Summary
Samenvatting Rechtsbescherming tegen de overheid Rechtsgeleerdheid
- Course
- Institution
Samenvatting Rechtsbescherming tegen de overheid Rechtsgeleerdheid
[Show more]
Seller
Follow
lottehanssen
Content preview
Rechtsbescherming tegen de overheid -Rechtsgeleerdheid
Hoorcollege 1
Het constitutionele kader van rechtsbescherming tegen de overheid
Leerdoelen:
1. De constitutionele positie van de rechter uiteenzetten en verklaren;
2. De historische ontwikkeling van de bestuursrechtelijke rechtsbescherming
schetsen en verklaren;
3. De staatsrechtelijke verhouding tussen wetgever, bestuur en rechtspraak
weergeven en becommentariëren;
4. De indringendheid van de rechterlijke toetsing in relatie tot de beginselen
van willekeur, evenredigheid en proportionaliteit weergeven en analyseren;
5. De rechtsvormende taak van de rechter omschrijven en problematiseren;
6. De constitutionalisering van het procesrecht, en met name de ontwikkelingen
omtrent het recht op een eerlijk proces, weergeven, duiden en analyseren.
Verplichte jurisprudentie:
1. HR 16 mei 1986, NJ 1987, 251 (Landbouwvliegers)
2. ABRvS 9 mei 1996, Gst. 1997-7053, 9 m.nt. J.M.H.F. Teunissen (Kwantum
Nederland
B.V. (Maxis & Praxis))
3. ABRvS 4 juni 1996, ECLI:NL:RVS:1996:ZF2229 (Keuringsplaats Scheerwolde)
4. ABRvS 4 maart 2015, AB 2015/160 m.nt. R. Stijnen (Alcoholslot)
5. CRvB 1 juli 2019, AB 2019/463 m.nt. M. van Zanten (Verdeelmodel
Participatiewet)
Rechtsbescherming tegen de overheid: waar hebben we het over?
RBTO is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de bestuursrechter en de
burgerlijke rechter.
Voorbeeld zaken: Urgenda, Programma aanpak stikstof, Kinderopvangtoeslagen en
Avondklokmaatregel
Rode draad in deze cursus
In dit vak gaat over de waarborgfunctie van het publiekrecht
De borging van de rechtspositie van de burger in zijn contacten met de
overheid geschiedt door:
Rechtsbescherming bij een onafhankelijke rechter, maar ook:
• De normering van het overheidsoptreden door wet- en regelgeving
• De normering van het overheidsoptreden door EU-recht
• De normering van het privaatrechtelijk overheidsoptreden
We doen dat door die waarborgfunctie te plaatsen in de ‘multilayered algorithmic
state’
Recht op toegang tot de rechter in geschillen met de overheid?
• De Grondwet maakt de rechtsbescherming tegen de overheid mogelijk
sinds 1887. Huidige Grondwet zegt het in artikel 112, tweede lid. Andere
rechterlijke colleges die niet tot de rechtsmacht behoren:
- Afdeling bestuursrechtspraak van de raad van state (hoogste
algemene bestuursrechter)
- College van beroep voor het bedrijfsleven (economisch recht)
- De centrale raad van beroep (hoogste recht sociale zekerheid)
• Een historisch beladen discussie: Loeff – Struycken → is rechterlijke
bemoeienis met het openbaar bestuur überhaupt wenselijk?
, Loeff: voorstel algemene wet bestuursrecht in 1905
1
, Struycken: kritiek op Loeff, heeft de rechter daar eigenlijk wel een rol te spelen?
• Maar artikel 115 Grondwet > als een bestuurlijke heroverweging procedure
voorafgaand aan het beroep op een onafhankelijke rechter. Als alternatief
voor een beroep op de rechter. Dus geen onafhankelijke rechter Maar de
regering die in hoogste instantie
oordeelde nadat advies was ingewonnen bij de afdeling geschillen van de
Raad van State. Bepaalt nog steeds dat administratief beroep mogelijk is
(bedoeld als eindvoorziening!)
• Rechter of bestuur?
Beslist door het EHRM in de zaak Benthem → het Kroonberoep is in strijd
met artikel 6 EVRM (recht op onafhankelijke en onpartijdige rechter)
De zaak Benthem heeft ervoor gezorgd dat de procedure van administratief beroep in
Nederland werd afgeschaft.
Feiten: Hij ging na een beslissing van de kroon tegen die beslissing in beroep in
Straatsburg Bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Hij zei ja is die
procedure van dat administratief beroep op de kroon is dat nu wel een
onafhankelijke rechter In de zin van artikel 6 van het EVRM? Het Hof in
Straatsburg oordeelde: nee, dat is geen onafhankelijke rechter In de zin van
artikel 6 EVRM en dat heeft er uiteindelijk toe geleid eerst via een tijdelijke
wet kroon verschillen en uiteindelijk 1994 de inwerkingtreding van de
Algemene wet bestuursrecht dat we over de hele breedte van het
bestuursrecht de hele breedte dus van publiekrecht dat er beroep op een
onafhankelijke rechter openstaat.
Recht op toegang tot de rechter?
• Artikel 6 EVRM: burgerlijke rechten en verplichtingen en strafrechtelijke
vervolging → relevantie voor het bestuursrecht? Ja, art. 6 EVRM dekt bijna
heel het bestuursrecht, niet zo zeer voor het belastingrecht en
vreemdelingenrecht, daar is art. 47 handvest >
• Artikel 47 Handvest: ‘Eenieder wiens door het recht van de Unie gewaarborgde
rechten
en vrijheden zijn geschonden (...)’ (In een EU rechterlijke context)
• Onze eigen Grondwet kent zo’n grondrecht op toegang tot de rechter (nog) niet.
Maar:
- Voorstel voor een nieuw artikel 17, eerste lid, Grondwet is inmiddels in
eerste lezing aangenomen door TK en EK:
‘Ieder heeft bij het vaststellen van zijn rechten en verplichtingen of bij het bepalen
van de gegrondheid van een tegen hem ingestelde vervolging het recht op een eerlijk
proces binnen een redelijke termijn voor een onafhankelijke en onpartijdige rechter’
Burgerlijke rechter of bestuursrechter?
• Artikel 112, tweede lid, Grondwet: ‘Geschillen die niet uit burgerlijke
rechtsbetrekkingen zijn ontstaan kunnen worden opgedragen aan de
rechterlijke macht of aan gerechten die niet tot de rechterlijke macht
behoren’
→ geschillen die verband houden met de uitoefening van een publiekrechtelijke
taak – publiekrechtelijke rechtsbetrekking
Rechtsbescherming tegen besluiten in beginsel bij de bestuursrechter. Voor alle
andere publiekrechtelijk handelen (feitelijk handelen, doormiddel van
privaatrechtelijke instrumenten) van de overheid, bij de burgerlijke rechter
• Wij hebben dat laatste strikt opgevat als uitoefening van een
publiekrechtelijke bevoegdheid en het oordeel daarover (in beginsel) aan de
bestuursrechter opgedragen
• De bestuursrechter als bedoeld in artikel 1:4 Awb is bevoegd kennis te
nemen van geschillen over besluiten (zie artikel 8:1 Awb)
• Rechtsbescherming tegen de overheid is echter een gezamenlijke
verantwoordelijkheid van burgerlijke rechter en bestuursrechter. >
Rechtsbescherming tegen besluiten in beginsel bij de bestuursrechter. Voor
het andere publiekrechtelijk handelen van de overheid bij de burgerlijke
, rechter.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottehanssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now