Class notes
Inleiding Religiewetenschappen: Aantekening van hoorcolleges
- Course
- Institution
Aantekeningen van de hoorcolleges (zonder werkcolleges) Inleiding Religiewetenschappen. Cijfer: 7.7
[Show more]
Seller
Follow
LukasVonhout
Reviews received
Content preview
Inleiding Religiewetenschappen aantekeningenLukas Vonhout
College 1 07-09-2022
Hoe definieer je religie?
Er zijn tientallen definities maar geen enkele definitie wordt universeel geaccepteerd.
Iedereen heeft een idee van wat religie bedoeld wordt, en iedereen wordt door zijn omgeving
beïnvloed.
Religie wordt meestal gekoppeld aan begrippen zoals;
- Geloof in een god(en) theïsme
- Naar de kerk gaan en bidden
- Zo iets als het christendom, de islam, jodendom etc.
- Priesters, geestelijken, heilige teksten en boeken, gebedshuizen etc.
- Zingeving en antwoorden op grote vragen
College 2 12-9-2022 religie definiëren
Geschiedenis van het woord Religie
Het woord ‘religio’ was aanwezig in vroeg christelijke Latijnse geschriften.
Het woord word bij de Romeinse tijden niet gebruikt om innerlijke verhoudingen met een god
maar het gaat meer om de praktijk, het gaat om orthopraxy en niet om orthodoxy (ortho = op
de juiste manier). Bij de romeinse religie gaat het vooral om orthopraxy dan om de leer, de
rituelen zijn erg belangrijk.
Augustinus zegt in De Vera Religione over de aanbidding van de enige God. Augustinus
gebruikt het woord religio heel anders dan bij Cicero, Augustinus heeft het namelijk over
innerlijke processen en Cicero als Romein spreekt vooral over de praktijk.
In de 16e eeuw (reformatie splitsing van katholieke kerk en het protestantisme) word het
woord religio minder belangrijk.
De nadruk op geloof wordt nog belangrijker. In het protestantisme wordt het geloof nog meer
benadrukt. Het nadruk op niet rituelen en de nadruk op innerlijkheid en de innerlijke
verbinding bij God, door de verbinding van het Woord (sola scriptura).
Religie wordt gezien als gemoedstoestand en als een innerlijke handeling dan een praktijk na
de reformatie, er zit een anti-ritualisme en er is een duidelijke afkeuring tegenover rituelen.
In de 19e eeuw gaan westerlingen religies die zij tijdens reizen ontmoeten in categorieën gaan
plaatsen.
Er worden vier groepen gemaakt in de 19e eeuw;
1. Christendom
2. Jodendom
3. Islam
4. Idolatrie/afgoderij
Deze kaders heeft duidelijk te maken met het feit dat het monotheïsme veel bekender was in
de 19e eeuw.
,Chronologisch schema met ontwikkelingsfasen van primitieve religie (fetisjisme)
1. Primitieve religie (fetisjisme, animisme)
2. Polytheïsme
3. Monotheïsme
Primitief → Polytheïsme → Monotheïsme
Dit model komt uit de 19e eeuw, de primitieve religies werden gezien als de eerste stap en
redeneerde dat deze groeperingen uiteindelijk ook als een monotheïstische religie zich zouden
ontwikkelingen (met het Christendom als uiteindelijk voorbeeld).
Na de verlichting wordt er ook gesteld dat na het monotheïsme de wetenschap komt, religie
gaat onder de rationaliteit van de wetenschap.
19e / 20e eeuw is er een nieuwe taxonomie:
Er wordt onderscheid gemaakt tussen wereld religies en speciale religies.
- Wereldreligies; universele religies die wereld verspreid zijn, een zendingsboodschap
(missionering) heeft en niet op één locatie voorkomt. Christendom, Islam,
Boeddhisme etc.
- Speciale religies; Jodendom (het gaat via de bloedlijn van de moeder, de groep is dus
vrij gesloten voor de buitenwereld, daarnaast missioneren zij niet) inheemse of
regionale religies, afrikaanse religies etc.
Daarnaast komen er ook definities van religie, sociologisch, antropologisch, psychologisch
etc.
In al deze schema’s zien we een duidelijke christelijke of protestantse bias in het concept
religie.
Religie definiëren
3 typen van definities;
1. Essentialistische of substantiële definities: wat is de essentie van de religie? Een
poging om religie vanuit haar essentie te beschrijven, wat is het verschijnsel en wat is
de essentie van religie? Het zoeken naar een kern en wat religie nou precies is (de
substantie van religie) wat is religie
2. Functionele definities: religie vanuit haar functie in de samenleving of de functie van
religie voor het individu. Minder wat is de kern, maar meer wat is de functie van
religie? Wat doet religie
3. Fenomenologische definities: (1) religie als een apart fenomeen, als een fenomeen op
zich, dus niet te reduceren tot iets anders. Het inleven in de religieuze fenomenen om
zo naar de essentie ervan naar de universele betekenis te komen.
