Inleiding ondernemingsrecht - Rechtsgeleerdheid
ARTIKELEN BIJ BV/NV ZELFDE -> NV ARTIKEL + 110 = BV ARTIKEL
Altijd bij beide artikelen kijken, want misschien heb je bij de een iets wel gemarkeerd en bij de ander niet.
WEEK 1 EN 2
Boek 1, 2, 2.3, 3.6, 5.5 en 8.5
Arresten: Damen-Geho, Hermsen q.q./De Bont
Het ondernemingsrecht vormt de juridische infrastructuur voor het Nederlandse
bedrijfsleven. Het biedt de mogelijkheid van standaardcontracten (rechtsvormen) voor
ondernemingen; creëert bijv. rechtspersoonlijkheid. Bedrijven zijn vrij een rechtsvorm te
kiezen, die keuze kan bepaald worden door fiscale, juridische of economische motieven.
Ondernemingen zijn op winst, op het behalen van economische voordelen gericht.
Ondernemingen hebben altijd een rechtsvorm. De rechtspersoon/vennootschap houdt de
onderneming in stand. Het is geen vermogensrechtelijk begrip (1 goed) maar een totaal aan
activa en passiva.
De rechtsvormen van het ondernemingsrecht zou men kunnen zien als de juridische jas
waarin de onderneming wordt gehuld. Het is een hulpmiddel om de onderneming in rechte
te kunnen laten functioneren.
Het ondernemingsrecht regelt vooral 3 onderwerpen:
1. De juridische organisatie/ de inrichting: hoe steekt de interne structuur van de
onderneming in elkaar, een soort organisatierecht dus.
2. Vertegenwoordiging: wie mogen en kunnen voor de onderneming transacties
afsluiten.
3. Aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid: hoe de gang van zaken in de
onderneming zijn uitgewerkt.
Rechtsvormen van het ondernemingsrecht:
BESLOTEN VENNOOTSCHAP ex 2:175 BW
‘De besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid is een rechtspersoon met een in
een of meer overdraagbare aandelen verdeeld kapitaal. De aandelen zijn op naam gesteld.”
Bv’s worden ingezet voor verschillende activiteiten, zelfs bedrijven met maar twee
werknemers kunnen voor een bv kiezen. Maar niet alle bv’s zijn opgericht om een
onderneming in stand te houden. Ze worden bijvoorbeeld ingezet om op fiscaal voordelige
wijze een pensioen op te bouwen. De bv wordt dan niet als ondernemingsvorm gebruikt
maar meer als een soort spaarpot. Alle aandelen mogen in handen zijn van een
aandeelhouder, er is dan sprake van een eenpersoons-bv.
De bv wordt bij notariële akte opgericht de aandelen staan bij de bv, in tegenstelling tot de
nv, op naam. Dit betekent dat ze niet vrij kunnen worden overgedragen. Een aandeelhouder
moet in beginsel eerst zijn aandelen aanbieden aan de bestaande aandeelhouders.
Daarnaast kan de overdracht van aandelen bijeen bv slecht bij notariële akte plaatsvinden.
, lOMoARcPSD|11911780
De statuten mogen de aandelenoverdracht vrijmaken. Maar in de wet (2:195) zijn hiervoor
wel regels opgelegd -> blokkeringsregelingen.
Een bv bestaat uit aandelen. Aandelen hebben 3 functies:
o Middel om vermogen aan te trekken; aandeelhouder brengt vermogen in en krijgt
daarvoor een aandeel in de bv.
o Zeggenschapsfunctie; aan aandelen is vaak ook een stemrecht in de
aandeelhoudersvergadering verbonden (AVA). Hoe meer aandelen je hebt, hoe meer
stemmen je mag uitbrengen -> plutocratisch karakter.
o Winstverdelingsfunctie; in beginsel geeft ieder aandeel recht op een deel van de
winst, dit wordt ook wel dividend genoemd.
De bv is een populaire rechtsvorm, dat komt voornamelijk omdat de aandeelhouders en
bestuurders in beginsel niet persoonlijk aansprakelijk zijn; ze kunnen niet meer kwijtraken
dan dat ze aandelen hebben.
De bv wordt geregeerd door statuten. Dit zijn de door de oprichters/aandeelhouders van de
bv zelf opgestelde regels voor de organisatie. De wet geeft aan dat de statuten in ieder geval
de naam, zetel en het doel van de bv moeten bevatten ex art. 2:117 BW.
De wetgever wilde het ondernemerschap aantrekkelijker maken. Daarom is het
minimumkapitaal afgeschaft.
