Samenvatting van hoofdstuk 5 uit de geschiedenis examenkatern: "Verlichting en de democratische revoluties ". De stof wordt uitgebreid behandeld en de samenvatting is dus ideaal om mee te leren voor een schoolexamen of het uiteindelijke centraal examen!
Geschiedenis hoofdstuk 5: Verlichtingsideeën en de democratische
revoluties (1650-1848)
Paragraaf 1: Verlichte ideeën over de ideale samenleving
Geleerden waren in de Middeleeuwen vaak geestelijken, maar in de Renaissance
waren steeds meer geleerden dat niet meer. Men ging net als in de tijd van de
Grieken en de Romeinen onderzoek doen en kijken wat er gebeurde Gevolg
was een periode met veel nieuwe uitvindingen, die later de wetenschappelijke
revolutie is genoemd.
Kenmerken wetenschappelijke revolutie:
Een nieuwe manier van onderzoeken: Observeren, experimenteren en
redeneren
Grote veranderingen in het leven van veel mensen: Uitvindingen brachten
vooruitgang in medische zorg en nieuwe energiebronnen
Met geweld gepaard verzet tegen de Kerk (en ook overheid en bepaalde
bevolkingsgroepen)
Empirisme= Elk onderzoek van de natuur baseren op waarneming, experiment
en ervaring. Deze experimenten leken op die van de Oudheid, maar die van de
Renaissance waren systematischer.
In de 16e eeuw ondervonden veel onderzoekers weerstand van de katholieke
kerk. De kerk verloor haar greep op de wetenschap en ook werden bepaalde
opvattingen door onderzoek ondermijnd. Vanaf het eind van de 16 e eeuw werd
het voor onderzoekers gunstiger, ze werkten samen in verenigingen die werden
gesteund door regeringen, die het nut van de wetenschap inzagen. Door de
uitvindingen kreeg Europa een voorsprong op de rest van de wereld. Belangrijke
onderzoekers waren Newton en Van Leeuwenhoek.
Door de wetenschappelijke revolutie ging men zelf nadenken en vertrouwden ze
op hun eigen verstand. Zo gingen ze ook nadenken of bv ene koning alles moest
beslissen en of het volk ook mee mocht beslissen Zo leidde de
wetenschappelijke revolutie tot de Verlichting.
De 18e eeuw wordt de Verlichting genoemd. Verlichters vonden dat dat de
samenleving met het verstand zou moeten worden onderzocht. De kennis van de
mensen zou toenemen en problemen zouden worden opgelost Rationalisme
Ontstaan van optimisme en de vooruitgangsgedachte.
In de middeleeuwen was het leven een voorbereiding op het leven na de dood.
Zij vonden het hiernamaals belangrijker dan het echte leven, in tegenstelling tot
de Verlichters, die vonden dat men in het echte leven gelukkig moesten zijn. Voor
Verlichters was vrijheid en gelijkheid heel belangrijk. Er waren wel verschillen in
het denken over vrijheid:
o Verschillen in het denken over taken van vrouwen
Sommige Verlichters waren voor gelijke politieke rechten, maar de
meesten vonden dat vrouwen een andere taak hadden dan mannen.
o Verschillen in het denken over de afschaffing van de slavernij
, De Verlichters ging er vanuit dat, ongeacht ras enz., iedereen gelijk was.
Toch vonden de Verlichters de afschaffing van de slavernij een stap te ver
gaan.
Verlichters en godsdienst Verlichters en de Verlichters en de politiek
economie
Op het gebied van godsdienst De belangrijkste Belangrijkste uitgangspunten va
waren Verlichters het over het uitgangspunten van de de Verlichters:
volgende met elkaar eens: Verlichters:
Religieuze tolerantie Volkssoevereiniteit
Aanhangers van Ieder individu moet Inrichting van de
verschillende de vrijheid hebben samenleving moet op de
godsdiensten mochten zijn eigenbelang na rede gebaseerd zijn.
elkaar niet bestrijden. te streven Dit zal Degenen die de macht
Scheiding tussen Kerk en welvaart voor uitoefenen, ontlenen hun
staat iedereen creëren. macht aan het volk en zij
Volgens Verlichters Iedere staat moet daarom verantwoording
hebben Kerk en staat zijn economisch schuldig aan het volk
allebei een andere taak. beleid op de Sociaal contract tussen v
Kerk houdt zich bezig volgende pijlers en volk of burgers onderl
met godsdienstige zaken, laten rusten: Vrije Door dit contract zou de
de staat met bestuur en markteconomie, op oorlogen verkleind
rechtspraak. vrijhandel en weinig worden. De overheid moe
ingrijpen van via wetgeving de rechten
Echter was er wel verdeeldheid overheid van de mensen waarborg
over de invloed van God op het De scheiding van de
dagelijks leven: machten in een staat
Veel Verlichters zagen Wetgevende macht=
God als schepper, maar Overheid maakt wetten e
niet als heerser van de schaft ze af
wereld. De wereld werd Uitvoerende macht= De
volgens hen beheerst overheid zorgt ervoor da
door natuurkrachten die wetten worden uitgevoer
verklaard konden Rechtsprekende macht=
worden. Bestraffen van misdaden
Sommige Verlichters door onafhankelijke recht
wisten niet of ze in God
moesten geloven, zij
waren de agnosten.
Alles is verloren als de drie machten in één hand zijn! Locke was voor een
representatieve democratie, Montesquieu twijfelde tussen democratie en
aristocratie, Rousseau was voor democratie en Voltaire zag niks in democratie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller HeleenOsse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.88. You're not tied to anything after your purchase.