Je kunt het niet verklaren als iets anders (door sociale of psychologische functies), je
moet religie zien als een apart verschijnsel en als een fenomeen op zich zien. Religie
word als een fenomeen op zich gezien wat je alleen als beleving en ervaring kunt
duiden, dus niet op een sociologische, psychologische, antropologische manier. Er
wordt verondersteld dat God bestaat en er wordt gekeken naar de uitingen van religie.
(2) Naast deze benadering van fenomenologische definities heb je ook de poging om
het hele definitie probleem te omzeilen door een opsomming van de fenomenen die
alle religies gemeenschappelijk hebben. Definities die vaker met lijstjes van
, kenmerken van religie werken. Deze vorm is een stuk wetenschappelijker omdat er
geen uitspraak wordt gedaan of God bestaat of niet, het fenomeen wordt alleen
beschreven en wordt afgebakend.
De functie van het definiëren van religie is om iets af te bakenen. Een definitie van religie
omschrijft duidelijk wat tot de categorie religie behoort en wat er buiten valt.
Veel definities zijn echter geen neutrale beschrijvingen.
In definities zit ook een macht factor in. Het is geen beschrijving van universele werkelijkheid
maar een middel om onderzoeksgebied af te bakenen en helderheid te scheppen. Definitie is
dus als een bril of een kaart.
College 3 14-9-2022 hindoeïsme
Geschiedenis van het Hindoeïsme;
- Vedische hindoeïsme (1700 v.g.t – 300 v.g.t)
Tussen 2300-2000 BC was er een Indus Vallei civilisatie.
Er is niet veel bekend over deze civilisatie maar de wortels van het hindoeïsme is hier
te vinden.
- Wanneer de Aryans (noble ones) zich in de Indus Vallei binnen dringen begint het
duidelijke begin van het vedische Hindoeïsme. De Aryans schrijven de Veda (sanskrit
voor kennis). In de Samhitas (collecties) staan duizenden hymnen verdeeld over vier
boeken;
1. Rig-veda, deze is het belangrijkst en is het oudst van de vedas. Het bevat duizend
hymnen om de goden te eren van de vedische pantheon.
2. Brahmanas, ging vooral om de rituelen en de filosofie uit de vedas, een soort
handleiding voor priesters om rituelen uit te voeren ( Brahmin=priester)
3. Aranyakas, zoals bij de Brahmanas gaf het een blik op de rituelen maar had het
ook een metafysische/filosofische kant.
4. Upanishads (vedanta = einde van de Veda), dit wordt gezien als het einde van de
Veda teksten. Deze tekst word ook gezien als een Shruti tekst (wat is gehoord van
de goden) in plaats van een Smriti (wat is onthouden door de mens) en had dus een
hogere status. De upanishads heeft verscheidene dialogen tussen mentoren en
leerlingen
de andere vedas werden gezongen voor liefde, goede oogst, gezondheid en ziekte,
welvaart etc.
de goden waar de Aryans in geloofde zouden de krachten van orde in de samenleving,
natuur en de kosmos bewaken. De tegenpool van deze orde zijn de anti-goden
(demonen), deze anti goden staan voor de chaos.
- Om de goden goedgezind te houden gebruikte de priesters (Brahmins) de hymnen uit
de vedas.
Er waren drie belangrijkste goden;
1. Agni werd gezien als het rituele vuur dat de Brahmins gebruikte om de goden te
aanbidden.
2. Indra, koning van de goden, god van regen en vruchtbaarheid
3. varuna, god van de kosmische orde (rita)
Upanishads;
, Bij de Upanishads kwam de discussie naar voren over de relatie tussen de Atman (het
goddelijke in ieder persoon) en de Brahman (het goddelijke al). De focus kwam niet meer te
liggen op de priesters (Brahmin) maar juist op het individu, iedereen kon weer terug in de
Brahman op gaan omdat ieder de Atman bevat.
Daarnaast kwam ook het idee van reïncarnatie hier als eerst naar voren. In de Upanishads
word gesteld dat na de fysieke dood de Atman het lichaam verlaat en wordt herboren in een
nieuw lichaam. De Atman blijft zo in een eeuwige cyclus van het constant herboren worden in
een nieuw lichaam. Als de Atman goede karma (actie, daden) heeft opgebouwd en goede
daden heeft verricht komt hij of zij in een beter lichaam terecht (in die van een Brahmin bv).
Om uit deze eeuwige cyclus (Samsara) te ontsnappen moet de Atman weer opgaan in de
Brahman door het bereiken van het Moskja.
Figuur 1: Uit de presentatie van Mirte Martinus van het vak 'wereldreligies' aan FHTL.
Vanuit de Brahman ontstaat je Atman →
de Atman zit vast in de Samsara →
tijdens je leven bouw je goede of slechte karma op →
dit heeft effect op in welke vorm je reïncarneert, dat is je Varna →
het heeft dus ook invloed op in welke Dharma(plicht), klasse je wordt gereïncarneerd →
als je uit het Samsara weet te breken heb je Moksja bereikt, alleen door het Moksja kun je uit
de Samsara komen.
Er zijn drie verschillende soorten Dharma’s (plichten);
1. Varna-Ashrama-Dharma = Kast/Klassen en levens plicht (class-and-life-stage-
dharma), het gaat hier om de plichten vanuit je kast, gender, leeftijd etc.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LukasVonhout. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now