Geschiedenis van de psychologie - Psychologie
H2 Pioneering philosophers of mind: Descartes, Locke and Leibniz
Descartes: became one of the first influential thinkers to suggest fully mechanistic explanations for
the traditional functions of the Aristotelian sensitive psyche or soul.
Er waren mechanische beelden die door water aangestuurd werden. Descartes vond dit simple,
maar accurate modellen van de manier waarop lichamen voelen, reageren en bewegen in hun
omgeving. Hiermee was hij een van de eerste die mechanistische verklaringen suggereerde voor de
traditionele functies van de Aristotelian sensitieve geest of ziel.
Dualism: His speculations about this mind-body distinction reignited debates dating back to Plato and
Aristotle about the relative virtues of empiricism, nativism, and rationalism.
Scholastiek: The curriculum there included the traditional “scholastic” doctrines on theology and
philosophy, with heavy emphasis on Aristotle
> vooral bezig met bekommeriseren van klassieke teksten van wijsheden van de oudheid zoals
aristoteles en de bijbel. Gingen er vanuit wat Aristoteles had gezegd juist is en wat de bijbel gehad
heeft juist is dus deze twee moesten met elkaar verbonden raken. Verbinden ging door debatten. Uit
de leer van Aristoteles waren er 3 soorten zielen: vegatieve zielen, dierlijke (affectief) en rationele
ziel (mensen als enige deze ziel).
- Rede en openbaring
- Drie zielen: vegetatief, dierlijk (affectief), rationeel
➔ Descartes was geschoold in de klassieken
Descartes was over de scholastiek zeer ontevreden > hij wilde zekere kennis en hij wilde ipv
debatten conclusies. Hij schreef meditaties > gedachteoefeningen van een individuele geest. Kennis
is resultaat van een individuele geest die mediteerde. Mediteren deed Descartes bij lezer.
Naar Nederland: tijdens de oorlog, although a Catholic, Descartes first joined the Protestant forces
billeted in the Dutch city of Breda. Daarna ➔ naar Duitsland
Two insights:
- Descartes recognized that any point in space could similarly be defined by its numerical
distances from arbitrarily defined lines or planes,and further that the shape of a moving
point’s course could be defined by a sequence of such numbers. Here was a potential
method for integrating geometry (the study of shapes) with algebra (numerical calculations)
—the founding idea for a new discipline of analytic geometry, which has since become a
standard part of the mathematical curriculum.
⇨ X en de y as, assenstelsel
- The new idea for a new method of obtaining true knowledge (kwam door een droom)
Descartes wilde zekere kennis: schoonheid van wiskunde
- Kennis van een product van de individuele geest
- Eerste regel van de methode: betwijfel alles, en werk met wat onbetwijfelbaar is.
- He started by arguing that the most elementary and fundamental properties of physical
phenomena, which he called simple natures, had to be those whose existence could not
be analysed or doubted. The vast majority of our sensory impressions may seem vivid and
obvious, he noted, but they may be misleading (axiomas)
⇨ Beter alleen denken dan samen
⇨ Deductie vanuit axioma’s => uit axioma’s (algemene regels) waarheden afleiden
⇨ Axioma’s (simple natures) boven iedere twijfel verheven.
,Simple natures: volgens Descartes zijn de enige 2 eigenschappen van fysische verschijningen die niet
geanalyseerden waaraan niet getwijfeld kan worden:
1. Extension: de ruimte die ingenomen door een fysiek deeltje of lichaam
2. Motion: beweging van een extended deeltje of lichaam door de ruimte, is gelijk aan de
primaire kwaliteiten van Galileo of Locke
De kennis van Descartes over geometrie wijst erop dat hij ervaring had met axioma’s en deductive
Axioma’s: algemene regels/principes in de wiskunde die per definitie waar zijn. Deze worden gebruik
om stellingen aft e leiden, bijv evenwichtige lijnen snijden niet
Deductie: inferentie volgens de regels van de logica. Deductie is valide wanneer het onmogelijk is
dat alle premissen (stelling waarvan je uitgaat in een redernering) waar zijn, maar de conclusive
onwaar is. (Socrates is een mens > alle mensen zijn sterfelijk, dus: Socrates is sterfelijk)
Voor Galileo:
➔ Primaire kwaliteiten; shape (vorm), quantity en motion, alles in het universum komt voort
vanuit deze kwaliteiten
➔ Secundaire kwaliteiten; zicht, geluid, geur en gevoel
Descartes physics: (Fysica): de fysieke wereld bestaat uit allerlei bewegende deeltjes:
- Vuurdeeltjes: heel klein, kunnen alle ruimtes opvullen. Het centrum is de zon, daar zijn
ze voornamelijk samengekomen
- Luchtdeeltjes: groter dan vuur, maar nog steeds te klein om te zien. Als jekijkt naar een
object, dan is er een kolom van luchtdeeltjes tussen je oog en het object. Beweging in
het object kan zo worden doorgegeven aan het oog ➔ de luchtdeeltjes als blindenstok
- Aardedeeltjes: alle sollide materialen, zoals aarde en planetene en alles wat erop zit,
zijn samengesteld door aardedeeltjes.
