Summary
Uitgebreide samenvatting ALLE colleges lijn Stralingsbescherming
- Course
- Institution
Alle colleges uitgebreid samengevat van de lijn Stralingsbescherming.
[Show more]
Seller
Follow
tandheelkunde20222023
Content preview
Weblectures - Lijn stralingsbeschermingIntroductiecollege
Context
Iedere ‘stralingslocatie’ is verplicht om een toezichthoudend medewerker stralingsbescherming (TMS) op de
werkvloer te hebben tijdens stralingshandelingen.
Maken van röntgenfoto’s is een stralingshandeling
Verplichting vanuit Besluit basisveiligheidsnormen stralingsbescherming
Toezichthoudend medewerker stralingsbescherming per 1-1-2015 beroepsspecifiek geschoold
Scholing volgens kerncompetenties van Regeling basisveiligheidsnormen stralingsbescherming (artikel 5.22 –
bijlage 5.2)
o Conebeam CT is een apart certificaat. In de lijn stralingsbescherming concentreren we ons op
basisniveau.
Stralingsopleiding ACTA is separaat van het curriculum tandheelkunde erkend.
o Stralingsopleiding behandelt alle competenties zoals genoemd in de uitvoeringsregeling.
o Gedurende opleiding tandheelkunde, al veel eindtermen in de diverse radiologie blokken en lijnen
behandeld.
o Lijn stralingsbescherming afrondend ter verkrijging certificaat toezichthoudend medewerker
stralingsbescherming tandheelkunde (basisniveau).
Opzet onderwijs
Introductiecollege
5 groepsopdrachten (= 5 modules)
o Groepsopdracht maken in niet roostergebonden tijd minimaal 2 maximaal 3 personen per
groepje. 1 groepslid moet het antwoordformulier inleveren!
o Inlevermoment donderdag voorafgaand aan de werkbespreking voor 12.00 uur
o Online uitwerking donderdag om 17.00 uur
o Responsiemoment maandag 10.00 uur of 13.15 uur via Zoom, duurt 2 uur.
1 individuele opdracht (opdracht 6: eindgesprek radiologie ZELF INPLANNEN ZIE CANVAS)
Colleges (online) en overige aanbevolen leerstof
Afsluitend tentamen
Verplicht: tijdig inleveren groepsopdrachten, voldoende afronden opdracht 6 en voldoende op tentamen.
Facultatief: introductiecollege, responsiemomenten
Opdracht 6
- Eindgesprek radiologie – individueel
- Bespreking van zelfgemaakte röntgenopnamen en door Staf radiologie geselecteerde opnamen
o Indicatiestelling röntgenopnamen
o Röntgenanatomie
o Röntgendiagnostiek
o Opname techniek
o Radiobiologie
o Basisprincipes binnen de stralingsbescherming (o.a. rechtvaardiging en ALARA/ALADA)
- Toetsmatrijs
- Online – inschrijven via Google Doc voor het tentamen is aan te raden.
Tentamen
- 50 multiple choice keuzevragen
- Geen open vragen of uitgebreide (open) risicoanalysevragen
- Kleine berekeningen, daarom toestaan om een eenvoudige rekenmachine mee te nemen tijdens het
tentamen.
Belangrijke punten naar aanleiding van dit introductiecollege:
1
,- Het tijdig inleveren van de groepsopdrachten is VERPLICHT, uw aanwezigheid bij de responsiemomenten is
FACULTATIEF.
- De donderdag voorafgaand aan het responsiemoment dient de opdracht vóór 12:00 uur ingeleverd te zijn.
De opdracht zal op volledigheid en compleetheid om 12 uur worden gecontroleerd. Dezelfde dag komt er
om 17:00 uur een weblecture online met de uitwerking ter bestudering. Tijdens de responsiemomenten
zullen nog high-lights, verduidelijkende informatie en vragen worden besproken.
- Het is mogelijk om binnen dit semester een groepje naar keuze samen te stellen. Zie hiervoor de section
2021-2022 - semester 1 bij People.
2
,Weblecture college 1a + 1b - röntgentoestel en straling
Röntgenbuis
- Kern van het röntgentoestel bestaat uit de röntgenbuis waar de feitelijke röntgenstraling plaatsvindt.
- Het is een vacuüm glazen buis, waarin de anode en kathode van het toestel van de buis zich bevinden.
o Anode: plek waar de feitelijke straling
ontstaat.
o Kathode: de gloeidraad in de buis, waarin de
elektronen (die later op de anode gaan
botsen) vrij worden gemaakt. Dat gebeurt
onder invloed van een hoogspanning en die
hoogspanning wordt aangelegd over de
kathode en anode. In de intra-orale
tandheelkundige toestellen heeft de hoogspanning een waarde van 60-70 kilovolt. De elektronen die
vrij worden gemaakt uit die gloeidraad/kathode, vliegen onder invloed van het spanningsveld (van
60-70 kV), worden ze versneld, dus krijgen ze kinetische energie mee. Waardoor ze met een hoog
energieniveau botsen op de anode en vervolgens gaan ze een interactie aan met het anode
materiaal, waarbij straling gevormd kan worden.
kV: kilovoltage spanning tussen de kathode en anode. Hoe hoger de hoogspanning, hoe
doordringender de straling.
mA: milliampèrage stroomsterkte door de kathode. Bepaald het aantal elektronen dat
vrijgemaakt kan worden uit de kathode en richting de anode kan vliegen om te botsen. Hoe
hoger het mA, hoe meer elektronen per tijdseenheid, hoe groter de stralingsdosis per
tijdseenheid. In combinatie met de kV, geeft dit een bepaalde intensiteit. Normaal mA is 5 –
10 mA. Bij 1 mA zal de anode verbranden.
mAs: milliampèrage maal seconde. Dus de stroom die er loopt x de tijd dat die stroom loopt.
