Summary
Samenvatting Recht voor Sociaal Werk 2
- Course
- Institution
Samenvatting van recht voor sociaal werk alle hoofdstukken met eigen notities
[Show more]
Seller
Follow
Veya86
Content preview
RECHTSTRAFRECHT EN JEUGDRECHT (INTEGRALE JEUGDHULP EN JEUGDDELINQUENTIERECHT)
INLEIDING
Strafrecht heeft 3 grote onderdelen:
o Materieel strafrecht: behandelt misdrijven en de straffen daarop
o Strafprocesrecht: de procedures bij de bestraffing
o Strafuitvoeringsrecht: de tenuitvoerlegging van de straffen en sancties
Strafwetboek bestaat uit 2 delen:
o Eerste deel: algemene regels bij de bestraffing van misdrijven
o Tweede deel: de misdrijven zelf, meer bepaald de toepasselijke straffen na het plegen van het misdrijf
HET MISDRIJF
3 SOORTEN MISDRIJVEN
1. Overtredingen
Misdrijven die kunnen worden bestraft met een gevangenisstraf van 1 tot 7 dagen, een straf onder elektronisch
toezicht, een autonome probatiestraf van maximum 1 jaar, een werkstraf en/of een geldboete van 1 tot 25 euro.
Politiestraffen
2. Wanbedrijven
Misdrijven die kunnen worden bestraft met een gevangenisstraf van 8 dagen van 5 jaar, een straf onder elektronisch
toezicht, een autonome probatiestraf van maximum 2 jaar, een werkstraf en/of een geldboete van 26 euro en meer.
Correctionele straffen
3. Misdaden
Misdrijven die kunnen bestraft worden met een tijdelijke opsluiting van minstens 5 jaar tot levenslange opsluiting.
Criminele straffen.
Misdrijven die voorzien zijn in bijzondere strafwetten:
o Verkeersrecht
o Economisch recht
o Milieurecht
KWALIFICATIE VAN MISDRIJVEN
Bij invervolgingstelling: Openbaar Ministerie kwalificeert en vordert dan de bevoegde rechtbank gevorderd
o Politierechtbank
o Correctionele rechtbank (onderdeel rechtbank eerste aanleg)
o Hof van Assisen
Sinds de wet van 28 juni 2016 (Potpourri II) zijn alle misdaden correctionaliseerbaar. Ook misdaden die strafbaar zijn
met levenslange opsluiting.
, o Kunnen voortaan dus allemaal voor de correctionele rechtbank worden behandeld
o Hof van assisen zetelde nog zelden
o Opmerkelijk arrest over justitiehervorming door Grondwettelijk Hof
PRINCIPE: OM bepaalt autonoom of het al dan niet tot vervolging overgaat of niet zelfs als het slachtoffer vindt dat
de dader niet moet worden gestraft (en omgekeerd).
UITZONDERING: bij klachtmisdrijf = vervolging enkel na klacht van het slachtoffer (opgesomd in wetgeving): bv.
eerroof, laster, stalking
UITZONDERING: klacht met burgerlijke partijstelling bij onderzoeksrechter met het oog op een schadevergoeding
BESTANDSDELEN VAN HET MISDRIJF
o Materieel bestanddeel: het effectief plegen van een misdrijf
o Gedraging moet wederrechtelijk zijn (in strijd met het recht)
o Zedelijk (moreel) bestanddeel: het bewust plegen van een misdrijf
o Misdrijf moet strafwaardig zijn
zo niet geen misdrijf
RECHTVAARDIGHEIDSGRONDEN – ONTOEREKENBAARHEIDSGRONDEN
o Rechtvaardigingsgrond rechtvaardigt het plegen van het misdrijf, waardoor de strafbare gedraging wegvalt
o Ontoerekenbaarheidsgrond betekent dat het misdrijf niet aan de dader kan worden aangerekend, maar het
misdrijf blijft als dusdanig wel bestaan
RECHTVAARDIGHEIDSGRONDEN
Bevel van de overheid:
o “Er bestaat geen misdrijf wanneer het feit door de wet voorgeschreven en door de overheid geboden is” (art.
70 SW).
o Bv huiszoeking door politie
o Bv operatie door arts
o Bevel moet op voorhand worden gegeven
o Binnen de wettelijke bepalingen
Wettige zelfverdediging:
o “Er is noch misdaad, noch wanbedrijf wanneer de doodslag, de verwondingen en de slagen geboden zijn door
de ogenblikkelijke noodzaak van de wettige verdediging van zichzelf of van een ander” (art. 416 SW).