NAAMLOZE VENNOOTSCHAP ex art. 2:64 BW
‘De naamloze vennootschap is een rechtspersoon met een in overdraagbare aandelen
verdeeld maatschappelijk kapitaal’.
Deze rechtsvorm is vooral geschikt voor hele grote ondernemingen. Dit hangt samen met de
omstandigheid dat grote ondernemingen voor het aantrekken van vermogen vaak van de
diensten van de effectenbeurs Euronext Amsterdam gebruik maken. Via deze dienst kan een
nv zijn aandelen doen verhandelen. Dit kan alleen als de desbetreffende nv een
beursnotering heeft.
De nv wordt bij notariële akte opgericht. Het minimumkapitaal voor een nv bedraagt 45.000
euro.
Verplichtingen van een nv:
o Jaarrekening opmaken, vaststellen en openbaar maken
o 2 verplichte organen: de AVA en bestuur
MAATSCHAP EN VENNOOTSCHAP ONDER FIRMA
De maatschap is een obligatoire, wederkerige overeenkomst tot samenwerking van twee of
meer personen. De maatschapsovereenkomst is in beginsel vormvrij. De maatschap is
gericht op het door middel van samenwerking behalen van vermogensrechtelijk voordeel dat
aan de vennoten ten goede komt. De maatschap heeft dus een winstverdelingsdoel. Omdat
iets niet uit niets kan voortkomen, moeten alle vennoten iets inbrengen. Dit kan een gebouw
of arbeid zijn. Dus kortom: de maatschap strekt tot een actieve samenwerking van de maten
die erop gericht is om door middel van hun inbreng voor gemeenschappelijke rekening
voordeel te behalen dat aan hen alle ten goede komt. De maatschap is geregeld in titel 9 van
boek 7A.
, lOMoARcPSD|11911780
Als de maatschap onder een gemeenschappelijke naam (dus als eenheid) een onderneming
of een bedrijf uitoefent, gelden voor haar nog andere regels. De maatschap wordt dan een
vennootschap onder firma genoemd. Het belang hiervan is dat de vof hoofdelijke
verbondenheid van de vennoten kent voor verbintenissen van de vof, terwijl voor de
gewone maatschap een minder strenge aansprakelijkheid regime geldt: de maten zijn voor
gelijke delen aansprakelijk voor de verbintenissen van de maatschap.
Bij de maatschap en vof is het samenwerkingsvereiste van groot belang. De vennoten dienen
op voet van gelijkheid samen te werken. Zo mag de ene vennoot niet ondergeschikt staan
aan een andere vennoot want dat zou te veel lijken op het bestaan van een
arbeidsovereenkomst. De vennoten dienen samen het beleid van de maatschap of vof te
bepalen. Een maatschap of vof wordt intuitu personae aangegaan -> dat wil zegge omwille
van de persoon; hoogstpersoonlijk. Je sluit een vennootschapsovereenkomst niet willekeurig
met iemand af. Het heet daarom ook wel personenvennootschappen. Bij een maatschap en
vof is niet zoals bij een nv of bv de aandelen het kapitaal maar de persoon van de vennoot.
Hij is in beginsel zowel voor het ontstaan van de personenvennootschap als voor het
voortbestaan ervan beslissend belang. In geval van een stille maatschap blijkt naar buiten
toe doorgaans niet van gezamenlijke beroeps-of bedrijfsuitoefening.
VERSCHIL MAATSCHAP – VOF
Bij de vof is iedere vennoot bevoegd namens de vof te handelen. Maar bij een
vennootschapsovereenkomst mag de bevoegdheid van zo’n vennoot wel beperkt worden.
Bij een maatschap daarentegen mag een vennoot in beginsel slechts namens de andere
vennoten optreden indien deze hem daartoe volmacht (schriftelijke verklaring om namens
iemand rechtshandelingen uit te voeren) hebben gegeven.
Voor de schulden van de vof zijn alle vennoten hoofdelijk verbonden. Het
aansprakelijkheidsregime bij de maatschap is minder streng. Zij zijn in beginsel voor gelijke
delen aansprakelijk.
MAATSCHAP VOF
Iedere maat aansprakelijk voor schulden die Iedere vennoot hoofdelijk aansprakelijk
hij zelf aangaat en voor een evenredig deel voor alle schulden; ook als deze door de
voor schulden van de maatschap. andere vennoot zijn aangegaan.
