Summary
samenvatting belgische staat
- Course
- Institution
Inleidend recht howest 2021 voor 1e jaar uit het boek "inleiding tot het recht editie 2021"
[Show more]
Seller
Follow
sheznaverfaillie1
Content preview
5. Kenmerken van de Belgischestaat
5.1 Rechtsstaat
5.1.1 Liberale rechtsfilosofie
Basisbegrip rechtstaat.
Taak van rechtsstaat/ overheid is beschermen en respecteren van persoonlijke rechten van alle burgers.
Burgers respecteren
Eigen burgers respecteren in hun fundamentele rechten.
Rechtsstaat komt in Belgische grondwet onder meer tot uiting in opsomming van grondrechten van Belgen
- Gelijkheid voor de wet
- Persoonlijke vrijheid
- Vrijheid van eredienst
- Vrijheid van onderwijs
- …
Overheid mag niet iemand willekeurig vrijheid van beroven
Burgers beschermen
Overheid bescherming aanbieden tegen agressie van buitenlandse mogelijkheden, Ook tegen aantasting
van rechten van burgers door medeburgers
Zorgen voor onafhankelijke rechtscolleges die rechten beschermen en sancties opleggen.
Overheid moet orde voerende structuren voorzien bv. Politie moet openbare rust voorzien
5.1.2 Staatsinmenging -> wetsstaat
Staatsinmenging op sociaal, economische, cultureel en fiscaal vlak. Door sterk toegenomen belastingen kan
burger steeds kleiner deel van inkomen vrij besteden.
Vele regels beperken sterk persoonlijke vrijheid. Hieronder ontstond meer wetsstaat dan rechtsstaat. Overheid
beperkt niet meer tot beschermen van persoonlijke rechten maar op reguleren van gedrag burgers en besturen
talrijke overheidsdiensten
Bv. Toename gas- boetes, uitgebreide administratieve organisatie en verplicht na te leven procedures
Handeling overheid moet oftewel rechtstreeks bepaald zijn in wet of door wet toegelaten.
5.2 democratie
Liberale politieke filosofie
Deelname burgers in stadsbestuur
Rechten en belangen alle burgers te beschermen en dienen
Alle burgers laten deelnemen in staatsbestuur door bv. Kiesrecht
Kiesrecht
Heden
Tijdens politieke verkiezingen geld niet allen stemplicht maar ook opkomstplicht
19e eeuw
1. Privilege voor gegoede klassen-> waren alleen te beoordelen over politieke beslissingen
Betaalde welgestelde belastingen
, Kregen inclusief spraak over besteding belastingen
2. Door systeem kon meerderheid bevolking niet deelnemen aan politiek
Grondswetvoorzieningen 1893 en 1921
1. Algemeen stemrecht voor alle mannen ingevoerd
In 1947 kregen vrouwen stemrecht
2. Door algemeen stemrecht hadden partijen verbonden aan arbeidersorganisaties aanzienlijk aan invloed
gewonnen
3. Hierdoor kwam meer sociale wetgeving, staatsinmenging in economisch leven, uitbreiding openbare
diensten en semipolitieke rol van sociale organisaties en belanggroepen.
4. Door veralgemening stemrecht werd democratisch stelstel aanzienlijk versterkt door kloof overheidsbeleid
en grote delen bevolking verkleind
5.3 scheiding der machten
Trias politica (Montesque)
Begrip rechtsstaat gekoppeld aan 3-ledig onderscheid in overheidsfuncties
1. Wetgevende functie: recht formuleren in klare wetteksten met duidelijk bijbehorende sancties (parlement)
2. Rechterlijke functie: rechterlijke functie: recht interpreteren en toepassen op concrete situaties waarbij
inbreuken en op wet werden begaan of waarbij conflicten tussen mensen opgelost moeten worden
3. Uitvoerende functie: bestuur van overheidsadministratie (regering)
Machtsmisbruik vermijden
Vermijden dat 3 functies elkaar beïnvloeden (machtsmisbruik en machtsconcentratie)
John Locke -> checks and Balance systeem en zorgen 3 groepen elkaar controleren+ evenwicht creëren
Mensen geneigd om macht te misbruiken -> om 5 jaar wisselen
Best door verschillende, van elkaar onafhankelijke instanties uitgeoefend
- Wetgevende functie: verkozen parlement
- Rechterlijke functie: onafhankelijke en onafzetbare rechters
- Uitvoerende functie: koning
Scheiding der machten = relatief
- Wetgever bevoegd om algemene rechtsregels over persoonlijke rechten van burgers te formuleren
Volheid van bevoegdheid (in principe voor alles bevoegd) + uitvoerende en administratieve zaken bij
wet regelen -> koning en regering grote rol bij wetgevende macht
Koning + regering hebben initiatiefrecht op vlak wetgeving via indienen wetsontwerpen +
koning bekrachtigt wetten en bekendmaking
- Koning + regering rol in samenstelling van rechterlijke macht door rechters te benoemen.
- Evolutie SDM uitgehold door politieke partijen
1. Regering eerst groep persoonlijke medewerkers van koning voor overheidsbestuur.
2. Werd al vlug beschouwd als afspiegeling van politieke meerderheid in parlement
- Regering samengesteld van politieke partijen door coalitiemeerderheid kamer en senaat
5.4 Federalisering
Geschiedenis
1. 19e eeuw politieke filosofie voornamelijk Europese/universitaire staat met nadruk nood aan
gecentraliseerd gezag.
Feodaliteit zorgde voor gedeelde structuren met diverse tolbarrières privileges en administratieve
instellingen
2. Grondwet van België (particularisme)-> compromis besloten door sterk centraal gezag en ruime vrijheid
voor gemeenschappelijke instellingen <>bevoegdheid provincies beperkt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sheznaverfaillie1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.00. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now