Hoofdstuk 7 Taalbeschouwing
7.1 Achtergrondkennis
Spottend taalgebruik: iets anders bedoelen dan wat je zegt.
Drie belangrijke zaken taalbeschouwing:
• functie;
• vorm;
• betekenis.
Taalbeschouwing:
• beschouwen van taal (spontaan of voorbereid)
• meestal als zelfstandige activiteit
• vijfde domein van taalonderwijs
Taalbeschouwing meestal in 2 stappen:
• observeren van taal;
• vormen van een oordeel over de geobserveerde taal.
Er zijn verschillende soorten taalbeschouwing:
• spontane taalbeschouwing: begint al bij peuters en kleuters, ze reageren
spontaan op de uitingen van een ander;
• impliciete taalbeschouwing: komt van de leerkracht, die behoort kennis te
hebben van taalzaken en alert te zijn op het taalgebruik van de leerlingen;
• expliciete taalbeschouwing: komt ook van de leerkracht, die nadrukkelijk
aandacht vraagt voor taalverschijnselen omdat taal zo’n fascinerend fenomeen
is. Vaak via de methode.
Twee vormen van taalbeschouwing:
• taalbeschouwing in engere zin (traditionele grammatica);
- zinsontleding (ook wel redekundige ontleding);
- woordbenoeming (ook wel taalkundige ontleding);
- grammatica (ook wel spraakkunst) beschrijft hoe een taal in elkaar steekt en
aan welke regels de taal zich houdt;
- Algemeen Beschaafd Nederlands (ABN) / Algemeen Nederlands /
Standaardnederlands / Nederlandse standaardtaal;
- formeel Nederlands: wat goed Nederlands gevonden wordt door de makers van
grammatica;
- informele taal: vaak spreektaal en afwijkingen als dialecten, groepstalen en
vaktalen;
- elke grammatica is descriptief (beschrijvend) en niet prescriptief
(voorschrijvend);
• taalbeschouwing in ruimere zin (reflectie op alle aspecten van taal).
- spontane en intentionele taalbeschouwing: reflecteren kan spontaan gebeuren
als iets in de taal van een ander of jezelf de aandacht trekt. In het onderwijs
gebeurt het meestal intentioneel (het wordt zo bedoeld/uitgelokt);
- taal beschouwen vaak in 2 stappen:
1. Observeren: kritisch naar gebruikte taal kijken en luisteren;
2. Oordelen over de beschouwde taal naar aanleiding van dit ‘onderzoek’ d.m.v.
observatie.
Verschillende niveaus taalbeschouwing:
• Pragmatisch niveau: welke taal spreek je in welke situatie? (beleefdheidsregels,
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xxxanoukkxxx. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.79. You're not tied to anything after your purchase.