De basis output maat intern van het toestel de hoeveelheid straling die er kan ontstaan.
Gy: Gray. De hoeveelheid geabsorbeerde ioniserende straling in een volume. Zegt niks over
schadelijkheid van de straling voor de mens.
Sv: effectieve dosis. Is een dosis die we niet kunnen meten. Het is een risicogetal.
Om van Gy naar Sv te komen: WR WT T= tissue, R=radiation. W staat voor weegfactor. Dus
de stralingsweegfactor en de weefselweegfactor.
CTDI: computed tomography dose index index waar van origine CT’s met elkaar werden
vergeleken. In de index kon je zien voor wat voor type opname, wat de dosiscategorie was.
Wordt ook gebruikt voor de CBCT, maar het is niet echt bruikbaar. Er is niks beters.
ICRP: International Commission for Radiation Protection de internationale club
wetenschappers die eigenlijk alle ontwikkelingen op stralingsveld bijhoudt.
Lekstraling is ook röntgenstraling. Er zit geen verschil in fotonen/energieën. Het
verschil is dat we de lekstraling niet gebruiken voor de beeldvorming, omdat het via
een andere kant het toestel ingaat en mogelijk door de behuizing van het toestel,
weer in de ruimte komt (als het goed is afgeschermd).
- Een anode is meestal van wolfraam materiaal een metaal dat redelijk efficiënt is in het vormen van
straling uit de energie die de elektronen in zich hebben en in de botsing overdragen. Tevens is het een
materiaal dat een vrij hoog smeltpunt heeft, waardoor het materiaal niet gelijk zal wegsmelten door al de
energieën die vrijkomen.
o Het vrijkomen van röntgenstraling is een vrij inefficiënt proces; van alle energie die wordt
overgedragen door de elektronen tijdens de botsingen, zal zo’n 1 à 2% slechts omgezet worden in
röntgenstraling. De rest van de energie wordt warmte.
Eerst vangt de anode dit op en daarna resorbeert de olie de warmte.
o Middenin de anode zit een dof plekje; dat is de feitelijke plaats waar de botsingen van de elektronen
plaatsvinden = focus de plek waar de röntgenstraling ontstaat. Hoe kleiner de focus, hoe beter
dat is voor de beeldkwaliteit.
3
, Karakteristieke straling
Dit is een uitvergroting van één antoom van de anode (Wolfraam atoom), en het invallen van de elektron is
afkomstig van de kathode. Het invallende elektron botst met een baanelektron in de binnenste schil (K-schil) van het
antoom en als een effect daarvan, wordt het baan elektron weggeschoten. Het invallende elektron kaatst een
andere kant op en zal als verstrooid elektron het materiaal in gaan. Dat zorgt er voor dat er een ‘vacature’ in de K-
schil optreedt. Dat geeft een instabiel atoom, een ionvorm van het atoom, en het atoom zal zelf weer proberen in
een stabiele situatie te komen. Dat gebeurt door de elektronen in de binnenste schil met de grootste bindingskracht,
op te vullen door meer naar buiten gelegen elektronen uit andere schillen. Daar vindt een energieoverdracht plaats
van een meer naar buiten gelegen, minder gebonden, elektron naar een plek waar hij beter gebonden is en daar
komt energie bij vrij. De energie kan vrijkomen in de vorm van een foton. Het heet in dit geval een karakteristiek
foton, omdat de energieoverdracht van de M-schil naar de K-schil heel karakteristiek/specifiek is voor dit atoom
(Wolfraam). De bindingskrachten zijn per atoom verschillend en zo kan je aan de intensiteit van het foton bepalen
met welk type atoom je te maken hebt.
Remstraling
Links een invallend elektron vanaf de kathode, heeft een energie van 100 keV, en in dit geval botst het elektron niet
met een baan elektron maar wordt het in het magnetisch veld van het atoom afgebogen. In die afbuiging komt
energie vrij. Hij wordt eigenlijk afgeremd. Nadat hij zijn afbuiging heeft gehad, is er nog 70 keV over. En dat verschil
in het energieniveau voor en na de afremming is dus 30 keV en dat kan vrijkomen als een foton (een energiepakketje
dat je kan gebruiken voor beeldvorming). Het kan ook vrijkomen in de vorm van warmte.
Hoe scherper de bocht, hoe groter de remming en hoe meer energie vrijkomt. Als hij helemaal tot stilstand komt,
komt er 100 kEv vrij (piekspanning).
Er zijn dus twee typen straling waarmee de röntgenopnames gemaakt worden, die tegelijkertijd ontstaan als we een
röntgentoestel inschakelen. De remstraling vertegenwoordigt meer dan 90% van de bundel en de karakteristieke
straling maximaal 10% (0-10%). Het geheel zorgt voor een spectrum wat we gebruiken om de foto’s te maken.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tandheelkunde20222023. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now