Summary
Samenvatting Inleiding constitutioneel recht Rechtsgeleerdheid
- Course
- Institution
Samenvatting Inleiding constitutioneel recht Rechtsgeleerdheid
[Show more]
Seller
Follow
lottehanssen
Content preview
lOMoARcPSD|11911780Inleiding constitutioneel recht - Rechtsgeleerdheid
Hoorcollege 1
Publiekrecht: strafrecht, bestuursrecht en constitutioneel recht (staatsrecht)
Constitutioneel recht
Nederland: parlementair regeringsstelsel: horizontale verhouding tussen parlement en
regering; gedecentraliseerde eenheidsstaat
Openbare lichamen opgebouwd uit organen (ambten) Nederland
- Rijk
- Provincies
- Gemeenten
Constitutie = algemene beginselen en grondslagen van de democratische rechtsstaat, is er in
formele en materiële zin
Beginselen democratische rechtsstaat
1. Legaliteitsbeginsels: er moet een grondslag terug te vinden zijn; beoogt
rechtszekerheid en rechtsgelijkheid en willekeur van overheidsoptreden te
vermeiden
2. Trias politica: misbruik overheidsmisbruik voorkomen
a. Wetgevende macht: parlement
b. Uitvoerende macht: koning en ministers
c. Rechterlijke macht: rechters
3. Grondrechten: inwoners hebben fundamentele rechten die gerespecteerd en
actief gerealiseerd worden door de overheid
4. Rechterlijke controle: overheidsoptreden tegen burgers (uitwerking punt 2),
burger heeft het recht naar een onafhankelijke rechter te stappen
5. Democratiebeginsel: overheidsoptreden aanvaardbaar en legitiem bij burger.
Beslissingen bij meerderheid genomen door een verkozen
volksvertegenwoordiging waarbij ook rekening gehouden moet worden met
minderheidsgroepen.
• Burkens e.a.:
o hoofdstukken 1, 2 en 3 geheel, uitgezonderd par. 3.1.4;
o hoofdstuk 4 par. 4.1;
o hoofdstuk 5, par. 5.1-5.4.7;
o hoofdstuk 8 geheel (in totaal ongeveer 85 pagina’s).
• Hins, J.M. de Meij, I.C. van der Vlies, Inleiding tot het
staatsrecht en het bestuursrecht, 9e druk, Kluwer, Deventer
2004, par. 2.3 (kiesstelsel).
, lOMoARcPSD|11911780
Hoorcollege 1a.
Constitutionele recht: niet zwart-wit maar veel tinten grijs: kwestie van argumenteren.
Parlementair stelsel: direct het parlement kiezen maar niet bv de minister-president.
Positief recht: recht neergelegd in de
wetten Twee functies
- Procedureel recht = formeel recht: beschrijft de procedure
o Een wet in formele zin is een wet die is vastgesteld door de regering en
Staten-Generaal gezamenlijk (art. 81 Grondwet) op basis van de
procedure beschreven in de artikelen 82-88 van de grondwet
- Materieel recht: beschrijft de inhoud
Publiekrecht
- Strafrecht
- Constitutioneel recht: beginselen van een democratische rechtsstaat
o Organisatie van de staat
o Verhouding burger overheid
- Bestuursrecht
De constitutie is breder dan de grondwet: niet alle beginselen van de constitutie zijn
vastgelegd in de grondwet.
Welke organen zijn, onder welke voorwaarden, bevoegd tot het stellen van in de
(Nederlandse) rechtsorde geldende rechtsnormen?
- Geschreven en ongeschreven regels
o Beginselen van de democratische rechtsstaat
o Grondwet en statuur, ‘organieke wetten’ (wetten aangenomen met
gewone meerderheid, totstandkoming is in de grondwet gelegd),
constitutionele gewoonten
- Samenstelling, inrichting en bevoegdheden van de staat en zijn organen
o Bv. Regering S-G, rechterlijke macht, provincie- en
gemeentebesturen, waterschappen
o Regels waar overheid zich aan moet houden bij uitvaardigen en
handhaven van rechtsnormen
Privaatrecht: juridische gelijkheid en gelijkwaardigheid van partijen
Publiekrecht: overheid kan eenzijdig rechtsgevolgen vaststellen
- Overheid: feitelijke handelingen en rechtshandelingen1
- Kenmerkend: publiekrechtelijk RH via eenzijdig bindende besluiten
Beginselen democratische rechtsstaat
1. Legaliteitsbeginsel
2. Machtenscheiding
3. Grondrechten
4. Rechterlijke controle op overheidsoptreden jegens burgers
1 Een rechtshandeling is een handeling van een natuurlijke of rechtspersoon die is gericht op het tot stand
brengen van een bepaald rechtsgevolg, namelijk een verandering in het recht.
, lOMoARcPSD|11911780
Belangrijke rechtsbronnen waarin we grondrechten vinden
- Nederlandse Grondwet
- Europees Vedrag tot bescherming van de Rechten van de Mens
- Handvest van de grondrechten van de Europese Uni
Theocratischre rechtsopvatting
Nattuurrecht:
- Onveranderlijke, uit natuur voortvloeiende rechtsbeginselen
- Beperken bevoegdheden van vorst
- Ten behoeve van algemeen belang, anders recht op verzet tegen tiran
Feodale staat
- Vorst heeft militaire macht en financiële middelen nodig
- Vorst geeft in ruil voor domeingoederen aan leenmannen
- Wederzijdse rechten en plichten
- Codificatie van gewoonterecht/ natuurrecht
Model van de absolute staat
- Reactie op godsdienstoorlogen
- Bodin: absolute soevereiniteit
o Niet van andere machten afhankelijk
o Bevoegdheid tot scheppen nieuw recht
Klassieke liberale staat
- Locke
o Mensen als individuen met burgerlijke vrijheden
o Geven deel van natuurlijk vrijheid op aan staat in maatschappelijk contract
- Montesquieu
o ‘De l’esprit des lois’ -> de mens is geneigd tot machtsmisbruik: oplossen
door de macht te verdelen (trias politica)
- Rousseau
o Contrat social
o Volonté générale
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottehanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
60904 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now