Ontwikkelingspsychopathologie: de wetenschappelijke discipline die onderzoekt hoe
psychische stoornissen ontstaan en zich ontwikkelen.
Psychiatrie: is een medische discipline die zich bezighoudt met onderzoek, diagnose en
behandeling van psychische stoornissen.
Ontwikkelingspsychologie: normale ontwikkeling
Klinische psychologie: afwijkende ontwikkeling
Pedagogie: opvoeding
Kinderpsychiatrie: psychiatrische ziekten
Biologie: erfelijkheid en lichamelijke rijping
Sociologie: maatschappelijke processen
Antropologie: culturele normen en waarden
Epidemiologie: voorkomen van ziekten en stoornissen onder de bevolking.
Psychiatrie wordt vaak in verband gebracht met opnames en het slikken van medicatie.
Met elkaar afspreken wat normaal is: gedrag dat volgens de Nederlandse normen, waarden
en verwachtingen niet teveel afwijkt van het gemiddelde.
Baby: 0- 2 jaar
Peuters: 2 -4 jaar
Kleuters: 4 – 6 jaar
Schoolleeftijd: 6 – 12 jaar
Pubers: 11 – 13 jaar
Jongeren of adolescenten: 12 jaar en ouder
3 belangrijke thema’s uit de opp: vroeger en nu, dynamisch gezichtspunt en een uniek
individu met unieke ervaringen.
Hoe ouder kinderen worden, hoe meer vaardigheden ze gaan beheersen. Zo worden hun
impulsbeheersing en emotieregulatie beter, gaan ze beter nadenken, plannen en de
gevolgen van hun gedrag inzien.
Bij het veranderen en complexer worden van het gedrag, spelen niet alleen de actuele
verwachtingen en eisen die aan hen worden gesteld een rol, maar ook vroegere ervaringen.
Herinneringen beïnvloeden de waardering van bepaalde ervaringen, maar andersom
beïnvloeden ervaringen ook weer herinneringen. Het is een eindeloze wisselwerking.
Ontwikkelingsopgaven: leeftijdsfase gebonden ‘opgaven’ zoals een veilige gehechtheid met
de ouders. Daarvoor zijn bepaalde vaardigheden nodig. Heeft een kind die niet (goed)
ontwikkeld, dan kan dat later tot problemen leiden. Ook de opvoedingsvaardigheden van de
ouders, nodig voor het uitvoeren van wat we hun opvoedingstaken noemen, zijn belangrijk.
Wie ontwikkeling benadrukt, zegt daarmee ook dat je afwijkend gerdag of een psychische
stoornis niet wel of niet hebt, maar dat je er in wisselende mate en onder verschillende
omstandigheden meer of minder last van hebt.
1
,Of we bepaald gedrag normaal of wenselijk vinden, hangt dus samen met de
ontwikkelingsopgaven die een kind op een bepaalde leeftijd heeft.
Verschillende factoren beïnvloeden op verschillende momenten zowel het ontstaan als het
beloop van gedrag. Het gaat dan om:
- Kindgebonden factoren zoals sekse, leeftijd, intelligentie en impulsbeheersing
- Ouder- en gezinsgebonden factoren zoals opleiding, inkomen,
opvoedingsvaardigheden en gezondheid.
- Maatschappij0 en omgeving gebonden factoren zoals sociale (on) gelijkheid,
welvaart, onderwijs, televisie en social media, culturele normen en waarden.
Hoe ernstig een stoornis wordt en hoe sterk een kind en/of zijn omgeving eronder lijden, is
afhankelijk van verschillende factoren. Het gaat dan om de levensfase waarin kinderen iets
negatiefs meemaken, de intensiteit van die ervaring, de mate waarin er mensen waren om
hen te steunen of juist niet, en de (compenserende) vaardigheden.
1.2 Opbouw van het boek.
Psychische problemen : problemen die geen stoornissen zijn, maar wel zorgen voor lijden bij
het kind en de opvoedingsvragen van ouders.
Differentiaaldiagnose: op welke stoornissen lijken ze?
Comorbiditeit: met welke stoornis(sen) gaat de betreffende stoornis samen
Prevalentie van de stoornis: hoe vaak komt ze voor?
Cultuur en maatschappelijke omstandigheden kunnen de kans vergroten of verkleinen dat
kinderen zich op een bepaalde manier gedragen. Cultuur is niet statisch.
Culturele normen en waarden kunnen de opvattingen van volwassenen over het gedrag van
kinderen beïnvloeden, en daarmee hun psychopathologie.
