Summary
Samenvatting Aansprakelijkheidsrecht Rechtsgeleerdheid
- Course
- Institution
Samenvatting Aansprakelijkheidsrecht Rechtsgeleerdheid
[Show more]
Seller
Follow
lottehanssen
Content preview
lOMoARcPSD|11911780Aansprakelijkheidsrecht - Rechtsgeleerdheid
College 1 Doelstellingen/functies
HR 21 februari 1997, ECLI:NL:HR:1997:ZC2286, NJ 1999/145
(Wrongful birth); HR 9 oktober 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2735, NJ
1998/853 (Jeffrey);
HR 18 maart 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR5213, NJ 2006/606 (Baby Kelly);
HR 6 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ9228, NJ 2015/376
(Srebrenica); HR 20 december 2019, ECLI:NL:HR:2019:2006, NJ
2020/41 (Urgenda).
Wrongful life: ECLI:NL:HR:2005:AR5213 (Baby Kelly). Baby werd in ’94 geboren, maar
was geestelijk en lichamelijk meervoudig beperkt (chromosale afwijking). Deze
afwijking zat in de familie en heeft aan de verloskundige verzocht om een
vruchtwaterpunctie, verloskundige vond dit niet nodig. Was dit wel gebeurd hadden
de ouders nog een keuze gehad voor abortus. Kelly behoefde extra intensieve
verzorging. Ouders wilden de kosten hiervan op de verloskundige en het ziekenhuis
waarvoor zij werkte verhalen via ‘Wrongful life-vordering’ (onrechtmatig leven). Gaat
ALTIJD om een vordering tot schadevergoeding vanwege het feit dat een kind met
ernstige beperkingen is geboren, hetgeen aan het toedoen van anderen is toe te
schrijven (in casu toe te schrijven aan de verloskundige).
Twee mogelijkheden van fouten:
- Kunstfout: beschadiging van de vrucht door een ander (veroorzaken beperking)
- Informatiefout: aangeboren afwijkingen die (niet door het toedoen van een
ander zijn ontstaan) ten onrechte niet voor de geboorte zijn vastgesteld
(verzuim vaststelling en mededeling van beperking)
Een wrongful life-vordering kan tegen derden worden ingesteld (dus door de ouders tegen de
verloskundige, maar ook door het kind tegen de ouders). In casu: ouders namens zichzelf en
Kelly tegen het ziekenhuis.
2 manieren om deze vordering in te stellen:
1. Contractueel (niet nakomen van afspraak/contract): art. 6:74 BW
2. Buiten contractueel (onrechtmatige daad): 6:162 BW
a. Fout: toerekenbare tekortkoming in de nakoming van de verbintenis
(wanprestatie of OD)
b. Schade
c. Causaal verband tussen OD en schade
Rechtsvraag: Heeft de verpleegster zich gedragen als een redelijk bekwame en ene
redelijk handelende verloskundige? RB: Niet gedragen als een goedhulpverlener wat
een fout oplevert – toerekenbare tekortkoming in de nakoming – jegens de moeder.
Maar was dit ook voldoende om een wanprestatie te plegen jegens de vader en Kelly
zelf?
HR: ja, de vader was geen partij bij de medische behandelingsovereenkomst, maar
zijn belangen waren hierbij wel heel nauw betrokken (financieel verantwoordelijk
voor Kelly). Dus vader was zo nauw betrokken dat de tekortkoming in de nakoming
(wanprestatie) jegens de moeder tegelijkertijd in strijd is met de zorgvuldigheid die in
het maatschappelijk verkeer betaamd is jegens de vader. Dat de moeder een
behandelovereenkomst voor zichzelf heeft afgesloten sluit niet uit dat deze ovk naar
haar aard mede is gericht op het verlenen van zorg aan het nog ongeboren kind, art.
1:2 BW (kind wordt op moment van de zorg gezien als reeds geboren wat ook een
schending van de zorgplicht aan Kelly oplevert). Aan beide eisen van de causaliteit is
voldaan (niet instellen van onderzoek zou Kelly niet geboren zijn en is toerekenbaar).
Ouders hebben recht op immateriële schadevergoeding (art. 6:106 sub b) want zijn
op andere wijze dan in hun persoon aangetast doordat hun keuzerecht over abortus
is beperkt door de verloskundige. Kelly krijgt schadevergoeding op grond van art.
6:97 BW (de schade wordt bepaald door een vergelijking van Kelly in haar toestand
en een Kelly die volledig gezond zou zijn).
