Insolventie, zekerheden en executierecht – Master rechten
Inhoud
Algemene info ......................................................................................................................................... 3
Deel 1: Bronnen en Basisbegrippen ........................................................................................................ 3
1. Overzicht deelgebieden................................................................................................................... 3
Algemeen......................................................................................................................................... 3
I. Zekerheidsrecht ............................................................................................................................ 3
II. Executierecht ............................................................................................................................... 4
III. Insolventierecht .......................................................................................................................... 4
IV. Interactie tussen de drie gebieden ............................................................................................ 7
2. Begrippen van belang voor het toepassingsgebied......................................................................... 7
I. Handelaar (W. Kh.)....................................................................................................................... 7
II. Onderneming............................................................................................................................... 8
3. Enkele basisconcepten .................................................................................................................. 14
I. Schuldeiser- Schuldenaar- Verbintenis....................................................................................... 14
II. Vermogen .................................................................................................................................. 16
III. Samenloop ................................................................................................................................ 21
IV. Bevoegde rechtbank ................................................................................................................ 22
Deel 2: Zekerheidsrecht......................................................................................................................... 23
1. Zakelijke zekerheden ..................................................................................................................... 23
I. Voorrechten................................................................................................................................ 23
II. Zakelijke zekerheidsmechanismen krachtens een overeenkomst ............................................ 42
III. Onderlinge verhoudingen......................................................................................................... 56
2. Persoonlijke zekerheidsmechanismen .......................................................................................... 61
I. Borgtocht .................................................................................................................................... 62
II. Patronaatsverklaringen ............................................................................................................. 65
III. Covenants/negatieve zekerheden ............................................................................................ 67
Deel 3: Commercieel insolventierecht .................................................................................................. 68
1. Overzicht – context ....................................................................................................................... 68
I. Algemeen kader: pathologie en verdwijning onderneming ....................................................... 68
II. Bevoegdheidsproblemen bij bewaken van continuïteit ............................................................ 70
2. Preventie ....................................................................................................................................... 70
I. Opsporing ondernemingen in moeilijkheden: depistage ........................................................... 70
II. Acties om ondernemingen in moeilijkheden te helpen ............................................................ 73
3. Gerechtelijke reorganisatie ........................................................................................................... 78
I. Doelstellingen van de procedure................................................................................................ 78
II. Krachtlijnen van de procedure .................................................................................................. 79
Pagina 1 van 155
, III. Soorten plannen ....................................................................................................................... 80
IV. Start procedure ........................................................................................................................ 81
V. Uitspraak ................................................................................................................................... 90
VI. Gerechtelijke reorganisatie in cijfers........................................................................................ 92
VII. Verder verloop van de procedure ........................................................................................... 95
4. Faillissement ................................................................................................................................ 120
Inleiding ....................................................................................................................................... 120
I. Faillissementsvoorwaarden ...................................................................................................... 121
II. Initiatiefrecht ........................................................................................................................... 125
III. Faillissementsvonnis ............................................................................................................... 127
IV. Rechtsgevolgen t.a.v. vermogen gefailleerde ........................................................................ 129
V. Rechtsgevolgen t.a.v. vroegere handelingen .......................................................................... 137
VI. Rechtsgevolgen t.a.v. de persoon van de gefailleerde .......................................................... 148
VII. Administratie van het Faillissement ...................................................................................... 149
VIII. Grensoverschrijdende insolventie ....................................................................................... 154
Pagina 2 van 155
,Deel 1: Bronnen en Basisbegrippen
1. Overzicht deelgebieden
Algemeen
De deelgebieden zijn onderscheiden, maar verweven in de praktijk. Vooralsnog nog niet geïntegreerd.
Er zijn ook raakpunten met verscheidene andere disciplines zoals verbintenissenrecht (contracten niet
nageleefd), goederenrecht (borgtocht), bijzondere overeenkomsten, procesrecht (bv. beslag leggen)
en vennootschapsrecht.
I. Zekerheidsrecht
Concept: recht dat gaat over zekerheidsmechanismen. Deze mechanismen moeten de nakoming van
verbintenissen garanderen of de kans dat ze worden nageleefd verhogen.
= “Garanties” bv.: hypotheek op OG, pand op RG, borgtocht (persoonlijke zekerheid), voorrechten
iemand wordt bij voorrang, voor iedereen anders, uitbetaald uit de opbrengst van een goed wanneer
dat gedwongen wordt verkocht.
