Samenvatting 10 Voor Biologie - Hoofdstuk 26 : Evolutie
20 views 1 purchase
Course
Biologie
Level
VWO / Gymnasium
Samenvatting 10 Voor Biologie - Hoofdstuk 26 : Evolutie. Dit hoofdstuk gaat over geschiedenis van mensen en dieren, de evolutietheorie, hoe mutaties leiden tot nieuwe soorten en de wet van hardy weinberg.
Hoofdstuk 26 – Evolutie
26.2 Van eencellig naar meercellig
Zelforganisatie: enkele organische moleculen vormden een geheel met
elkaar
o Hieruit ontwikkelden de eerste bacteriën
Archaeabacteriën: huidige extremofiele bacteriën
o Leven in extreme milieus
26.2.1 Prokaryoten en eukaryoten
Bacteriën zijn prokaryoten:
o Geen kern & ontstonden eerder dan cellen met kern
o DNA en RNA ligt vrij in cytoplasma
o Bevatten geen organellen en leven meestal anaeroob
Andere organismen zijn eukaryoten:
o Hebben een kern met DNA en afgesloten van rest van cytoplasma
o Bevatten organellen en leven altijd aeroob
Eukaryoten → endosymbiose van verschillende prokaryoten
o Cyanobacteriën (bacteriën met fotosynthese) & mitochondriën
opgenomen door andere prokaryoten als symbiont of parasiet
Vanaf het begin vermeerderden de eencellige organismen zich
ongeslachtelijk door mitose
o Er ontstond geslachtelijke voortplanting: meiose en soorten wisselden
hun haploïde kernen uit
o Variatie werd groter
26.2.2. De Cambrische explosie
Cambrische explosie: plotselinge ontwikkeling van veel verschillende
organismen
Verschillende verklaringen:
In oudere gesteenten meestal eencellige fossielen
Zachte dieren hebben fossielen als afdrukken
Ecologie: ecosysteem met alleen producenten zijn soortenarm
o Consumenten ontstaan → meer variatie
o Organismen gingen andere eten
Gigantische oer continent was uiteengevallen
o Veel ondiepe kustwateren
o Ondiepe zeeën boden zeer geschikte en gevarieerde
leefomstandigheden
o Nieuwe soorten ontstaan
Kort voor Cambrium: grote klimaatverandering
o Na zeer koude periode (snowball earth) werd het warmer
o Niches ontstonden voor meer levensvormen
, 26.2.3. Hoe zag de aarde er vroeger uit?
Begin: aarde kaal en geen leven
Extreem koude en warme perioden wisseleden elkaar af
Plotseling was er zuurstof
o Great Oxygenation Event
o Zuurstofproducerende cyanobacteriën hadden zo veel O 2
geproduceerd, dat het vrij in de lucht kwam
o Fataal voor anaerobe bacteriën (waren dominant)
Massa-extinctie
o Er komen meer levensvormen
o Bomen en planten begonnen te ontwikkelen: veel extra O 2
o Veel O2 → grote levensvormen
Snowball Earth
o Aarde was bijna helemaal bedekt met ijs
o Opwarmen door uitstoot van grote vulkanen
Veel broeikasgassen in de atmosfeer
o Leven grotendeels eencellig en onder water
Tropische aarde
o De hele aarde was warm en er waren helemaal geen poolkappen
o Aarde was een broeikas
o Himalaya en Andes rezen op
Grootschalige verwering van rotsen: haalde enorme
hoeveelheden CO2 uit de atmosfeer
Ander verschijnsel, zodat CO2-gehalte niet te veel daalde
o Bomen spelen een grote rol
o Bergen rezen op → erosie → kleinere en grotere brokstukken →
afgevoerd naar lagere gebieden
o Bomen hielden ze op de plaats en braken ze af tot mineralen
o Mineralen reageerden met CO2 en vormden MgCO3 en CaCO3
o CO2-gehalte daalde → planten stierven
o Afsterven werkte als negatieve terugkoppeling en remt verwering
Minder mineralen omgezet
26.2.4. Plaattektoniek en evolutie
Pangea: reusachtig oceaan en continent
Na perm: begon uiteen te vallen
Verschuiving van plaatsen: aardkorst bestaat uit platen
o Schuiven langs en over elkaar door diepe vulkanische processen
Gevolgen voor evolutie:
o Scheiden continenten: isolatie van diergroepen
o Evolueerden afzonderlijk verder
26.2.5. Vanuit de zee het land op
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Forcer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
