Deel 1 Staatsrecht
Hoofdstuk 1) Wat is recht?
1) Definitie
- Niet 1 definiete, maar verschillende elementen samen
2) Een geheel van gedragsregels
- Geheel van gedragsregels of kader waarbinnen verder recht ontstaat
o Verkeersreglementering, grondwet
- Algemene draagwijdte
o Belofte maakt schuld
3) Rechtsregels worden opgelegd door het gezag van de gemeenschap
- Vooral gemaakt door parlementen
Vertegenwoordigers van het volk
4) Doel is ordening van de maatschappij
- Letterlijk ruimtelijke ordening
5) Rechtsregels die worden gehandhaafd door het maatschappelijk gezag
6) Bronnen van het Belgische recht
7) Internationale verdragen
- Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens
Fundamentele vrijheden zoals recht op leven, recht op privacy, recht op eerlijk proces
- Dubbelbelastingenverdragen:
Om eenzelfde materie geen twee keer te laten belasten
8) Europees recht
- Vorderingen (direct toepasbaar recht) en richtlijnen (omzetten in nationaal recht
noodzakelijk)
- BTW-richtlijn (omgezet in Belgisch BTW-wetboek)
Grondwet
Wette, decreten en ordonnanties
Uitvoeringsbesluiten
Rechtspraak
Ge
Rechtsleer
woo
nte
n en
geb
ruik
en
1
,9) Grondwet
- Hoogste norm, nochtans slechts 198 artikels
- Werking en organisatie van de staat
- Grondwettelijke rechten en plichten
- Grote territoriale toepassing (gans België)
- Zeer belangrijk:
Speciale procedure wetswijziging
- Wijzigingen in Belgisch staatsblad
10) Wetten, decreten en ordonnanties
Wetten? Federaal parlement
Decreten en ordonnanties? Gemeenschappen en Gewesten
- Zijn gelijkaardig
- Worden door parlementen uitgevaardigd
- Elk parlement heeft duidelijk eigen bevoegdheid (materieel en territoriaal):
Controle door Grondwettelijk Hof
- Moet Grondwet respecteren:
Controle Grondwettelijk Hof
- Grote territoriale toepassing:
Wet – gans België / gewest / gemeenschap
- Nieuwe verschijnen in Belgisch Staatsblad:
In principe van toepassing vanaf 10de dag na dag publicatie
11) Uitvoeringsbesluiten
- Koninklijk besluit, ministerieel besluit, besluit van gemeenschaps- en gewestregeringen
- Voeren wetten, decreten en ordonnanties uit
- Controle door raad van staat
- Grote territoriale toepassing
Wet – gans België / gewest / gemeenschap
- Nieuwe verschijnen in BS
12) Rechtspraak
- = rechterlijke uitspraken
- In principe enkel van toepassing tussen partijen in geding
- Bijzondere, nieuwe interpretatie = precedent (uitspraak rechtbank nieuw recht):
Kan leiden tot nieuw recht
- Te vinden in gespecialiseerde tijdschriften en databanken
13) Rechtsleer
- = commentaren bij wetgeving en rechtspraak
- Zorgen voor argumenten om wetgeving in bepaalde zin te interpreteren
- Zorgen voor argumenten die rechter moeten overtuigen in bepaalde zin uitspraak te doen:
Onrechtstreeks beïnvloeden van rechtspraak
- Terug te vinden in gespecialiseerde tijdschriften of boeken
14) Gewoonten en gebruiken
- Zeer uitzonderlijk bron van recht
- Wordt naar verwezen in wetgeving
2
,15) Draagwijdte van rechtsbronnen
- Zijn rechtsregels afdwingbaar?
Regels van
openbare orde
Gebiedende Regels van
rechtsregels goede zeden
Rechtsregels
Aanvullende Regels van
rechtsregels dwingend recht
1) Gebiedende rechtsregels
a) Regels van openbare orde
- Regels die essentieel belang van de staat of gemeenschap raken (in het algemeen belang,
beschermen hele samenleving):
Hierop rust de orde in onze maatschappij
- Vooral publiek recht, staat en bekwaamheid van personen
- Sanctie = nietigheid van contract (vernietigen van het contract)
Schijnhuwelijk
Verkoop baby
2) Regels van goede zeden
- Wat momenteel moreel aanvaardbaar is
- Afhankelijk van tijdsgeest
- Sanctie = nietigheid van contract
Organen verkopen
Handelen in verdovende middelen
3) Regels van dwingend recht
- Ter bescherming van zwakke partijen in een contract
o Opzegtermijnen huurder
o Volledig appartementsrecht hoe beheer je appartementen
- Sanctie = nietigheid van contract
4) Aanvullende rechtsregels
- = suppletief recht
- Wordt toegepast wanneer het contract geen oplossing geeft
Mensen helpen
o Kosten van levering voor koper of verkoper?
3
, Hoofdstuk 2) historische schets
1. Rechtsstaat
- De overheid kan maar handelen als er wettelijke basis is
- Burger mag alles zolang niet wettelijk verboden is
2) Democratie
- Wetgeving wordt onrechtstreeks door burgers bepaald:
Verkozenen zetelen in parlementen of raden
3) Monarchie
- Staatshoofd = Koning
- Onschendbaar, onbekwaam (politiek), alleen te handelen, geen persoonlijke macht
4) Federale staat
- Macht is verdeeld over federaal niveau (nationaal) en deelstaten (gemeenschappen en
gewesten)
Hoofdstuk 3) Beleidsniveaus en bevoegdheidsverdeling
1. Nevengeschikte beleidsniveaus
Federaal Gemeenschap Gewest
Grondwet Onderwijs Ruimtelijke ordening
Justitie Culturele aangelegenheden Milieu
Defensie Persoonsgebonden Huisvesting
aangelegenheden
Openbare orde en Justitiehuizen Woninghuur
ordehandhaving
Sociale zekerheid Groeipakket Waterbeleid
Arbeidsrecht Taalgebruik in Gewestelijk energiebeleid
bestuurszaken, onderwijs,
sociale betrekkingen tussen
werkgever en personeel en
wettelijke
bedrijfsdocumenten
Prijs- en inkomensbeleid Regionale economie
Handels- en Wegennet
vennootschapsrecht
Monetair en financieel Havens
beleid
Openbare werken
Wapenhandel
Hoofdstuk 4) Scheiding der machten
1. Scheiding der machten
- WM (wetgevende macht) = parlementen en raden
Konin
- UM (uitvoerende macht) = regeringen
g
- RM (rechterlijke macht = rechtbanken
Mogen zich niet moeien met elkaar over heel België hetzelfde
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lounavanhaverbeke. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.