Als een deeltje beweegt, laat het geen lege ruimte achter, omdat die ruimte weer wordt opgevuld
(als een vis in het water)
Mechanische fysiologie: Descartes zag het lichaam als een machine:
- Zenuwen zijn holle buizen
- Hersenen bevatten ventrikels met geelachtig vocht ➔ animal spirits
- Reflex: een volgorde waarin een bepaalde stimulus van de externe wereld (warmte van
vuur) automatisch een bepaalde response uitlokt (voet wegtrekken)
➔ Unconditioned reflex= automatische reflex, response gebeurt onvrijwillig en in
hetzelfde orgaan als waar de stimulus gevoeld wordt
➔ Aangeleerd reflex= hoe kan dat werken op basis van vloeistoffen (Pavlov)
⇨ Response kan beïnvloed worden door interne factoren, zoals dromen en emoties.
Heten commotions’ for example, in anger, the spirits become highly agitated and flow
with particular force toward the nerve openings to result in violent responses
⇨ Er is interactie tussen externe en interne factoren.
⇨ het zenuwstelsel is een systeem van buizen en ventielen
Descartes verving dus de concepten van vegetatieve en sensitieve ziel (Aristoteles) door
mechanistische verklaringen.
▪ We kunnen dieren helemaal begrijpen als automaten (robots). Hoewel we dus hebben gezien
dat Descartes’ materialistische ideeën niet helemaal nieuw waren (Epicurius, Atomisme), waren
zijn ideeën wel nieuw in dat hij stelde dat dieren HELEMAAL begrepen konden worden als
automaten.
,Humans: Descartes argued that we too have bodies operating like machines, but with capacities for
rationality, consciousness, and free will—the functions of the traditional Aristotelian rational soul
Rational Qualities of the Mind (filosofie van de geest)
Descartes beschreef in zijn werk “Discourse on Method” dat hij aan alles begon te twijfelen,
maar dat hij er zeker van was dat hij bestaat doordat hij kon denken.
- Cogito ergo sum = ik denk dus ik besta.
- Ik kan niet twijfelen aan dat ik denk, het feit dat ik twijfel bewijst dat ik denk, dus
ik moet wel bestaan.
De essentie van ‘ik’ is ‘denken’ ➔Het denken, het ik (de ziel) is los van het lichaam (zie ook Avicenna
en deels Plato). ▪ Er is een tweedeling tussen het lichaam en de geest =dualisme.
Innate ideas = Descartes opvatting van een groep ideeën (zoals perfectie, oneindigheid, eenheid) die
zich in het rationele brein of de ziel van de mens bevinden zonder voorgaande empirische ervaringen
= aangeboren ideeën. (Nativisme)
Interactive Dualism = Het idee van dualisme was er al, maar Descartes benadrukte de interactie
tussen lichaam en geest = interactief dualisme.
Descartes error:
Dualisme is altijd een probleem geweest en is ook een onoplosbaar probleem. Hier is descartes ook
altijd om bekritiseerd. Dualisme wordt tegenwoordig gezien als een fundamentele fout descartes
error. Maar soms zijn we tegenwoordig nog beetje dualist, omdat we onze geest soms nog als
gescheiden zien.
Throughout the 1640s, Descartes developed his dualistic ideas in an extensive correspondence with
a remarkable royal person, Princess Elizabeth of Bohemia
➔ Lichaam zonder geest → automaat die compleet onder mechanische controle van externe stimuli
is, zonder bewustzijn.
➔ Geest zonder lichaam → heeft bewustzijn, maar alleen van zijn eigen bestaan en zijn
eigen aangeboren ideeën.
➔ Lichaam is dubbel (2 ogen), ziel is één
Homunculus → de ´geest in de machine´. Ergens in de hersenen leek een klein mensje te zitten dat
doelgericht was, een vrije wil had, beslissingen nam en geen machineachtige eigenschappen
vertoonde.
Maar hoe werkt die interactie dan? → pijnappelklier (epyfise)= een kleine, denneappelige vorm
vlakbij het centrum van het brein die zich deels verlengd naar grote ventrikels. Volgens Descartes
was dit de centrale plaats voor interactie tussen lichaam en ziel en noemde de pijnappelklier dan
ook de ‘zetel van de ziel’.
the passions—the conscious awareness of feelings such as love, anger, fear, or desire
Hoe zijn de geest en lichaam verbonden? Dualisme: twee onafhankelijke entiteiten.
