Samenvatting 10 Voor Biologie - Hoofdstuk 17: Omzetting, opslag en uitscheiding
28 views 3 purchases
Course
Biologie
Level
VWO / Gymnasium
Samenvatting 10 Voor Biologie - Hoofdstuk 17: Omzetting, opslag en uitscheiding. Dit hoofdstuk gaat over de lever en nieren. Er wordt dieper ingegaan op verschillende soorten stofwisselingen in de lever en filtratie van stoffen in de nier.
Hoofdstuk 17 – Omzetting, opslag en uitscheiding
Lever; speelt belangrijke rol bij stofwisseling
o Opslag van vet
o Grote bijdrage aan Homeostase
Nieren: concentratie anorganische bestanddelen in bloed constant
Longen: continue aanvoer van O2 & afvoer van CO2
17.1. De lever
Lever krijgt bloed via slagader: leverslagader vanuit aorta
o Zuurstofrijk
Bloedaanvoer via poortader: na maaltijd beladen met voedingsstoffen
o Zuurstofarm
Bloed verlaat lever op gewone wijze via leverader
Dubbele bloedtoevoer
o Poortader: samenstelling kan sterk wisselen
o Verlaten lever: constante samenstelling
17.2. Bouw van de lever
Leverlobjes: levercellen in de vorm van eensteensmuurtjes
o Op elke zeshoek: takje van poortader, leverslagader & galgang
o Vertakken verder in leverlobje
Haarvaten = sinusoïden; wijder dan gewoon haarvatennet
o Zuurstofrijk bloed uit slagader gemengd met zuurstofarm, maar
voedselrijk bloed uit poortader
Stroomrichting: van buiten naar het centrum
Wanden van sinusoïden: bekleed met Kupffercellen
o Speciale fagocyten; nemen oude rode bloedcellen en brokstukken van
andere cellen op en halen toxinen uit het bloed
o Signaleren de aanwezigheid van lichaamsvreemde stoffen in bloed
Galkanaaltjes richting: tegengesteld aan bloed
o Levercellen vormen gal met afvalstoffen
o Gal via galgangen naar galblaas
17.3. Functies van de lever
Lever neemt deze stoffen vanuit poortaderbloed op:
o Monosachariden
o Aminozuren
o Klein-moleculaire vetzuren met korte C-ketens en glycerol
o Mineralen
o Vitamines
o Stoffen uit genotmiddelen
o Sommige medicijnen
Grote vetzuurmoleculen → via lymfevaten opgenomen
o Ander deel in onderhuids bindweefsel
, 17.3.1. Suikerstofwisseling
Lever zorgt voor de juiste bloedsuikerspiegel
o Concentratie van glucose in bloed
o Geregeld door glucagon en insuline
Insuline: glucose → glycogeen
o Verhoogt osmotische waarde niet (onoplosbaar)
o Maximum glycogeen bereikt → glucose in vet omgezet
Negatieve terugkoppeling: gehalte te hoog → insuline gemaakt
Bloedsuikerspiegel hoger dan 0.17% → glucose in urine
Lever kan glucose maken
o Omzettingsreacties met aminozuren, vetzuren & melkzuur
o Als inspanning intensief en erg lang duurt
17.3.2. Vetstofwisseling
Levercellen: vetzuren + glycerol → vetten
Zo nodig: vetten → vetzuren & glycerol
Verzadigde vetzuren → onverzadigde vetzuren
Cholesterol → galzure zouten of produceert zelf cholesterol
o Te veel → atherosclerose (aderverkalking)
o Leidt tot verstopping (infarct) & hoge bloeddruk
o Maakt deel van celmembranen
o Stof nodig bij stofwisselingsprocessen
17.3.3. Eiwitstofwisseling
Eiwitsynthese
Vormen alle plasma-eiwitten zoals albumine, globuline & stollingsfactoren
Aminozuren → andere aminozuren
o Tekort kan worden opgevangen
o Essentiële aminozuren niet zelf maken
Geen eiwitten of aminozuren opslaan → het teveel afbreken
Desaminering
o NH2-groepen → ammoniak → ureum CO(NH2)2
Aan bloed gegeven en door nieren uitgescheiden
o Rest omgezet in glucose of voor verbranding
17.3.4. Stikstofuitscheiding
Bij verschillende diergroepen anders
Zoutwatervissen (hypotonisch t.o.v. milieu)
o Verliezen hele tijd water
o Speciale chloridecellen: actief Cl-ionen uitscheiden
o Urine geconcentreerd met o.a. ureum & trimethylamine
o Kunnen H2O uit zout actief opnemen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Forcer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.74. You're not tied to anything after your purchase.
