Summary
Samenvatting Familiale vermogensplanning Master rechten
- Course
- Institution
Samenvatting Familiale vermogensplanning Master rechten
[Show more]
Seller
Follow
sophievanderhurk
Content preview
Familiale vermogensplanning – Master rechtenErfrecht
Wettelijke erfgenamen
• Wie zijn de erfgenamen?
o Bloedverwanten van de erflater
o Langstlevende echtgenoot
o Wettelijk samenwonende partner
Het wettelijk erfrecht van de bloedverwanten
• Vier orden. De eerste komt voor de tweede enzoverder. Uitzondering bij kloving.
o Hogere orde sluit lagere orde uit.
• Binnen elke orde erft de dichtste in graad
o Uitzondering bij plaatsvervulling.
o Graden worden geteld via de gemeenschappelijke stamouder. Via ouders naar
broers en zussen dus.
• Meerdere erfgenamen komen tot de nalatenschap, in principe een gelijk aandeel.
• Erven tot de vierde graad.
Voorbeeld erfgerechtigden
DC = De cuius (overledene)
Graad neef bepalen via gemeenschappelijke stamouders, zijnde de grootouders.
De orde van afstammelingen
• Eerste orde = afstammelingen die tot de nalatenschap komen. In principe gaat de
nalatenschap naar degene die in de dichtste orde staat. Vaak de kinderen. Hieronder vallen
ook ten volle geadopteerde kinderen en hun afstammelingen. Ook de gewoon geadopteerde
kinderen en hun afstammelingen (geen afstammingsband tot bloedverwanten van
adoptant).
o Let op: gewone adoptie doet slechts een familierelatie ontstaan met de adoptant,
dus erven niet: de gewoon geadopteerde kinderen van de afstammeling.
De orde van de bevoorrechte bloedverwanten in de zijlijn en de opgaande lijn
(tweede orde)
• De ouders
o Ook degene die de decujus ten volle heeft geadopteerd
o (voor het erfrecht van de adoptant bij gewone adoptie gelden bijzondere regels).
• De broers en zussen
o Ook de kinderen die door de ouders van de decujus ten volle geadopteerd werden.
o (voor het erfrecht van de kinderen die door de ouders van de decujus gewoon
werden geadopteerd, gelden bijzondere regels)
o Ook de halfbroers en halfzussen
o De afstammelingen van de broers en zussen en van de halfbroers en halfzussen
worden ook opgenomen in de nalatenschap.
• Wie krijgt wat binnen de tweede orde?
o Ouders elk ¼
o De rest tussen de bevoorrechte zijverwanten.
o Nieuw Burgerlijk Wetboek: Wetsvoorstel nieuw familiaal vermogensrecht
incorporeren in NBW.
,De orde der ascendenten (derde orde)
• Alle bloedverwanten in opgaande lijn. Er mogen erfgenamen in tweede orde zijn.
• Ook de ouders, als zij opkomen zonder broers en zussen of afstammelingen van broers en
zussen.
De orde van de zijverwanten
• De bloedverwanten in de zijlijn, andere dan de broers en zusters en hun afstammelingen.
o Het gaat hier over bijvoorbeeld ooms en tantes. Enkel indien geen erfgenamen in
hogere orde uiteraard.
De plaatsvervulling
• Wat?: afstammelingen van een erfgenaam komen samen tot het erfdeel waar de erfgenaam
recht op gehad zou hebben. Dit gebeurt wanneer de erfgenaam vooroverleden is, onwaardig
is, verworpen heeft of gelijktijdig overleden is.
• Komen in staken en niet hoofdelijk tot de nalatenschap.
• Wanneer?: ten voordele van:
o De afstammelingen van afstammelingen van de decujus (ook de afstammelingen van
ten volle geadopteerde kinderen en van gewoon geadopteerde kinderen).
o De afstammelingen van broers en zussen, halfbroers en halfzussen van de decujus.
o De afstammelingen van nonkels en tantes van de decujus.