Werk je samen onder een naam, maar ben je Werk je samen onder een naam en ook
verantwoordelijk voor je eigen aan een product of dienst dan draag je
praktijkvoering (bijv. advocaat) dan is een hiervoor de verantwoordelijkheid en past
maatschap geschikt want dan ben je niet een vof bij je. Je draagt dan samen de
aansprakelijk voor de schulden die je maat schulden van de vof; ook al zijn deze niet
aangaat. door jezelf aangegaan.
Geen rechtspersoonlijkheid Geen rechtspersoonlijkheid
Geen notariële akte Geen notariële akte
Ovk tot samenwerking en inschrijving KvK Ovk tot samenwerking en inschrijving KvK
, lOMoARcPSD|11911780
Het verschil tussen beroeps- en bedrijfsuitoefening is van belang. Voor bedrijfsuitoefening
onder gemeenschappelijke naam zitten dankzij de wet voor vof strengere
aansprakelijkheidsregels dan voor de beroepsuitoefening.
Beroepsuitoefening wijst op persoonlijke dienstverrichting. Persoonlijke kwaliteiten van de
dienstverrichter staan voorop. Hij wordt geacht het welzijn van zijn klant te behartigen.
-> voorbeelden: advocaat, medicus, notaris en accountant. Vaak geldt hier een
beroepsgeheim.
Dit alles is minder het geval bij bedrijfsuitoefening. De bakker, slager en schilder oefenen
bijvoorbeeld een bedrijf uit. Persoonlijke dienstverrichting en vertrouwelijkheid is hier
minder van belang.
VERSCHIL NV/BV – MAATSCHAP/VOF
Nv/bv is zijn rechtsfiguren van geheel eigen aard. Het is geen contract of overeenkomst. Een
nv/bv is een rechtspersoon met een in aandelen verdeeld kapitaal. De aandeelhouders
hoeven niet per se met elkaar samen te werken, en bij een maatschap/vof moet dat juist
wel. Een maatschap of vof is juist wel een vorm van een contract of overeenkomst en de
eigenaren zijn ieder voor hun eigen deel aansprakelijk. Bij nv/bv zijn de aandeelhouders in
beginsel niet aansprakelijk.
De nv/bv moeten altijd een jaarrekening opstellen en deze openbaar maken.
Een aandeelhouder kan een nv/bv niet zomaar verlaten en een vennoot daarentegen kan de
vennootschap wel verlaten.
Een ander groot verschil zit in de organisatiestructuur. Een nv/bv dient altijd twee organen
te hebben; de aandeelhoudersvergadering en het bestuur. Bij de maatschap/vof gaat de
wetgever ervan uit dat de vennoten ook besturen; dus geen duale organisatie.
COMMANDITAIRE VENNOOT (CV) -> tussenvorm van nv/bv/maatschap/vof
Dit is een samenwerkingsovereenkomst tussen een of meer gewone vennoten en een of
meer commanditaire vennoten. Dat is iemand in de cv die een bijzonder positie heeft. Hij is
tot niet meer gehouden dan het bedrag van zijn inbreng. Lijkt dus een beetje op een
aandeelhouder. Hij heeft dus een meer soepele aansprakelijkheid. (art. 19/20/21 K). een cv
is eigenlijk een vof. Het verschil met vof is dus dat bij een cv ook commanditaire vennoten
zijn betrokken. Zij zijn stille vennoten en alleen op financieel gebied betrokken bij het bedrijf.
Het zijn de beherende (de echte) vennoten die de dagelijkse leiding op zich nemen en het
gezicht zijn van de onderneming. Ze zijn dus alleen aansprakelijk voor hun eigen inbreng (de
stille), MAAR als ze zich bemoeien met de bedrijfsvoering of wanneer hun naam wordt
gebruikt in de cv (mag niet) dan zijn ze hoofdelijk aansprakelijk.
CONCERN
Soms worden een aantal rechtsvormen gecombineerd. Dit is het geval bij een groep of
concern. Er is dan vaak sprake van dat de nv de meerderheid van de aandelen in een aantal
bv’s houdt. De nv noem je dan de moedermaatschappij en de bv de dochtermaatschappij.
Zie art. 2:24a/b BW.
EENMANSZAAK
De eenmanszaak is eigenlijk geen echte rechtsvorm. Er is een natuurlijk persoon die zelf
aansprakelijk is voor de schulden. Er is geen onderscheid tussen privé-schulden en zakelijke
schulden; er is dus een vermogen. Een eenmanszaak moet in het handelsregister worden
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottehanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.82. You're not tied to anything after your purchase.