Dit is een samenvatting van het onderdeel wetenschapsfilosofie van het vak logica en wetenschapsfilosofie in BA 1 aan de VUB. Het stukje psychologie als wetenschap (HT6) ontbreekt.
normatieve benadering van de wetenschappelijke methode
Written for
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Bachelor In De Psychologie
Logica & Wetenschapsfilosofie
All documents for this subject (5)
Seller
Follow
roosvanwelssenaers
Content preview
WETENSCHAPSFILOSOFIE
1.
2.
3.
4. HT 4: Normatieve benaderingen v/d wetenschappelijke methode
→ bepaalde criteria opgelegd aan de wetenschap (waar men moet aan voldoen)
4.1. Het verband theorie-werkelijkheid
° doel wetenschap: op duurzame wijze vat krijgen op (een bep onderdeel van) de
werkelijkheid, en dit door deze beter te kunnen
* begrijpen = verklarende functie
* manipuleren = voorspellende functie
° filosofische vraag = deze naar de betrouwbaarheid van wetenschappelijke kennis
→ concreet: criteria bepalen waaraan wetenschappelijke uitspraken moeten voldoen,
willen zij dat “autoritaire” label waard zijn
° link met logica als het bepalen v/d kwaliteit van uitspraken (als product van
redeneringen)
streeft naar kwaliteitscriterium
→ beeld v/d werkelijkheid ophangen (theorieën,…) -- deeltje v/d werkelijkheid (bep domein van
fenomenen) -- inzicht krijgen
→ begrijpen, verklaren v/d werkelijkheid
→ overlevingskracht: anticiperen, manipuleren (voorspellen)
→ adhv criteria
→ kijken naar methode die verband tss theorie en werkelijkheid weergeeft
° idealiter: duidelijke afbakening wat wel/geen wetenschap is = “demarcatie” (geen twijfel)
→ niet evident! bv moeilijk als men slechts naar uitspraken zelf kijkt (veel onzin wordt op
zeer ‘geleerde’ en samenhangende wijze gebracht)
° probleem: zich (moeten) verlaten op getuigenis
→ mogelijke oplossing: daarnaast zich ook concentreren op de methode of ‘de weg naar’
kennis als kwaliteitstoets: wég met willekeur!
° de eis v/e duidelijk aantoonbaar systematische manier van denken/handelen kan op
diverse manieren worden ingevuld
beweringen: wat is wetenschappelijk en wat niet?
→ hoe ben je tot die bewering gekomen?
→ op systematische manier? (verzamelen van bewijsmateriaal - plausibel? - reproduceerbaarheid?)
, ° we moeten ons uitspreken over 2 dimensies verbonden aan kennis: een empirische
(zintuiglijke) en een rationele (theoretische)
→ vertaald in 2 types van wetenschappelijke redenering: inductief en deductief redeneren
→ deductie: zoals in logica → indien uitgangspunten waar zijn, dan moet ook de conclusie
dat zijn (vb: indien ‘alle katten zijn zoogdieren’ en ‘Arthur is een kat’, dan zeker ‘Arthur is een zoogdier’)
° niet alle redeneringen zijn van die aard, maw de geg leiden soms slechts met bep
waarschijnlijkheid tot de conclusie (bv: indien ‘elke ochtend bij droog weer maakt mijn buurman een
wandeling’ en ‘het regent niet vanochtend’, dan wellicht ‘mijn buurman zal straks een wandeling maken’)
° inductie = veel toegepaste methode, ook/vooral in dagelijks leven, maar niet sluitend, dus
niet iedereen tevreden ermee!
→ dit vertaalt zich in uiteenlopende eisen over het verband theorie-ervaring (v/d
werkelijkheid)
4.2. Verificatieleer
° zeer strenge opvatting: enkel direct verifieerbare waarnemingsrapporten (1) of logische
bewerking (2) daarvan zijn aanvaardbaar als wetenschappelijke uitspraken (vb: water tot 100°C
opgewarmd, kookt)
→ betrouwbaarheid wet kennis opbouwen: theorieën herleiden tot de bouwstenen (absolute zekerheid)
→ is deze eis te veralgemenen binnen wetenschap?
→ 4 problemen!
● universele uitspraken
○ hét doel v/d wetenschap = wetten formuleren, dus veralgemenen tot
universele beweringen
○ vb: (∀𝑥)((𝑀𝑥 & ∼ 𝐾𝑥) ⊃ (𝐸𝑥 ∨ 𝑅𝑥)) → zulke uitspraken zijn per definitie niet
verifieerbaar (vb: toekomst ≠ verifieerbaar)
○ immers: zijn slechts logisch herleidbaar tot een oneindige conjunctie van
particuliere waarnemingen
● tijdsgebonden uitspraken
○ niet slechts alle instanties vandaag, maar ook in verleden en toekomst zijn
evident niet beschikbaar
○ voor verleden betreft dit zelfs particuliere feiten: vergt andere methode (ihb
bronnenkritiek)
○ gerelateerd aan (Hume’s) kritiek op inductie mbt kennis v/d toekomst
(steeds onzeker)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller roosvanwelssenaers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
