Het begrip 'ernstig nadeel' in de Wet verplichte ggz
Ernstig nadeel is (het aanzienlijke risico) dat:
de patiënt zichzelf of anderen in levensgevaar brengt, ernstig lichamelijk letsel toebrengt,
ernstige psychische, materiële, immateriële of financiële schade toebrengt, ernstig
verwaarloost of ‘maatschappelijk ten onder gaat’, of als zijn eigen ontwikkeling ernstig
verstoord is of hij andermans ontwikkeling ernstig verstoort;
de veiligheid van de patiënt bedreigd wordt, al dan niet onder invloed van een ander;
het gedrag van de patiënt zo hinderlijk is dat het agressie van anderen oproept;
de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.
Ernstig nadeel is één van de criteria voor het verlenen van verpichte zorg. Verplichte zorg kan alleen
opgelegd worden als deze zorg:
de enige manier is om het ernstige nadeel weg te nemen;
proportioneel is (in verhouding staat tot het op te lossen ernstig nadeel);
effectief is (resultaat oplevert).
De Wvggz geldt niet voor mensen met een verstandelijke beperking of dementie
Voor hen geldt de Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte
cliënten (Wzd).
Voor wie geldt Wet zorg en dwang?
Een cliënt valt onder de wet zorg en dwang:
als er een verklaring is van een deskundig arts waaruit blijkt dat hij in verband met een
psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking is aangewezen op zorg en/of;
een persoon beschikt over een indicatie van het CIZ voor langdurige zorg met als grondslag
een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking.
Dit betekent dat naast een cliënt die zorg ontvangt vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz), ook een
cliënt die ondersteuning ontvangt vanuit de Wet maatschappelijke opvang (Wmo) onder de Wzd kan
komen te vallen. Datzelfde geldt ook voor cliënten op basis van de Zorgverzekeringswet (Zvw) zorg of
ondersteuning ontvangen.
De Wzd geldt pas voor kinderen en jongeren bij wie een verstandelijke beperking is vastgesteld en bij
wie onvrijwillige zorg wordt overwogen of toegepast. De Wzd geldt niet voor kinderen en jongeren
bij wie geen verstandelijke beperking is vastgesteld.
Bij kinderen tot 12 jaar nemen de ouders/voogden die het gezag uitoefenen de beslissing over de
zorg van het kind. Bij kinderen tussen de 12 en 16 jaar neemt het kind gezamenlijk met zijn of haar
ouders/voogden de beslissingen over de zorg die aan hem of haar wordt verleend. Vanaf 16 jaar
neemt het kind zelf de beslissing over de zorg die aan hem of haar wordt verleend (art. 3, lid 1).
, Alleen vrijwillige zorg, tenzij het niet anders kan
De kern van de Wet zorg en dwang is 'Nee, tenzij'. De zorg voor ouderen met dementie en mensen
met een beperking moet zoveel mogelijk op vrijwillige basis plaatsvinden. Soms kunnen mensen met
dementie of een verstandelijke beperking niet (meer) zelf inschatten wat goed voor hen is.
Zorgverleners helpen ze dan bij die keuzes. Het uitgangspunt van de Wet zorg en dwang is dat
onvrijwillige zorg daarbij niet wordt toegepast, tenzij het niet anders kan.
De wet geldt in en buiten instellingen
De Wzd geldt niet alleen in zorginstellingen, maar bijvoorbeeld ook in de thuissituatie,
logeeropvang en in kleinschalige woonvormen.
De Wzd geldt niet voor ouders die zorg verlenen aan hun kind.
Opname in een zorginstelling
De Wet zorg en dwang regelt ook de opname van mensen met dementie of een verstandelijke
beperking in een zorginstelling als zij daar niet mee instemmen. Als de cliënt zich verzet tegen een
gedwongen opname, beslist de rechter over de opname.
Wat regelt Wzd?
De Wzd regelt:
In welke situaties onvrijwillige zorg en/of opname aan de orde kan zijn;
Hoe een besluit tot onvrijwillige zorg genomen wordt;
Wanneer onvrijwillige zorgverlening geëvalueerd moet worden.
De besluitvormingsprocedure waarborgt een zorgvuldig onderzoek naar mogelijke alternatieven voor
onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg is alleen toegestaan als er geen alternatieven zijn.
Locatieregister
Zorgaanbieders die ervoor kiezen om onvrijwillige zorg te kunnen verlenen, moeten zich registreren
in het openbaar locatieregister.
Geldt de Wet zorg en dwang voor kinderen?
De relatie tussen de Wzd en de Jeugdwet
Ook in het kader van jeugdhulp kunnen maatregelen worden toegepast, die soms als dwang worden
ervaren. Het gaat dan om maatregelen waarbij de cliënt nog wel een keuzemogelijkheid heeft, en dus
om drang. Hierbij kan gedacht worden aan de jeugdhulpaanbieders die gezinscoaching, begeleiding
of opvoedondersteuning verlenen aan gezinnen met licht verstandelijk beperkte kinderen. Dergelijke
zorgaanbieders hoeven niet te voldoen aan de verplichtingen uit de Wzd. Zo hoeven zij dus
bijvoorbeeld geen zorgverantwoordelijke aan te wijzen of een zorgplan op te stellen op grond van de
Wzd.
Wanneer echt sprake is van dwang bij een persoon met een verstandelijke beperking is dit
onvrijwillige zorg zoals omschreven in de Wzd. In dat geval moeten zorgaanbieders wel aan de eisen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annealards. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.