Summary
Samenvatting Staatsrecht periode 1 Inholland
- Course
- Institution
Fijne en duidelijke samenvatting van het vak Staatsrecht Inholland periode 1
[Show more]
Seller
Follow
sabinesnijders39
Content preview
Samenvatting paragraaf 1.1 De Nederlandse staatStaatsrecht is de organisatie van een staat en deze is nodig omdat er een zekere ordening in de
samenleving moet zijn
We spreken van een staat als er een gemeenschap van mensen is op een bepaald grondgebied,
waarover een organisatie het hoogste gezag uitoefent. De samenleving bestaat uit mensen die ieder
hun individuele belangen nastreven, zoals het hebben van een eigen inkomen, een goede woning en
bestaan in vrijheid. Daarnaast zijn ook collectieve belangen, zoals veiligheid, volksgezondheid,
onderwijs en het gebruik van de ruimte on ons heel, die voor de samenleving als geheel van belang
zijn. Om dit in evenwicht te brengen, is een ordening van de samenleving nodig.
De staat kan je onderverdelen in 3 elementen
Grondgebied grondgebied van een staat/ territorium die grenzen kent (landgrens)
Gemeenschap gevormd door mensen die daartoe behoren vanwege hun afstamming of op eigen
verzoek de nationaliteit van de staat hebben verkregen.
Gezag de staat heeft een zeggenschap op en over zijn gehele grondgebied. Alleen het hoogste
gezag is gericht op het handhaven van orde en recht. Alleen hoogste gezag mag gebruik maken van
geweld (geweldsmonopolie). Wordt ook uitgevoerd door toeristen, werknemers, verkeerdeelnemers
etc die op het grondgebied van de staat zich bevinden.
Het begrip staat kan in twee betekenissen worden gebruikt:
- Het land wordt er mee aangeduid (grondgebied met de bevolking van de staat)
- Het gezag in de staat de overheid
De staat wordt in beide betekenissen beschouwd als een zelfstandige en ondeelbare eenheid, de
staat is soeverein. Erkenning van een staat door andere staten wordt als vierde kenmerkend element
van de staat beschouwd.
Klassieke grondrechten waarborgen de vrijheden van de burgers tegenover de overheid en
beschermen burgers tegen elkaar. Grondwet 1t/m 16 klassiek
VB Recht op onderwijs
Sociale grondrechten = opdracht van de overheid om te zorgen dat een samenleving eerlijk is
VB voldoende onderwijs
Grondrechten kunnen verticaal en horizontaal werken. Verticaal is tussen overheid en burger.
Horizontaal tussen burger en burger.
EHRM Europees Hof voor de Rechten van de mens.
De overheid zorgt voor bescherming van de burgers door de landsgrenzen te verdedigen en orde te
handhaven. Daarnaast zorgt de overheid ervoor dat het algemeen belang wordt gediend. Dit kan
omschreven worden als datgene wat in het belang is van de meeste burgers en van de staat als
geheel. De overheid vervult haar taken door als wetgever op te treden, door de staat te besturen en
door middel van rechtspraak.
Publiekrecht Rechtsgebied dat de verhouding tussen de overheid en burger regelt.
Burgerlijk rechtRechtsgebied dat de rechtsverhoudingen tussen (rechts)personen regelt.
StaatsrechtRechtsgebied dat de inrichting van de staat en het optreden van de overheid regelt
BestuursrechtRechtsgebied dat de manier regelt waarop de staat wordt bestuurd
StrafrechtRechtsgebied dat de vervolging en bestraffing van (rechts)personen regelt.
Hoofdlijnen van het staatsrecht
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden
- Handhaving individuele vrijheden van de burger
- Rechtspraak en rechtsbescherming tegen de overheid
- Totstandkoming, gelding en handhaving van het recht.
,Koningrijk der Nederlanden
Staatsrechtelijk samenwerkingsverband tussen Nederland, de Nederlandse Antillen en Aruba (tot -
10-10-2010) en daarna tussen Nederland met de BES-eilanden Bonaire, Sint Eustatius en Saba als
openbare lichamen en de drie staten Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Indonesië en Suriname
hebben zich in respectievelijke 1945 en 1975 van het Koningrijk losgemaakt en zijn onafhankelijke
staten geworden.
- Nederland staten
- Aruba Staten
- Curaçao Staten
- Sint Maarten Staten
BES-eilanden zijn bijzondere gemeenten/ openbare lichamen
Afspraken tussen de staten staan in de Statuut 1954 regeling met betrekking tot de organisatie
van het Koninkrijk en de verhouding tussen de landen die daartoe behoren.
Rijkswet Wetten die van toepassing zijn in het gehele Koninkrijk
RechtspositieGeheel van rechten en plichten van een (rechts)persoon
Rechtsgevolgen Nederlanderschap
1. Nederlanders hebben vrije toegang tot Nederland en mogen hier vrij verblijven (historisch zo
gegroeid)
2. Het Nederlandse Wetboek van Strafrecht is ook (grotendeels) op toepassing op Nederlanders
die buiten het territorium van het Koninkrijk bepaalde misdaden hebben gepleegd (art.5 SR).
Deze wet heet exterritoriale werking
3. De NL die in het buitenland gevangengenomen wordt, geniet van diplomatieke bescherming.
= Vertegenwoordigers van NL zullen zich inzetten dat hij door de buitenlandse staat goed
wordt behandeld.