• Wet vs. overeenkomst
o Uit de wet: voorrechten
o Moeten bedongen worden (overeenkomst): pand en hypotheek
• Zakelijk vs. persoonlijk
Pagina 3 van 155
, o Zakelijke zekerheden: pand en hypotheek: zekerheidsmechanisme gebaseerd op
aanspraken op een bepaalde zaak
o Persoonlijke zekerheid (borgtocht): zekerheidsmechanisme gebaseerd op aanspraken
op een bepaald vermogen
Bronnen
• Hypotheekwet is basis (i.p.v. 2092 e.v. BW)
• Borgtocht in stuk BO in BW (2011 e.v. BW)
• Pand: afzonderlijk geregeld (ondanks zelfde techniek als hypotheekwet) (i.p.v. 2071 e.v. BW)
o “Nieuwe” Pandwet 11/07/2013 in werking 01/01/2018
• Wet financiële zekerheden (15/12/2004): zekerheidsmechanismen specifiek ontwikkeld voor
financiële instellingen (banken)
o Banken: zonder krediet kan je niet ondernemen (schulden nodig als hefboom om te
ondernemen), banken moeten gemotiveerd worden om krediet te verstrekken aan
ondernemingen omdat ze een cruciale rol spelen in het ondernemingswezen om ze
te motiveren gaan we ze op gebied van zekerheden beter te beschermen en krijgen ze
daar een soort ‘bevoorrechte positie’ met specifieke voordelen
• Specifieke wetgeving: Wb. Invordering fiscale schulden van 13/04/2019: voorrechten voor de
fiscus treedt in werking op 1 januari 2020
II. Executierecht
Concept: recht dat mechanismen beheerst die aan SE ter beschikking staan om uitvoering
verbintenissen af te dwingen wanneer SA niet vrijwillig zijn verbintenissen nakomt.
Beslagrecht is een deelverzameling van het executierecht, maar is wel het belangrijkste deel.
Bv. beslag: iemand betaalt niet, je voert een procedure en bekomt een uitvoerbare titel. Tot aan het
bekomen van de uitvoerbare titel is het procesrecht en vanaf de uitvoerbare titel is het executierecht.
Dit is ook een deel van verbod van eigenrichting je kan niet zelf de uitvoering van verbintenissen
afdwingen.
Bronnen: Gerechtelijk wetboek, behalve invordering fiscale schulden (afzonderlijke wetboek, zie
supra).
Dit deel wordt door Taelman gedoceerd.
III. Insolventierecht
Concept: insolvent of insolvabel zijn SA is definitief niet meer in staat om te betalen. Situatie van
SA’en die hun schulden definitief niet meer kunnen betalen en de collectieve oplossing die daaraan
gegeven wordt. Deze rechtstak is organisch gegroeid uit het executierecht (‘wanneer het executierecht
niet meer zinvol is’).
• Bv. 700 SE bij Thomas Cook en niet genoeg activa meer. Het heeft geen zin om executierecht
uit te voeren dan. Individuele SE maken eigenlijk kosten voor niets, want procederen en krijgen
niets terug. Dus moet de activa worden verdeeld onder de SE’s (collectieve oplossing).
Idee/ doelstelling:
(1) Alle SE moeten gelijk behandeld worden. Dus ordelijk opdelen van een SA die zijn schulden
definitief niet meer kan betalen.
Het insolventierecht probeert de gelijkheid tussen de SE’s te garanderen Ervoor zorgen dat bv. SE1
niet meer krijgt omdat hij sneller was of bv. niet dat twee SE’s een vliegtuig proberen te verkopen en
de andere 37 het andere vliegtuig.
Het insolventierecht gaat dat collectief beheren: wat er kan verkocht worden aan activa, wordt
verkocht en het geld dat daaruit voortvloeit wordt pond-pondsgewijs verdeeld. Dit betekent in
verhouding tot uw aandeel in de totale schulden van een bedrijf.
• Bv. vertegenwoordigt u 1% van de schuldenberg van een failliet bedrijf dan krijgt u 1% van de
gelden die nog overblijven. Je krijgt dus procentueel wat er uit het faillissement overblijft.
Pagina 4 van 155
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophievanderhurk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.