Staatsrecht 1 – Beginselen van het Nederlandse staatsrecht H1
Benadering van het begrip staat:
Staat organisatie die met voorrang boven andere organisaties effectief gezag
uitoefent over een gemeenschap van mensen op een bepaald grondgebied.
o Erkenning door andere staten is geen vereiste;
o Toelating tot de VN versterking rechtspositie in internationaal verkeer
Gemeenschap van mensen, meestal in een aaneengesloten gebied, met
gemeenschappelijke cultuur
Rechtsgemeenschap gemeenschap waarbij de belangrijkste waarden in te
handhaven leefregels zijn neergeelgd
o Soms dwang ter handhaving
o Maar: sommige regels niet door dwang handhaven (bijv. gedragsregels voor
staatsorganen)
Gezag en staatsrecht:
Organen met gezag mogen vaak dwang uitoefenen
Staatsrecht regels die betrekking hebben op de organisatie van met gezag
beklede organen en de grenzen van hun gezag
o Verschilt van staat tot staat
o Organisatie van staatsorganen vooral door historische processen bepaald
Middeleeuwen:
Middeleeuwen gezag in West-Europa is persoonlijk, overdraagbaar recht van de
vorst
Opkomst middenklasse (16e eeuw) rechtvaardigheid van het gezag als persoonlijk
recht betwijfeld
o Niccolò Machiavelli’s de Vorst adviezen over hoe een gezagdrager de
eenheid van de staat kan verbeteren i.p.v. eigen gezag verhogen
Opkomst burgerij rechtvaardiging gezag betwijfeld door individualisme
o Rousseau’s Contrat Social gezag bestaat alleen omdat de individuen
gezocht hebben naar samenwerking die ieder lid beschermt waardoor
iedereen zich met elkaar verenigt maar ook vrij blijft
Beperkingen zijn zelf opgelegd
Dilemma staatsrecht: vrijheid individu uitoefening vrijheid door dwang
Gelijkheidsbeginsel deel vroegere problematiek over welke staatsvorm valt weg
(geen oligarchie, aristocratie, etc.)
Verdeling staatsmacht over verschillende organen:
Directe democratie overleg in een vergadering van alle meerderjarige burgers
Representatieve democratie kleine kring gekozen personen voert het bestuur
Machtsmisbruik voorkomen verdeling gezag over verschillende organen
o Checks and balances organen houden elkaar in evenwicht
Montesquieu:
De l’Esprit des Lois introduceert idee machtenscheiding
o Drie organen met eigen functie
e
18 eeuw Montesquieu’s machtenscheiding uitgangspunt bij invoering nieuwe
constitutionele stelsels
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rbrouwer12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.