Biologie Voortplanting VWO
01 - Ongeslachtelijke voortplanting
Voortplanting is nodig voor het in stand houden van leven. Je hebt 2 soorten, Alleen of met
een ander.
Celdeling
Cellen reproduceren zich door celdeling. Bij celdeling ontstaat er uit een moedercel twee identieke
dochtercellen, ze hebben dus dezelfde genetische eigenschappen. Uiteindelijke hou je twee cellen over, de
moedercel gaat dus op in de dochtercellen.
● Celdeling is nodig voor de groei en voortplanting van organismes.
● Celdeling is ook belangrijk voor het vervangen van cellen.
Op natuurlijke wijze
Bij ongeslachtelijke voortplanting ontstaan er nakomelingen die genetisch identiek zijn. Eencelligen planten
zich voort door middel van celdeling. De eencellige deelt zich, en die twee cellen groeien dat uit tot een volledig
organisme. Je hebt ook;
● Knopvorming (poliepen), Uitlopers (aardbeien), knollen (aardappels) De knollen krijgen knoppen,
uitlopen ontstaan nieuwe aardappelplanten. , Bollen (tulpen) Tussen de rokken bevinden zich
knoppen. Als in het voorjaar een bol uitloop worden een deel van de reserven uit de rokken verbruikt.
De rokken verschrompelen en de overgebleven knoppen vormen nieuwe bollen.
Op kunstmatige wijze
Je kan ongeslachtelijk voortplanten op kunstmatige wijze.
● Stekken. Bij stekken snijd je een stuk van stengel of blad af. Op het snijvlak gaan wortels zich
ontwikkelen. Hieruit groeit een nieuwe plant.
● Speciale manier van stekken is weefselkweek. Stukjes weefsel worden op een goede voedingsbodem
gebracht. De cellen delen en na een paar weken ontstaat een hoeveelheid ongedifferentieerd weefsel;
De callus. Ze worden weer naar een ander bodem gebracht en groeien van de callus uit in kleine
plantjes. Ook deze plantjes zijn identiek aan de
moederplant.
Celcyclus
Aan het begin van de celdeling spiraliseren (rollen) de chromosoming zich
op, ze worden korter en dikker. Na de celdeling ontrollen ze weer. Bij planten,
dieren en schimmels begint de celdeling met de deling
van de celkern. De kerndeling heet mitose. Na de mitose wordt de cel
verdeeld over 2. Na de deling vormen de cellen nieuw cytoplasma,
dat heet plasmagroei. Ook neemt het aantal celorganellen toe.
M-fase is wanneer de mitose plaatsvindt.
Daaromheen bevindt zich de interfase. Op
ongeveer de helft van de interfase met de de S-
fase (DNA-synthese), het DNA wordt
gekopieerd. De kopie blijft vast zitten aan de
chromosomen van van de kopie gemaakt is. De plaats
waar de kopie vast zit aan het DNA noem je
centromeer. Zolang ze aan elkaar vastzitten heet het
paar een chromosoom en de
individuele DNA een chromatiden. G-fases
dienen voor controle. Je hebt ook de G0-Fase,
dat is wanneer de cel rust heeft, er treden geen delingen op.
, lOMoARcPSD|11846834
M-Fase (Mitose)
Interfase: Er vind een verdubbeling van chromosomen plaats.
Profase: Het centrosoom verdubbelt. Aan het eind van de profase spiraliseert het DNA.
Prometafase: Het kernmembraan verdwijnt. De centrosomen hebben een spoelfiguur van
trekdraden gevormd. De trekdraden vormen een soort koepel om de chromatiden. Metafase: De
chromatiden plaatsen zich tegenover elkaar.
Anafase: De chromatiden worden van elkaar getrokken
Telofase: Om de chromosomen ontstaat een nieuw kernmembraan. De cel snoert zich in aan beide kanten,
zodat het er twee kunnen worden.
2 - Geslachtelijke voortplanting
Celfusie
Een kenmerk van geslachtelijke voortplanting is de versmelting van 2 cellen; dit heet celfusie. De nieuwe cel
heeft door de versmelting het dubbele aantal chromosomen en informatie van beide kanten. Om het aantal
chromosomen constant te houden vindt er een reductie van chromosomen plaats. Bij mensen vind deze reductie
plaat bij de gameten of geslachtscellen. Andere cellen heten somatische cellen.
Meiose
Tijdens de bevruchting fuseren twee gameten. Gameten zijn
haploïde cellen; ze bevatten één volledige set chromosomen (n).
Een bevruchte eicel bevat twee Gameten (2n), het zijn diploïde
cellen. Alle somatische cellen zijn diploïd. Het process van de
chromosoom reductie heet
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lottehalmans. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.