• Niet: de gewoon geadopteerde kinderen van die afstammelingen, broers en zussen, nonkels
en tantes (de familieband door gewone adoptie tot stand gebracht beperkt zicht tot één
graad).
• Wel: de ten volle geadopteerde kinderen van die afstammelingen, broers en zussen, nonkels
en tantes.
o Belang gewone adoptie en volle adoptie.
Voorwaarden tot plaatsvervulling
• Vooroverleden, gelijktijdig overleden, verworpen nalatenschap of onwaardig om te erven.
• Afwezige?
o Vermoeden van afwezigheid kan opgesteld worden door vrederechter wanneer
persoon gedurende drie maand afwezig is. Onzekerheid bestaat over nog in leven
zijn van een persoon. Persoon wordt nog niet beschouwd als overleden. Afwezige zal
bijgevolg nog erven.
o Verklaring van afwezigheid kan uitgesproken worden door familierechtbank wanneer
men gedurende zeven jaar afwezig is of er vijf jaar verstreken is sinds opstelling
vermoeden van afwezigheid. Persoon wordt dan als overleden beschouwd en
plaatsvervulling is vervolgens nodig.
o Verdwenen in levensbedreigende omstandigheden: bv. val van de Mount Everest en
lichaam wordt niet teruggevonden of is niet identificeerbaar. Vrij zeker dat persoon
niet meer in leven is. Gerechtelijke verklaring van overlijden kan vervolgens
uitgesproken worden door de familierechtbank. Persoon wordt dan als overleden
beschouwd vanaf de datum dat vermeld is in het vonnis van de familierechtbank.
Datum zal dan bepalen welke nalatenschappen vatbaar zijn voor plaatsvervulling.
• Geen probleem: het feit dat men de nalatenschap van de persoon wiens plaats men
inneemt, verworpen heeft, of dat men onwaardig was om te erven in de nalatenschap van
degene wiens plaats men inneemt.
,De kloving
• Wordt toegepast in de derde orde en uitzonderlijk in de tweede orde in het geval er
halfbroers en halfzusters zijn.
• Nalatenschap wordt in twee gelijke delen verdeeld tussen de bleodverwanten in vaderlijke
lijn enerzijds en langs de moederlijke lijn anderzijds.
• Mildering wanneer in een lijn een ouder erft en in de andere lijn een zijverwant: de ouder
erft ook het vruchtebruik op een derde van de goederen die geerfd worden in de andere lijn.
• Uitzondering: er is een langstlevende echtgenoot: de erfgenamen van de vierde orde erven
niet => geen kloving als in de ene lijn ascendenten en in de andere lijn niet-bevoorrechte
zijverwanten (zie verder).
• Als er geen erfgenamen zijn in de ene lijn, zal hun deel geërfd worden door de erfgenamen in
de andere lijn.
• Kleine kloving (tweede orde)
o Halfbroers en halfzussen naast volle broers en zussen.
o Ook wanneer er halfbroers of zussen zijn van moederszijde en halfbroers of zussen
van vaderszijde.
o De nalatenschap zal dan in twee gelijke delen verdeeld worden.
Voorbeeld kloving
• Erflater laat vader en moeder na. Twee volle broers A en B. Drie halfzussen C D E langs
moederszijde.
• Vader en Moeder krijgen elk 1/4 e van de nalatenschap. Dus nog 1/2 e te verdelen.
• 1/4 e voor A en B. Krijgen dus 1/8e in vaderlijke lijn. Bovendien nog 1/20e voor A en B. Krijgen
dus 7/40e elk.
• C D E krijgen elk ook een deeltje.
Voorbeeld 2 kloving (derde orde)
• Decujus laat vader en grootvader langs vaderszijde na.
• Helft voor familie in vaderlijke lijn, andere helft voor familie in moederlijke lijn.
• In vaderlijke lijn 1/2e voor vader.
• In moederlijke lijn: geen bloedverwanten in opgaande lijn. Enkel Oom en kinderen van
vooroverleden tante nog in leven. Overige 1/2e verdelen over drie personen.