1. verdediging van een persoon tegen een wederrechtelijke aanranding
2. verdediging moet onmiddellijk noodzakelijk zijn
3. verdediging moet in verhouding staan tot de aanval
Art 417 SW geeft 2 voorbeelden waarin de wettige zelfverdediging wettelijk vermoed wordt omdat de
ogenblikkelijke noodzaak hier duidelijk aanwezig is:
o Bij het afweren bij nacht van een inbraak in een bewoond huis;
o Bij verdediging tegen diefstal met geweld.
,Noodtoestand “Nood breekt wet”:
o Ontwikkeld door de rechtspraak: algemene rechtvaardigingsgrond die voor alle misdrijven kan gelden. Staat
niet in de wet, ontstaan door vorige zaken.
o Toepassingsvoorwaarden:
Onmiddellijke noodzaak
Geen verplichting om zich aan het dreigend kwaad bloot te stellen of erin te berusten
Beschermde belang moet een hogere of minstens gelijke waarde hebben als het geschonden
rechtsgoed
Subsidiariteitsbeginsel: het beschermde rechtsgoed mag niet op een andere wijze gevrijwaard kunnen
worden. Is er geen andere oplossing?
Toestemming slachtoffer?
o In regel GEEN rechtvaardigingsgrond
o Enkel uitzonderingen door de wet voorzien:
Seksuele betrekkingen tussen personen boven de 16 jaar zonder geweld of bedreiging (met
toestemming). Boven de 16j: toestemming, leeftijdsverschil maximum 5 jaar, geen sprake van een
machtsrelaties. 14-16j: maximum 3 jaar, geen machtsrelatie, toestemming
Geen woonstschennis met toestemming van het slachtoffer (art. 148 en 439 Sw).
ONTOEREKENBAARHEID
Geestesstoornis
art.71 Sw: “Er is geen misdrijf, wanneer de beschuldigde of de beklaagde op het tijdstip van de feiten leed aan een
geestesstoornis die zijn oordeelsvermogen of de controle over zijn daden heeft tenietgedaan of ernstig heeft
aangetast …”
Overmacht of onweerstaanbare dwang
= onmogelijkheid een verboden handeling te vermijden of een geboden handeling te stellen.
o De dwang moet onweerstaanbaar zijn
o De dwang moet bestaan op het ogenblik van het misdrijf
o De dwang moet vreemd zijn aan de wil van de dader
o Dronkenschap?
Dwaling
o Feitelijke dwaling: onwetendheid omtrent een essentieel element van het misdrijf. Vb. jachtongeval
o Rechtsdwaling: iedereen wordt geacht de wet te kennen. Is toch mogelijk indien een redelijk en voorzichtig
mens, in die zeer specifieke situatie, ook zou gedwaald hebben.
Minderjarigheid
Strafrechtelijke meerderjarigheid is bepaald op 18 jaar. Jongeren beneden de 18 jaar die een misdrijf plegen, worden
geacht schuldonbekwaam te zijn, ze worden niet gestraft maar krijgen beschermingsmaatregelen opgelegd.
, STRAFBARE POGING
VOORWAARDEN:
o Het voornemen een bepaald misdrijf te plegen
o De openbaarheid van dit voornemen door middel van uitwendige daden die een begin van uitvoering van
het voorgenomen misdrijf vormen
o De staking of mislukking onafhankelijk van de wil van de dader.
Niet voor overtredingen
o Bij een poging tot wanbedrijf geeft de wet de strafbaarheid en straf uitdrukkelijk aan.
o Een poging tot misdaad wordt gestraft met een straf die de graad heeft die onmiddellijk onder die van het
voltooide misdrijf ligt.
STRAFBARE DEELNEMING
MEDEDADER:
o = dader
o Zelfde straf als dader
o Rechtstreekse medewerking, noodzakelijke hulp en/of aanzetting tot het misdrijf
MEDEPLICHTIGE:
o Minder zware straf dan dader
o Bijkomstige hulp, bv. onderdak verlenen aan diegenen die gezocht worden
DE STRAF
Een leed dat door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd wordt als sanctie wegens een gepleegd
misdrijf
3 BELANGRIJKE KENMERKEN:
o Wettelijk karakter
o Rechterlijk karakter
o Persoonlijk en individueel karakter
Wettelijke indeling:
1. Criminele straf
o Opsluiting
o Hechtenis (politieke misdaden zoals terreur)
o Ontzetting uit bepaalde politieke en burgerlijke rechten (niet meer mogen stemmen of geen kind adopteren
of huwen)
o Terbeschikkingstelling van de strafuitvoeringsrechtbank (onder toezicht)
o Geldboete
o Bijzondere verbeurdverklaring (verlies eigendomsrecht over je goederen)
o Een misdaad wordt bestraft met opsluiting of hechtenis.
o Gradaties van bestraffing (SWB):
Levenslange opsluiting
Opsluiting van 30 tot 40 jaar
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Veya86. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.44. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now