Maar hoe dan interactie? → Materialisme: geest is (bij)product van brein, ze zijn afhankelijk van
elkaar. ▪ Bewijs = gevolg van hersenschade op geest
John Locke
Boek: “An Essay Concerning Human Understanding”
Revolution and tolerance: Locke leefde in een tijd van grote politieke en wetenschappelijke
verandering. Hij werd een volger en vriend van de scheikundige Robert Boyle.
Boyle’s Law: volume van gas. ➔ Boyle founded an expanded version of his Oxford group, now called
the Royal Society of London; it quickly became Britain’s most important scientific organization. As
one of its earliest Fellows, Locke kept up with the most significant new ideas and became friends
with important scientists, including Isaac Newton.
Political involvements : Locke genas Sir Anthony Ashley Cooper. (friendship)
, Ging naar Nederland door politieke crisis en monarchie.
Wat is kennis en hoe krijgen we dat? Niet deductie net als Descartes, maar inductie als bron van
kennis. Inductie= conclusies maken over dingen die in de toekomst gaan gebeuren, op basis van
dingen die in het verleden zijn gebeurd. Dat je conclusies trekt op basis van wat je kan observeren,
tot dingen die je niet kan observeren.
An essay concerning human understanding
Geest is een tabula rasa = een wit vel papier waar nog niks op geschreven staat = ongeschreven blad.
Door ervaring kan het blad ingevuld worden. Ervaring is de basis van onze kennis. Dit idee is
voortgeborduurd op Aristoteles. Volgens Locke waren ideeën niet aangeboren, maar kwamen deze
door ervaringen. Hij was dus tegen Descartes’ innate ideas. ➔ Locke argumenteerde dat de innate
ideas van Descartes juist niet voorkomen in de geest van mensen die geen ervaring hebben. Je moet
juist veel observaties maken voordat je aan deze abstracties kunt denken. Volgens Locke zijn dit
soort generalisaties juist niet aangeboren maar het resultaat van ervaring.
Twee soorten ervaringen die de geest heeft:
1. Sensaties van objecten van de externe wereld
2. Reflecties van de eigen interpretaties van de geest
Simpele ideeën (geur appel, kleur van iets, altijd waar) → als je alle simpele ideeën met
elkaar combineert = complexer idee (het is een appel). Zonder concrete basis van simpele
ideeën, zijn zelfs de meest overduidelijke ‘ware’ dingen van complexe ideeën onmogelijk.
VB: je kan je een groen paard voorstellen omdat je in het verleden een paard en de kleur
groen wel eens hebt gezien.
Molyneux: stel je hebt een blind persoon, maar door ervaring met zijn tast heeft die wel
ervaring met een bal en vierkant. Als de persoon opeens weer kan zien en de objecten niet
mag aanraken, weet die daar niks over, is het betekenisloos. Artikel = to see and not to see.
Kinds of knowledge
Hoe krijgen we kennis? Dat is afhankelijk van soort kennis:
- Intuïtieve kennis = onmiddellijk en onweerstaanbaar bij waarneming (= immediate
perception).
VB = het verschil zien tussen zwart en wit of tussen een cirkel en driehoek.
- Demonstratieve kennis = redeneren. Resulteert in iets wat niet obvious is maar
wel zeker waar. Bijv geometrisch of logisch redeneren
- Sensitieve kennis = volgens Locke grootste bron van kennis = ontstaat door
sensorische ervaringen van mensen, observatie. Is verkrijgbaar door grondige
informatie.
Sensitieve kennis kan verstoringen hebben:
⇨ Incomplete kennis → associatie.
o Natuurlijke associatie = associaties die voortkomen uit natuurlijke combinaties, bijv.
appels zijn rond en rood, dus die associatie is natuurlijk. Ze bestaan echt in de wereld. O
Toevallige associatie = Associaties die voortkomen uit toeval en dus niet regelmatigheden
van de natuur weergeven. VB: blauwe appel.
Locke’s wetten van de associatie:
▪ Contiguity = nabijheid → als dingen vaak voorkomen bij elkaar, zoals appel is altijd rond en
heeft een appelsmaak, dan ga je rond associëren met een appel. Als je de ene stimulus
tegenkomt, zal de andere stimulus ook wel volgen.
▪ Similarity = gelijkenis → ideeën met vergelijkbare eigenschappen worden
automatisch gelinkt aan elkaar.
Locke maakte onderscheid tussen primaire en secundaire kwaliteiten:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller florinenevels. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.07. You're not tied to anything after your purchase.