• MAAR vader komt in samenloop met zijverwanten. Dus krijgt nog 1/3e in vruchtgebruik van
deel dat bestemd is voor moederlijke lijn.
Het recht van wettelijke terugkeer van art. 747 BW.
• Wanneer?
o Wanneer de erflater overlijdt zonder afstammelingen na te laten.
o Wanneer de erflater schenking heeft gekregen van ascendent
o Wanneer de ascendent langer leeft dan decujus
o Wanneer geschonken goederen nog in natura aanwezig zijn in de nalatenschap.
• Erfgenamen moeten bijdragen in het passief naar verhouding van hetgeen zij uit het actief
bekomen hebben, m.i.v. hetgeen bekomen is op grond vna het recht van wettelijke
terugkeer.
Voorbeeld wettelijke terugkeer
• In nalatenschap zit huis met waarde van 1000000 euro. Decuius heeft dit gekregen via
schenking van vader. Perceel landbouwgrond van 200000 euro dat geërfd door moeder.
Hypotheek van 400000 euro op geschonken huis.
• Rekenen en tellen.
, Nuance “wanneer de geschonken goederen nog in natura in de
nalatenschap aanwezig zijn
• Wettelijk recht van terugkeer pas van toepassing wanneer erflater geen regelingen heeft
getroffen omtrent goederen. Goed opletten met testamenten.
Adoptie
• Volle adoptie:
o Gelijkgesteld met een uit erflater geboren kind.
o Alle banden met de vroegere familie van de geadopteerde worden verbroken.
▪ Uitzondering: huwelijksbeletselen blijven bestaan.
• Gewone adoptie
o Enkel band met adoptant(en) gecreëerd. In gewone familie blijft kind erven.
o De erfaanspraken van het gewoon geadopteerde kind en van zijn afstammelingen
▪ De geadopteerde (en zijn afstammelingen) erven in de nalatenschap van de
adoptant, zoals een kind (of diens afstammelingen van de adoptant).
• Afstammelingen geadopteerde worden als kleinkinderen gezien.
• Voorbeeld: decuius met een gewone zoon en twee gewoon
geadopteerde kinderen, waarvan eentje vooroverleden met twee
kinderen.
• Voorbeeld: decuius laat ouders na, broer (vooroverleden) met kind
en zus. D is gewoon geadopteerd door B(roer). D wordt als kind van
B beschouwd. D kan niet erven in familie van de adoptant.
Nalatenschap gaat dus gewoon naar familie zonder gewoon
geadopteerd kind.
▪ De geadopteerde en zijn afstammelingen behouden alle erfrechten in hun
oorspronkelijke familie.
• Voorbeeld: B en C krijgen elk heflt van nalatenschap van de decuius.
Ondanks dat C gewoon geadopteerd werd door Y en Z.
o Wat gebeurt er met de nalatenschap van het geadopteerd kind.
▪ Eerste hypothese: het geadopteerd kind laat afstammelingen na: deze erven
alles (is er een echtgenoot, dan erft deze het vruchtgebruik op de volledige
nalatenschap, de afstammelingen de blote eigendom.)
▪ Tweede hypothese: geen afstammelingen en geen echtgenoot, noch
wettelijk samenwonende
• 1: recht van terugkeer. Moeilijk in praktijk omdat bij gewoon
geadopteerde afgevraagd moet worden wat de oorsprong is van de
activa van de nalatenschap.
• 2: rest van nalatenschap wordt in gtwee gelijke delen verdeeld
tussen de oorspronkelijke familie en de adoptieve familie.
• Activa moet in natura aanwezig zijn opdat recht van terugkeer kan
worden uitgeoefend.
• Voorbeeld:
o Schema op slide 46
o Kijken of recht van wettelijke terugkeer van toepassing is.
Wie krijgt vervolgens de nalatenschap?
▪ Derde hypothese
• Geen afstammelingen, maar wel een echtghenoot
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophievanderhurk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now