hartkamers naar voren en
vervolgens tussen de cellen door weer terug naar de hartbuis.
Bij dieren met een enkelvoudige of open bloedsomloop verloopt de aanvoer van O2 trager.
Embryonale bloedsomloop
Voor de geboorte krijgt een baby O2 van zijn moeder via de Ductus venosus (hechting tussen
navelstrengader en de onderste holle ader). Dit bloed mengt zich in de holle ader van de baby
met bloed dat O2-arm is. In de rechter kamer van het embryo komt daardoor half O 2-rijke
bloed binnen.
Het meeste bloed uit de rechter harthelft stroomt bij een embryo niet naar de longen. Bij
ongeboren baby’s spelen de longen nog geen rol bij gaswisseling. Om het bloed niet naar de
longen te laten stromen, zijn er twee sluiproutes:
1.) Het bloed stroomt voor de geboorte via een verbinding tussen de rechter en linker
boezem, het ovale venster (foramen ovale).
2.) Het bloed stroom wel de longslagader in, maar kan door de ‘ductus Botalli’ gelijk in de
aorta stromen. De ductus Botalli is dus een verbinding tussen de longslagader en de
aorta.
Slechts 1/3 deel van het half O2-rijke bloed gaat door de longen. Na de geboorte vinden vijf
veranderingen in de bloedsomloop plaats:
Een pasgeboren baby huilt, waardoor zijn longen zich vullen met lucht. Vanaf dat
moment stroomt er meer bloed naar zijn longen.
De druk in de linker harthelft wordt hoger dan in de rechter. Hierdoor sluit het
foramen ovale.
De ductus Botalli sluit een paar dagen na de geboorte. Er blijft bindweefsel over.
Het bloedvat tussen de navelstreng en de holle ader sluit na het afbinden van de
navelstreng.
De bloedvaten van de navelstreng verschrompelen binnen enkele dagen na de
geboorte.
§2. Bloeddruk
Extra zwaartekracht
De aantrekkingskracht (g-kracht) van de aarde bepaalt ons gewicht en ook het gewicht van
ons bloed. Bij een hogere dan de normale g-kracht stroomt meer bloed naar de benen en dus
minder naar het hart en het hoofd. Hier daalt de bloeddruk en bloeddrukreceptoren nemen
dit waar. Als reactie daarop vernauwen de slagaders in de benen en verhoogt de
hartslagfrequentie: de bloeddruk in het hart en het hoofd stijgt weer. Dit zijn natuurlijke
maatregelen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RosanneSluimer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.