Een risicofactor heeft een negatieve invloed op de (normale) ontwikkeling van een kind en
vergroot de kans op een stoornis.
Een beschermende factor doet in een riskante situatie dit negatieve effect geheel of
gedeeltelijk teniet.
Risico- en beschermende factoren beïnvloeden elkaar wederzijds en spelen in elke fase van
het leven een rol.
Risico- en beschermende factoren kunnen op biologisch niveau liggen (zoals genetische
aanleg en programmering van de foetale hersenen tijdens de zwangerschap) en in de
omgeving.
1.3 Hoofdstuk 1 in 10 punten
1. ontwikkelingspsychopathologie is een benadering die inzichten uit verschillende
wetenschappelijke disciplines en theorieën combineert en integreert.
2. Psychiatrie is een medisch specialisme, ontwikkelingspsychopathologie is een
integratieve benadering.
3. Kinderen staan in de loop van hun leven voor meerdere leeftijdsgebonden opgaven.
Het adequaat volbrengen van deze opgaven draagt bij aan de psychische
gezondheid.
4. Het actuele gedrag van een kind is altijd het gevolg van vroegere ervaringen en van
eisen die de huidige situatie aan het kind stelt.
2
, 5. De oorzaak van psychopathologie van een kind ligt niet perse in zijn verleden.
6. Een psychische stoornis kent nooit slechts een oorzaak, en is altijd het resultaat van
een wisselwerking tussen biologische factoren en omgevingsfactoren.
7. Of het gedrag van een kind adequaat is, hang af van dienst leeftijd. Gedrag dat op
jonge leeftijd adequaat is, kan later bijvoorbeeld op een stoornis wijzen.
8. Elk kind is uniek. “de’ adhd’er bijvoorbeeld bestaat niet.
9. Je weet pas wat een afwijkende ontwikkeling is, als je weet dat de gemiddelde
ontwikkeling is. Bovendien spelen culturele opvattingen een belangrijke rol bij het
bepalen van wat we normaal vinden.
10. Gedrag vindt nooit in een vacuüm plaats, maar altijd in een sociale, culturele en
maatschappelijke omgeving die dat gedrag beïnvloedt en andersom.
Hoofdstuk 2. Classificatie, diagnostiek en epidemiologie.
2.1 Inleiding
In de ontwikkelingspsychopathologie worden classificatiesystemen gebruikt om gedragingen
van kinderen te beschrijven, van elkaar te onderscheiden en in te delen in verschillende
categorieën.
Diagnose: vaststellen stoornis.
Epidemiologisch onderzoek: het onderzoek naar het voorkomen en de verspreiding van
psychische en lichamelijke ziekten onder de bevolking.
Classificeren: in kaart brengen van mogelijk problematisch gedrag.
Diagnosticeren: het proberen te begrijpen en te verklaren van dat gedrag.
2.2 Classificatie
2.2.1 Definitie van classificatie
Classificatie is een persoon herkennen, er een naam aan geven, en indelen in een categorie.
(Ontwikkelings)psychopathologie heeft als doel afwijkend of ‘vreemd’ gedrag goed in kaart te
brengen: psychische stoornissen worden herkend, van elkaar onderscheiden en ingedeeld.
Een classificatiesysteem kan dan helpen om niet alleen onderscheid te maken tussen
verschijnselen maar ook overeenkomsten te signaleren en zowel oude als nieuwe
verschijnselen in te delen.
Psychische aandoeningen bestrijden is ingewikkelder omdat daar nog geen duidelijke
oorzaken voor gevonden zijn en er culturele en persoonlijke opvattingen een grote rol spelen
bij de beoordeling van gedrag.
In de (ontwikkelings)psychopathologie wordt onderscheid gemaakt tussen grote groepen
stoornissen, zoals gedragsstoornissen, psychotische stoornissen en angststoornissen.
Binnen die groepen worden subgroep onderscheiden.
Ontwikkelingspsychopathologische kennis is altijd gebaseerd op onderzoek onder groepen
mensen, en kun je daarom niet een-op-een vertalen naar een uniek kind.
2.2.2 De DSM-5: een classificatiesysteem, geen diagnostisch handboek
DSM: diagnostic and statistical manual of mental disorders, het handboek voor psychiaters.
Correct is het handboek te beschouwen als een omvangrijk classificatiesysteem voor
psychische stoornissen dat kan helpen bij het stellen van diagnoses.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xnunne. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.