4. Nederlanders worden niet uitgeleverd aan andere staten
5. Art.4 geeft NL’ers het recht om onder andere leden van de Tweede Kamer te mogen kiezen
(volksvertegenwoordigers) actief kiesrecht. Ook kunnen NL’ers zelf gekozen worden als
Kamerlid passief kiesrecht
6. Sommige openbare functies alleen beschikbaar voor NL’ers. burgemeester (Art 63
Gemeentewet) rechter (Art 4 Wetrechtspositie vertrouwelijke ambtenaren)
7. Nederlanders kunnen aanspraak maken op voorzieningen of uitkeringen ( bijstand,
kinderbijslag en huurtoeslag)
Vreemdeling Hij die de Nederlandse nationaliteit niet bezit. De staat bepaalt zelf hoe iemand de
nationaliteit krijgt of verliest Geregeld in het RWN rijkswet op het Nederlanderschap art 3
Derde generatie
Nederlanderschap wordt allereerst doorgegeven door de ouders.
1. Kinderen van een NL ouder krijgen vanwege rechtswegen automatisch de NL ’nationaliteit.
2. Hetzelfde geldt voor kinderen van een derde generatie. Dit zijn de kinderen van wie de niet-
NL ouders in het Koninkrijk zijn geboren uit hier woonachtige vreemdelingen (art3. RWN).
Ook minderjarige die geadopteerd worden krijgen de NL-nationaliteit.
Vreemdelingen kunnen het Nederlanderschap verkrijgen door
1. Optie vreemdeling legt een optieverklaring af die na onderzoek door de burgemeester kan
worden bevestigd.
2. Naturalisatie Een vreemdeling die niet voor optie in aanmerking komt, kan een verzoek tot
naturalisatie indienen bij de Immigratie- en Naturalisatie (IND) die na onderzoek kan instemmen met
het verzoek (art 7 RWN).
, Naturalisatietoets Vreemdeling moet laten zien dat hij is ingeburgerd in NL (verstaanbaar in NL,
weten over werk/inkomen. Wonen, gezondheid, verkeer, staatsinrichting etc)
Verklaring van verbondenheid Vrijheden en rechten van Nederlandse staat eerbiedigen
Afstandsplicht Uiterste best doen om eigen nationaliteit kwijt te raken, anders wordt het verzoek
tot naturalisatie geweigerd (art 9 lid 1 onder b RWN)
Nederlanderschap verliezen Wanneer onherroepelijk zijn veroordeeld wegens een misdrijf waarbij
de essentiële belangen van het Koninkrijk of één daartoe behorende landen zijn geschaad (art 14 lid
2 RWN)
Identificatieplicht Identificeren van nationaliteit paspoort, identiteitsbewijs, rijbewijs en
vreemdelingendocument (visum of verblijfsvergunning) Vanaf 14 jaar
Verdrag van Schengen 1985 Paspoortcontrole binnen EU-landen afschaft (EU bestaat uit 27
staten)
Koppelingsbeginsel Een vreemdeling die niet rechtmatig in NL verblijft, behalve in uitzonderlijke
gevallen, geen aanspraak maken op de toekenning van verstrekkingen, voorzieningen en uitkeringen
zoals een bijstandsuitkering.
Visum Toestemming van de Staat om daar gedurende tijd te verblijven
Verblijfsvergunning asiel Vergunning tot verblijf vanwege bedreigende situatie in eigen land
Verblijfsvergunning regulier Vergunning tot verblijf voor werk, studie, gezinshereniging etc.
Machtiging tot voorlopig verblijf Toestemming van de Nederlandse staat om hier langer dan de
periode van de vrije ruimte te verblijven
Verdragsvluchteling Persoon die gegronde vrees heeft voor vervolging in zijn eigen land, wegens
de redenen die genoemd worden in het Vluchtelingenverdrag
Verblijfsvergunning wordt alleen verleend:
1. Als NL hiertoe verplicht is vanwege een verdrag (Vluchtelingenverdrag)
2. Als met de aanwezigheid van de vreemdeling een wezenlijks NL belang is gediend (Koning
Maxima)
3. Als er klemmende redenen zijn van humanitaire aard, zoals ziekte of hereniging met
partner/kind
Vreemdelingen die zijn uit geproduceerd, kunnen het land worden uitgezet
Grondrechten Fundamenteel recht dat in beginsel door de staat ten opzichte van de burger
gerespecteerd moet worden. Deze zijn vastgelegd in internationale verdragen en in de Grondwet
(Gw).
Staatsregeling Regeling waarin de organisatie en inrichting van de staat en het staatsgezag is
geregeld.
Constitutie Staatsregeling, al dan niet verdeeld over meerdere rechtsbronnen
Grondwet
Regelt de inrichting en het functioneren van de Nederlandse staat en de staatsorganen en de
verdeling van de staatsmacht. Zo stelt (art 42 lid 1 Gw) dat de regering wordt gevormd door de
Koning en de ministers en bepaalt art.81 Gw dat de regering en de Staten-Generaal
(volksvertegenwoordigers) gezamenlijk wetten vaststellen.
Organieke wet Wet in formele zin die in opdracht van de Grondwet tot stand komt.
Gewoonterecht Recht dat is gebaseerd op een bepaald gebruik, dat een zekere tijd voortduurt en
waarvan men vindt dat het juridisch gezien zo hoort. Een minister/ hele regering zijn functie niet
meer uit kan oefenen en moet aftreden.
Jurisprudentie/ rechtersrecht Uitspraken van rechters waarin bestaande rechtsregels worden
verduidelijkt en toegepast in een concreet geval
Het legaliteitsbeginsel gaat over twee dingen: ten eerste moet alles wat de overheid doet,
gebaseerd zijn op de wet. Ten tweede mogen (de meeste) nieuwe wetten niet met terugwerkende
kracht worden toegepast.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sabinesnijders39. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.01. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now