Dit is een samenvatting van het boek ‘Kernbegrippen van professionele communicatie’. Ik heb deze samenvatting gebruikt voor het vak ‘Communicatieleer’ voor het eerste jaar van mijn bacheloropleiding Communicatie aan de NHL Stenden Hogeschool. De samenvatting bevat hoofdstuk 1 t/m 7 uit het ...
I think this is a very clear summary. And I'm happy with the purchase
Seller
Follow
JuliaDijk
Reviews received
Content preview
1
,H1: Visie op communicatie
1.2 Het woord communicatie
Het woord communicatie is een containerbegrip: er wordt van alles onder verstaan en aan
opgehangen. Je merkt dat zelf misschien al als je anderen vertelt dat je
communicatieprofessional bent of dat je communicatie studeert. Ze vragen dan om uitleg
over hun smartphone. Of ze zeggen dat je heel nodig eens hun buren moet adviseren, want
die ‘communiceren voor geen meter, ze hebben echt altijd ruzie’. Kortom, als meerdere
mensen over communicatie praten, lijkt het misschien of ze over hetzelfde hebben, maar dat
hoeft niet zo te zijn.
1.3 Voorbeelden van communicatie
Voor communicatie is een eindeloze waslijst op te noemen aan herkenbare situaties waarin
er sprake is van communicatie. In het boek worden een paar voorbeelden genoemd die je
hierbij kunnen helpen:
Een reclameposter;
Een gesprek tussen vriendinnen;
Een memo van de directie;
De klacht van een klant aan de telefoon of op Twitter;
Zwaaiende kinderen op het viaduct waar je onderdoor rijdt
De hoeden en jurken van Koningin Maxíma;
Een pushbericht op je smartphone.
1.4 Communicatie en informatie
Communicatie hoeft niet altijd bedoeld, beantwoord en geslaagd/succesvol te zijn. James
Stappers (1983) formuleerde wat dit betreft vier ‘niet nodig’ – principes: om van
communicatie te spreken is het niet nodig dat:
Intentionaliteit
- De zender daadwerkelijk een bedoeling heeft met wat hij communiceert, hij kan ook
onbedoeld communiceren
Tijd en plaats
- Het waarnemen van de uitingen in het ‘hier en nu’ van het uiten plaatsvindt.
Geslaagdheid
- De boodschap daadwerkelijk wordt waargenomen en geïnterpreteerd door één of meer
ontvanger(s).
Wederkerigheid
- De ontvanger reageert
Bij communicatie is er sprake van zich uiten (‘zenden’) en waarnemen en interpreteren
(‘ontvangen’), maar dat hoeft niet per se tegelijk en op dezelfde plaats te gebeuren. Het
waarnemen en interpreteren kan ook later plaatsvinden. Zoals grottekeningen van
veertigduizend jaar geleden. Hun waren er toen niet van bewust dat hun tekeningen later
ontdekt zouden worden en daarmee de eerste tekenen toonden van menselijke creativiteit.
2
,Stappers geeft het verschil tussen zich uiten enerzijds en waarnemen/interpreteren
anderzijds weer in twee modellen van communicatie:
Communicatieproces-> uiten door een zender
Hier doet iemand (A) een mededeling (X) in een boodschap (rechthoekje). De mededeling is
dat wat A wil uiten, wil meedelen.
- Bijv.: ‘Help ik zit op een onbewoond eiland en wil hier weg’.
Informatieproces-> waarnemen en interpreteren door een ontvanger
Hier neemt iemand anders (B) een informatiebron (rechthoekje) waar en haalt er informatie,
kennis (i) uit. Een informatiebron kan van alles zijn.
- Bijv.:2 een verkeersbord, poster, nieuws op de radio en een like zijn boodschappen die
bedoeld zijn als informatiebron. Ze zijn gemaakt om specifieke informatie te leveren.
1.5 Communicatie en massacommunicatie
Massacommunicatie (openbare communicatie)
Door het openbaar maken van de communicatieboodschap kan iedereen ontvanger worden.
- Kan ontvangen worden, maar hoeft niet
- Er kunnen meerdere ontvangers zijn, maar dat hoeft dus niet
1.6 Informele communicatie en sociale media
Een boodschap kan openbaar raken:
- Door het delen van ervaringen raakt het gedeelde openbaar zonder duidelijke
aanwijsbare (eerste) ‘zender’
- Geruchten, roddels, verhalen, commentaar, opinies, standpunten, foto’s
o Bijvoorbeeld via Word-of-mouth, viral, sociale media
1.7 Professionele communicatie in de context van organisaties
Professionele communicatie is communicatie van-, in-, met- en over organisaties.
3
,1.8 Hoofddomeinen van communicatie
Om ordening te maken in de deelgebieden en functies zijn er 3 hoofddomeinen in de
professionele communicatie.
1. Marketingcommunicatie Vormen van communicatie waarbij de merken van de
organisatie en haar producten centraal staat. Domein van reclame, promotie en
persoonlijke verkoop.
2. Corporate communicatie Alle interne en externe communicatie van de organisatie.
Intern gaat over communicatie die binnen de organisatie plaatsvindt en extern gaat om
het communiceren over de organisatie als geheel.
