Hoofdstuk 16 – Voeding & vertering
16.2. Voedingsstoffen
Voedingsmiddelen = alles wat je drinkt & eet
6 typen voedingsstoffen
o Koolhydraten → brandstof
o Vetten → brandstof & bouwstof
o Eiwitten → bouwstof
o Water → bouwstof, oplosmiddel, steunmiddel, warmtebuffer, transport
o Mineralen → bouwstof
o Vitamines → hulpstof
Voedingsvezels = plantaardige voedingsmiddelen die door ons niet verteerd
kunnen worden → bevorderen darmperistaltiek
Bepaalde voedingsstoffen kunnen in het lichaam opgeslagen worden als
reservestoffen
16.2.1. Koolhydraten
Koolhydraten
o Monosachariden = enkelvoudige suikers
o Disachariden = tweevoudige suikers
o Polysachariden
Zetmeel in bijv. aardappelen
o Belangrijkste polysacharide
Cellulose komt veel voor in plantaardig voedsel, maar niet verteerbaar
o Belangrijkste voedingsvezel
In darmen → bacteriesoorten die cellulase bezitten
o Kunnen wat energie uit cellulose halen
Glucose is de brandstof in stofwisseling
o Spijsvertering: koolhydraat → glucose
o Overschot opgeslagen als glycogeen in lever & spieren
o Organen verzadigd met glycogeen → rest in vet omgezet
16.2.2. Vetten
Lipiden
Opgebouwd uit 1 molecuul glycerol & 3 vetzuurmoleculen
Essentiële vetzuren = enkele vetzuren die we niet zelf kunnen maken
Verzadigde vetzuren bezitten het max aantal H-atomen in de keten
o Reservebrandstof & isolatiemateriaal
o In veel dierlijke voedsel
Onverzadigde vetzuren bezitten minder H-atomen vanwege dubbele
bindingen → gebogen
o Structurele rol & energie bij verbranding
o In veel plantaardige voedsel
, Cholesterol speelt belangrijke rol in celmembranen
o Tussen fosfolipiden in, waardoor membraan stabiele structuur krijgt
o Te veel aan cholesterol → ophopen in bloedvaten
Verzadigde vetzuren versnellen het proces
Dichtslibben → hart- en vaatziekten
o Onverzadigde vetzuren stimuleren afbraak
Olie of vet?
o Dieren vaak vet & planten vaak olie
16.2.3. Eiwitten
Proteïnen → belangrijk bouwstof
Grootste deel van afbraakproducten wordt afgescheiden
Kunnen via darmwand worden opgenomen in het bloed
Assimilatie → 20 verschillende aminozuren nodig
o Niet-essentiële aminozuren; kan je zelf maken
o Essentiele aminozuren; moet in voedsel zitten
16.2.4. Water
Verlies door urine, ontlasting & verdamping
Aangevuld door drinken, eten en dissimilatieprocessen
Vochtbalans: elk 24 uur 2 liter vocht innemen
16.2.5. Mineralen
Natrium & kalium voor goede samenstelling bloed & weefselvocht
Spoorelementen = mineralen die in zeer kleine hoeveelheden opgenomen
hoeven te worden
o Calcium (Ca) → opbouw skelet & werking spieren en zenuwen
o Fosfor (P)& magnesium (Mg) → skelet
o IJzer (Fe) → hemoglobine
o Natrium (Na) & kalium (K) → osmotische waarde in bloed
o Jodium (J) → werking schildkier
o Fluor (F) → sterk glazuur
16.2.6. Vitamines
Voor het goed verlopen van stofwisseling
Meeste in voedsel
Vitamine A, D & K → vet oplosbaar
Vitamine B & C → wateroplosbaar
Vitamine D kan zelf gemaakt worden mits er zonlicht is
Binas 82A
16.3. Voeding en gezondheid
Groei & herstel → veel bouwstoffen nodig
Zware lichamelijk arbeid → veel brandstoffen nodig
Koolhydraten & vetten opgeslagen in onderhuids vetweefsel → overgewicht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Forcer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.