Conditio sine qua non
- De fout moet noodzakelijk zijn voor het intreden van de schade
, lOMoARcPSD|11911780
- Toerekenbaar, art. 6:98 BW
Schade
- Materieel: art. 6:96 BW
, lOMoARcPSD|11911780
- Immaterieel (smartengeld): art. 6:106 BW
3 Functies aansprakelijkheidsrecht > In wisselende combinaties
rechtvaardigen zij aansprakelijkheid: driebanden
I Compensatie = herstel in oude toestand (restitutio in integrum) – de juridisch-
financiële toestand
- Schadevergoeding in geld of natura art. 6:103 BW
- Materieel en immaterieel, art. 6:106 BW
- Remedies: schadevergoeding, verklaring voor recht, rechterlijk bevel
- Corrigerende en verdelende rechtvaardigheid
Corrigerend: gebeurt in de vorm van herstel (gelijkheid van onrecht en
herstel) je mag niet meer vergoeden dan de schade die is geleden
Verdelend: in geval van een hele groep dient ieder zijn eigen aandeel te
vergoeden
- John de Mol, kandidaat The Voice, art. 6:109 BW: de rechter mag de hoogte
van de schadevergoeding matigen op de draagkracht van partijen
- Vestiging en omvang van de aansprakelijkheid, art. 6:162 en 98 BW:
corrigerende respectievelijk distributieve rechtvaardigheid
II Genoegdoening = de moreel-psychologische doelstelling
- Twee kanten: erkenning en boetedoening
- Verklaring voor recht (moreel-declaratoir): genoegdoening zie je het meest in
zaken waar niet om schadevergoeding wordt gevraagd, enkel de vaststelling
dat de veroorzaker aansprakelijk is, is al voldoende
Jeffrey: NJ 1988/853. Jeffrey was 3 jaar met een bewegingsstoornis waarvoor
hij zwemtherapie kreeg. Dit was in gezelschap van de therapeute en zijn
moeder. Na afloop van de zwemles gingen ze afzonderlijk douchen, Jeffrey
ging allee terug naar het zwembad en verdronk. De therapeute werd
aansprakelijk gesteld door de ouders, ze verzochten een verklaring voor recht
dat het ziekenhuis aansprakelijk was (dit is een extreme vordering van
genoegdoening). Hof: verklaarde ouders niet-ontvankelijk, want rouwen moet
niet afhankelijk zijn van het feit of er wel of geen verantwoordelijke is
aangesteld. Art. 3:303 BW. Louter emotioneel belang is niet voldoende. HR:
verwerpt het beroep van de ouders en geeft het hof gelijk.
Srebrenica: ECLI:NL:HR:2013:BZ9225, BZ9228 (erkenning, waarheidsvinding,
verantwoordelijkheid). Nederland had soldaten uitgezonden die meededen aan
een VN- vredesmissie. Dutch bad werd overlopen en tussen 8-9 duizend
mensen werden vermoord. Een tolk werd in veiligheid gestel, maar zijn familie
die daar ook was had geen pasje voor het terrein waar ze veilig waren, werden
weggestuurd en uiteindelijk vermoord. In de tweede zaak van Mustafich was
zijn gezin buiten het veilige gebied gezet en werden vermoord. In deze zaken
werd geen schadevergoeding gevorderd, maar werd er gevraagd om de
Nederlandse staat voor recht aansprakelijk te stellen voor de schade uit
onrechtmatige daad (vordering voor verklaring van recht). HR: wijst de
vorderingen toe. Er speelden hierbij 2 vragen. 1. Was het handelen van de
Staat onrechtmatig en 2. Was het indien onrechtmatig toerekenbaar aan de
Staat? De eerste vraag moest worden beantwoord aan de hand van de regels
van het land daar (Bosnië), oordeel was dat de heenzending van familieleden
van eisers een OD opleverde jegens de eisers. De tweede vraag was lastig
want NL opereerde in VN gezag, VN genoot immuniteit, rechter oordeelde dat
er ook iets bestaat als dubbele toerekening. Bij de VN ketste het af, maar bij
de Nederlandse Staat bleek het wel toerekenbaar te zijn.