3. Media Het produceren van beelden en teksten die via media als televisie, kranten,
radio, internet en sociale media verspreid worden.
1.9 Modellen van communicatie
De functie van een communicatiemodel is het verloop van het proces van communicatie
zichtbaar en inzichtelijk te maken.
Communicatiemodel van Lasswell (1948)
Dit model bevat 5 vragen. Volgens Lasswell is het beantwoorden van deze vragen een
‘convenient way to describe an act of communicatation’. Die vragen zijn:
Who Controls Analysis
Says What Content Analysis
In Wich Channel Media Analysis
To Whom Audience Analysis
With What Effect? Effects Analysis
+ Aantrekkelijk door zijn eenvoud
- Zegt niets over het proces van communicatie
ZMBO-model van Shannon en Weaver (1949)
De grondleggers van het communicatiemodel dat het ‘basismodel van communicatie’ wordt
genoemd.
Zender: degene die iets wil uiten
Boodschap: datgene wat de zender verstuurt
Medium: hulpmiddel om boodschappen over tijd en/of ruimte te versturen
Ontvanger: degene die een boodschap ontvangt
Feedback: een boodschap die door de ontvanger aan de zender wordt gestuurd naar de
zender n.a.v. de verzonden boodschap.
Terugkoppeling: bijstelling van de boodschap door de zender op basis van de verkregen
feedback.
4
,Context: de situatie waarin de communicatie plaatsvindt.
Ruis: storing waardoor de overbrenging van de boodschap wordt verstoord, veroorzaakt
door factoren in de omgeving.
+ Laat een mogelijk gesprek tussen twee individuen zien
- Te lineair en eenvoudig
Communicatiemodel van Gerbner (1956)
Gaat ervan uit dat communicatie niet-lineair is. Er zijn twee versies, een woordelijk en een
grafisch model:
Someone Communication and audience research
Perceives an event Perception research and theory
And reacts Effectiveness measurements
In a situation Study of psyical, social setting
Through some means Investigation of channels, media, controls over facilitities
To make available materials Administration, distribution, freedom of acces to materials
In some form Structure, organization, style, pattern
And context Study of communicative setting, sequence
Of some consequence Study of over-all changes
Het woordelijk model vormt de uitleg van het grafisch model.
Bijzonderheden
- Horizontale dimensie: waarnemen = perceptie en verticale
dimensie uiten = statement
- Je leest het van links naar rechts, maar en van boven naar
beneden lezen (en omgekeerd?)
- Het statement is niet hetzelfde als de gebeurtenis (en zelfs voor
elk individu uniek)
- Elk Mens neemt op zijn eigen unieke manier waar en iedereen
maakt zijn eigen statement: boodschappen veranderen bij
doorvertellen!!
1.10 COMpositie: kernelementen van communicatie
COMpositie vat de kernelementen van professionele communicatie samen. Dan gaat het om:
- De visie op (professionele) communicatie;
- De relatie tussen organisatie en publieksgroepen;
- Boodschappen (content) en informatieverspreiding
en -uitwisseling (connect);
- De context waarbinnen communicatie plaatsvindt;
- De aanpak va communicatie aan de hand van stappen
als analyse, strategiebepaling, creatie en uitvoering
5
, H2 De organisatie: Voor wie of namens wie werk
je?
2.2 De organisatie als kernbegrip
Communicatieprofessionals: doen hun werk in, door, voor, over en met organisaties
- Werken mee aan het realiseren van de doelstellingen van een organisatie
- Maken boodschappen die precieze informatiebronnen zijn voor anderen, zodat de
anderen er de informatie uit halen zoals die door de makers bedoeld is.
2.3 organisaties zijn in de kern communicatief
Organisaties zijn verbanden waarin mensen structureel samenwerken aan een gezamenlijk
doel. Een organisatie wordt gekenmerkt door talloze activiteiten en interacties tussen
mensen.
Volgens McPhee en Zaug hebben organisaties een communicatieve constitutie. Dat betekent
dat organisaties in hun aard communicatief zijn. Pas als er communicatie plaatsvindt, kan
een organisatie ontstaan.
- Een organisatie is in deze opvatting het gevolg van communicatie en niet andersom.
Succes van de organisatie hangt af van betrokkenheid en inzet mensen:
- Weten wat ze moeten doen
- Begrip voor maatregelen
- Gewaardeerd en betrokken voelen
- Meepraten over het reilen en zeilen van de organisatie.
2.4 Geen organisatie zonder publieksgroepen; externe motieven om
te communiceren
Een organisatie stelt doelstellingen vast en ontwikkelt beleid op basis van haar eigen sterke
en zwakke punten. Maar ook kansrijke en bedreigende ontwikkelingen in de samenleving
zijn daarvoor van belang. Hiervan wordt een analyse gemaakt wat de SWOT-analyse wordt
genoemd.
Publieksgroepen
De bedoelde, toevallige en zelfs onbedoelde ontvangers van boodschappen die binnen, door
of over de organisatie worden verspreid.
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller JuliaDijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.07. You're not tied to anything after your purchase.