III Preventie = de feitelijk-economische doelstelling
- Aansprakelijkheid en handhaving: bekijk het aansprakelijkheidsrecht als het
een reden zou zijn voor mensen om zich aan de regels te houden; er kan tot
op heden niet worden vastgesteld dat mensen zich anders gedragen als zij
aansprakelijk gesteld kunnen worden
- Aansprakelijkheid en defensief gedrag (‘chilling effect’): willen artsen hierdoor
geen gevaarlijke operaties meer uitvoeren of willen lidstaten wellicht niet
meer meedoen aan vredesoperaties?; dit kan ook niet worden aangetoond
, lOMoARcPSD|11911780
- Kostenallocatie (bijvoorbeeld het beginsel van ‘de vervuiler betaald’),
risicospreiding (als je met de auto de weg op gaat heb je een verplichte WAN-
verzekering) en vermijden van inefficiënt gedrag (aansprakelijkheid kan
hieraan bijdragen omdat het prikkels kan geven voor economische efficiëntie;
bijvoorbeeld een gestandaardiseerde schadevergoeding lijdt tot lagere
transactiekosten
College 2 Gronden van aansprakelijkheid
HR 9 oktober 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0706, NJ 1994/535 (DES);
HR 24 oktober 1997, ECLI:NL:HR:1997:AM1905, NJ 1998/257 (Baijings/H);
HR 24 december 1999, ECLI:NLHR:1999:AA4004, NJ 2000, 351
(Nugteren/Meskens);
HR 11 november 1983, ECLI:NL:PHR:1983:AG4688, NJ 1984, 331 (Meppelse ree);
HR 7 december 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB2795, NJ 2002/576
(Leeuwarden/Los); HR 31 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU6092, NJ
2011/250 (Nefalit/Karamus);
HR 21 december 2012, ECLI:HR:2012:BX7491, NJ 2013/237 m.nt. S.D. Lindenbergh
(Deloitte/Hassink);
HR 2 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:2914, NJ 2016/194
(Groepsaansprakelijkheid); HR 26 maart 2021, ECLI:NL:HR:2021:461, NJ
2021/127 (Kansschade).
Bekend veronderstelde jurisprudentie
HR 10 juni 1910 W. 9038 (Zutphense juffrouw);
HR 31 januari 1919, NJ 1919, 161 (Lindenbaum/Cohen);
HR 5 november 1965, ECLI:NL:HR:1965:AB7079, NJ 1966/136
(Kelderluik); HR 19 oktober 1990, ECLI:NL:HR:1990:AD1456, NJ
1992/621 (Tennisspel); HR 22 april 1994,
ECLI:NL:HR:1994:ZC1347, NJ 1994/624 (Taxusstruik); HR 28 mei
2004, ECLI:NL:HR:2004:AO4224, NJ 2005/105 (Jetblast).
I Wrongful life
claims
Rechtsvergelijking
- Californië: Turpin v. Sortini: gaat ook om verkeerde mededeling van een
dokter: vordering afgewezen omdat de schade niet kon worden vastgesteld, er
moest dan gekeken worden naar de situatie van het kind als dat zij geen
handicaps zou hebben
- België: Hof van Cassatie: schade kan niet worden vastgesteld wanneer er moet
worden gekeken naar de situatie waarin het kind geen handicaps zou hebben
> HR bij baby Kelly: art. 6:97 BW; je moet de schade begroten op een wijze die
overeenstemt met de aard van die schade (dus wel een vergelijking maken met
hoe ze nu is en hoe ze zou zijn geweest zonder handicaps)
- Frankrijk: Nicolas Perruche: Nicolas was een jongen wiens moeder tijdens
de zwangerschap rodehond had. Kind had serieuze afwijkingen, ziekte was bij
de moeder niet vastgesteld. Was medische hulpverlener aansprakelijk? Nee,
want er was geen causaal verband (jongen was niet ziek door verkeerde
diagnose dokter, maar door de ziekte van de moeder). In cassatie werd dit
oordeel vernietigd en werd geoordeeld dat de dokter wel degelijk
aansprakelijk was omdat hierdoor de keuze tot abortus voor de moeder was
ontnomen. Politiek grijpt in: maakte een wet waarin ‘wrongful life’- vorderingen
werden verboden
> HR bij baby Kelly: HR verwierp het verweer dat er geen cv bestond omdat het
een aangeboren afwijking was, bij baby Kelly oordeelde HR dat het een indirect
gevolg van het handelen van de verloskundige was. Als ze de ouders het hadden
geweten hadden ze abortus kunnen plegen
- Duitsland: BGH: geen schending zorgplicht/onrechtmatigheid. In deze casus was
ook sprake van een rodehond besmetting en de dokter die dit niet had
geconstateerd. Volgens Duitsland kon je geen aansprakelijkheid toewijzen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottehanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73314 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now